Yunanistan’ın Ege Denizi’nde Türkiye’nin yetki sahalarını ihlal ederek yeni bir deniz parkı ilan etme planına Ankara’dan net bir yanıt geldi. Türkiye, Ankara Üniversitesi Deniz Hukuku Ulusal Araştırma Merkezi (DEHUKAM) tarafından hazırlanan ve Birleşmiş Milletler’e (BM) sunulan Türkiye Deniz Mekansal Planlaması haritasına iki yeni koruma alanı ekledi.
Ankara’dan Atina’ya Net Uyarı
İki ülke arasında Deniz Mekansal Planlama haritaları konusunda gerilim yaşanırken, Yunanistan’ın haritasının Türkiye’nin egemenlik haklarını yok saydığı belirtilmişti. Yunanistan’ın 21 Temmuz 2025’te İyon ve Ege Denizlerinde iki deniz parkı ilan etme kararı üzerine Dışişleri Bakanlığı sert bir açıklama yapmıştı.
Bakanlık, bu adımın hukuki bir sonuç doğurmayacağını vurgulayarak, “Ege ve Akdeniz gibi kapalı veya yarı kapalı denizlerde tek taraflı tasarruflardan kaçınılmalıdır” uyarısında bulunmuştu. Açıklamada, Türkiye’nin de kendi deniz alanlarında çevreyi koruma projelerini yakında duyuracağı ifade edilmişti. Bu bağlamda ilan edilen iki yeni Deniz Koruma Alanı (DKA), Yunanistan’ın hamlesine doğrudan bir karşılık olarak yorumlandı. Dışişleri kaynakları, “Türkiye’nin bu durumu kabul etmeyeceği aşikardır. Mukabil adımlar atılmıştır ve atılmaya devam edecektir” şeklinde konuştu. Yetkililer, yeni DKA’ların ilan edileceğini ancak bunların seyrüsefer serbestisini etkilemeyeceğini de ekledi.
DEHUKAM: “Büyüklük ve Konumları Stratejik Öneme Sahip”
DEHUKAM Müdürü Dr. Mustafa Başkara, konuya ilişkin yaptığı değerlendirmede, Deniz Koruma Alanları’nın denizin sürdürülebilirliği ve çevrenin korunması adına kritik olduğunu belirtti. Türkiye’nin daha önce de özel çevre koruma bölgeleri ilan ettiğini hatırlatan Başkara, şu ifadeleri kullandı:
“Bu iki yeni deniz alanı, hem büyüklükleri hem de bulundukları konum itibarıyla ayrı bir önem taşımaktadır. Bu alanlar artık Türkiye Devleti tarafından koruma altına alınmıştır. Deniz koruma alanları seyrüsefer serbestisini etkilemeyecektir. Bu yayımlama, Türkiye Deniz Mekansal Planlama Haritası’na işlenen haritalardan oluşmaktadır. Alanlardaki yetki ve uygulamalar, ilgili bakanlıkların çalışmalarıyla belirlenip kamuoyuyla paylaşılacaktır.”
Yeni İlan Edilen Koruma Alanları ve Ekolojik Değerleri
Türkiye’nin ilan ettiği yeni koruma alanları, biyoçeşitlilik açısından kritik bölgeleri kapsıyor.
Fethiye-Kaş Deniz Koruma Alanı
Bu alan, özellikle deniz memelileri (setase) için hayati habitatlar barındırıyor ve Dünya Doğa Koruma Birliği (IUCN) tarafından belirlenen Önemli Deniz Memelisi Alanı (IMMA) sınırları ile örtüşüyor. Bölgenin öne çıkan özellikleri şunlardır:
- Deniz kaplumbağaları için önemli yuvalama ve beslenme alanları.
- Nesli tehlike altındaki Akdeniz foku gibi türler için doğal yaşam alanları.
Kuzey Ege Deniz Koruma Alanı
Kuzey Ege’de ilan edilen bu alan da setase türleri için yüksek ekolojik değere sahiptir. Alanın korunmasının ekosistem bütünlüğü için gerekli olduğu vurgulanmaktadır. Başlıca özellikleri:
- Akdeniz fokları için uygun barınma, dinlenme ve yavrulama imkanı sunan doğal mağara sistemleri.
- Zengin kıyı habitatları ve geniş deniz çayırları.