Sağlıkta Kapsayıcılık Endeksi Raporu Türkiye İçin Ne Anlama Geliyor?
Economist Impact tarafından Haleon’un desteğiyle hazırlanan Sağlıkta Kapsayıcılık Endeksi‘nin üçüncü fazı, Türkiye’nin de aralarında bulunduğu 40 ülkede sağlık hizmetlerine erişimdeki zorlukları mercek altına aldı. Araştırma, özellikle kadınlar, yaşlılar, dar gelirli gruplar ve sağlık okuryazarlığı düşük bireylerin yaşadığı sıkıntıların hem sağlık sistemlerine hem de ekonomiye olan etkilerini ortaya koyuyor. Rapora göre, Türkiye’nin sağlık sisteminde atacağı stratejik adımlarla her yıl milyarlarca dolarlık tasarruf sağlaması mümkün.
Düşük Sağlık Okuryazarlığının Maliyeti
Düşük sağlık okuryazarlığı, bireylerin sağlık sisteminden verimli bir şekilde faydalanmasını, tedavi süreçlerini takip etmesini ve kronik hastalıkları yönetmesini zorlaştırıyor. Bu durum, acil servis ziyaretlerinin ve reçeteli ilaç kullanımının artmasına neden olarak sistem üzerinde ciddi bir yük oluşturuyor. Endeks, Türkiye’de düşük sağlık okuryazarlığına sahip bir bireyin yıllık sağlık harcamasının, yüksek okuryazarlık seviyesine sahip birinden yaklaşık üç kat fazla olduğunu gösteriyor. Araştırmaya göre, sağlık okuryazarlığında sağlanacak sadece %25’lik bir iyileşme bile Türkiye sağlık sistemine yıllık 6,3 milyar ABD doları tasarruf getirebilir.
Önleyici Sağlık Hizmetlerinin Tasarruf Potansiyeli
Sağlıkta tasarrufun anahtarı, önleyici müdahalelerden geçiyor. Özellikle ağız sağlığı, kadın sağlığı ve kronik rahatsızlıklar gibi alanlarda atılacak adımlar, büyük ekonomik kazançlar vaat ediyor.
Ağız Sağlığına Yatırımın Önemi
Diş çürüğü gibi önlenebilir ağız sağlığı sorunları, dünya genelinde yaklaşık 2 milyar insanı etkilerken, Türkiye’de de yaygın bir problem olarak karşımıza çıkıyor. Özellikle dar gelirli bireyler, tütün ve şekerli gıda tüketimi, yetersiz ağız hijyeni ve bilgiye sınırlı erişim gibi nedenlerle daha yüksek risk altında. Endeks bulgularına göre:
- Evrensel müdahaleler ile Türkiye 1,9 milyar ABD doları tasarruf sağlayabilir.
- Dar gelirli gruplara odaklanan hedefli müdahalelerle bu rakam 3,5 milyar ABD dolarına çıkabilir.
Ayrıca, kronik diş eti iltihaplarının tip 2 diyabet riskini artırdığı biliniyor. Düzenli bakım ve erken müdahale programları sayesinde Türkiye’nin önümüzdeki 10 yılda diyabete bağlı sağlık harcamalarını yaklaşık 1,6 milyar ABD doları azaltabileceği öngörülüyor.
Kadın Sağlığı ve Kronik Hastalıklarda Önleyici Adımlar
Türkiye’de üreme çağındaki her üç kadından biri (%29,8) anemi ile mücadele ediyor. Mikro besin eksikliklerinin önlenmesiyle yaşam kalitesi artırılırken, yıllık 1,4 milyar ABD doları tasarruf sağlanabilir. Benzer şekilde, kadınlarda sık görülen osteoporoz (kemik erimesi) için önleyici tedbirler, özellikle kalça ve omurga kırıklarını engelleyerek sisteme yıllık 185 milyon ABD doları kazandırabilir.
Kas-iskelet sistemi rahatsızlıklarının erken tanı ve önleyici hizmetlerle kontrol altına alınmasıyla, 50 yaş üzeri yetişkinlerde 683 milyon ABD doları, kadınlarda ise 843 milyon ABD doları ekonomik kazanç elde edilebileceği belirtiliyor.
Hava Kirliliği ile Mücadele de Bir Tasarruf Kalemi
Sağlıkta Kapsayıcılık Endeksi, hava kirliliğinin azaltılmasının da önemli ekonomik faydalar sağladığını vurguluyor. Türkiye’de hava kalitesinin Dünya Sağlık Örgütü standartlarına getirilmesi, her yıl yaklaşık 40 bin ölümün önlenmesine ve 1,4 milyar ABD doları tasarrufa olanak tanıyabilir.
“Güçlü Bir Yol Haritası Sunuyor”
Haleon Orta Doğu ve Afrika Kurumsal İlişkiler Müdürü Nimet Esra Yavuz, endeksin önemine dikkat çekiyor:
“Kapsayıcı sağlık sistemleri yalnızca bireylerin yaşam kalitesini değil, ülke ekonomilerini de güçlendiriyor. Bu araştırma, Türkiye’de sağlık alanında atılacak küçük adımların dahi iş gücü verimliliğinden kamu tasarrufuna kadar birçok alanda sağlayacağı faydayı net biçimde ortaya koyuyor. Özellikle kadınların, yaşlıların, dar gelirli grupların ve sağlık okuryazarlığı düşük kişilerin güçlendirilmesi, sistemin tamamına değer katıyor.”