Hükümetin sıkça dile getirdiği “tasarruf” politikalarına rağmen merkezi yönetim bütçesindeki denge önemli ölçüde bozuldu. Orta Vadeli Program’da (OVP) öngörülen bütçe açığı hedefi aşılarak, yıl sonu beklentisi 2.3 trilyon liraya yükseldi. Bu durum, artan faiz giderleri ve tasarruf tedbirlerine uymayan kamu kurumlarının harcamalarındaki artışla açıklanıyor.
Bütçe Açığı Hedefi Neden Şaştı?
Strateji ve Bütçe Başkanlığı tarafından yayımlanan “2025 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Gerçekleşmeleri ve Beklentiler Raporu”, ekonomik tablodaki sapmayı net bir şekilde ortaya koydu. OVP’de bu yıl için 1 trilyon 930 milyar lira olarak belirlenen bütçe açığı hedefinin tutmayacağı kesinleşti.
Rapora göre bütçe rakamlarındaki beklentiler şu şekilde güncellendi:
- Giderler: Yıl başında 14 trilyon 731 milyar TL olarak öngörülen giderlerin, yıl sonunda 14 trilyon 730 milyar TL seviyesinde gerçekleşmesi bekleniyor.
- Faiz Giderleri: Bütçedeki en büyük yüklerden biri olan faiz giderlerinin, 1 trilyon 950 milyar TL’lik ilk tahminden 2 trilyon 52 milyar 700 milyon TL‘ye çıkacağı öngörülüyor.
- Gelirler: 12 trilyon 800 milyar TL olarak hedeflenen gelirlerin 12 trilyon 332 milyar TL‘de kalması bekleniyor.
- Vergi Gelirleri: 11 trilyon 138 milyar TL’lik vergi geliri hedefi ise 10 trilyon 533 milyar TL olarak revize edildi.
Bu veriler ışığında, bütçenin yıl sonunda yaklaşık 2 trilyon 397 milyar 415 milyon TL açık vermesi bekleniyor.
Kamu Kurumları Tasarruf Çağrılarını Duymadı
Tasarruf tedbirleri genelgelerine rağmen kamu kurumlarının ilk altı aylık harcamalarında geçen yılın aynı dönemine göre ciddi artışlar yaşandı. Merkezi yönetim bütçesinden yapılan toplam harcama, yüzde 43.7 artışla 4.5 trilyon liradan 6.5 trilyon liraya yükseldi.
Kurumların Harcama Artışları
Bazı kamu kurumlarının ilk 6 aylık harcamalarındaki artış oranları dikkat çekti:
- Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı: Yüzde 65.7 artışla 112.9 milyar TL’den 187.2 milyar TL‘ye çıktı.
- Milli Savunma Bakanlığı: Yüzde 55.6 artışla 162.1 milyar TL’den 252.1 milyar TL‘ye yükseldi.
- TBMM: Yüzde 50.9 artışla 4.7 milyar TL’den 7.2 milyar TL‘ye yükseldi.
- Milli Saraylar İdaresi Başkanlığı: Yüzde 51.1 artışla 1.6 milyar TL’den 2.5 milyar TL‘ye çıktı.
- Diyanet İşleri Başkanlığı: Yüzde 33.3 artışla 46.7 milyar TL’den 62.2 milyar TL‘ye çıktı.
- Cumhurbaşkanlığı: Yüzde 9.9 artışla 6.1 milyar TL’den 6.6 milyar TL‘ye yükseldi.
Bu artışlar, tasarruf söylemlerinin uygulamaya yeterince yansımadığını ve bütçe açığının büyümesinde önemli bir rol oynadığını gösteriyor.