Makroekonomik Veriler ve Jeopolitik Riskler Emtia Piyasalarını Sarstı
Haftanın son işlem gününe kadar emtia piyasaları, ABD Merkez Bankası (Fed) faiz kararı, Fed Başkanı Jerome Powell’ın temkinli açıklamaları ve Başkan Trump’ın imzaladığı yeni tarife kararnamesi gibi önemli gelişmelerin etkisi altında kaldı.
Çarşamba günü Fed’in faiz oranlarını sabit tutma kararı ve Powell’ın konuşması piyasaların odağındaydı. Powell’ın, gümrük tarifelerinin bazı ürünlerin fiyatlarına daha belirgin bir şekilde yansımaya başladığını belirtmesi, Eylül ayında bir faiz indirimi beklentisini zayıflattı. Buna ek olarak, Başkan Trump’ın Perşembe günü belirli ülkelere yönelik gümrük vergilerini artıran bir kararname imzalaması piyasalardaki tansiyonu yükseltti. Beyaz Saray, bu kararın ABD’nin ticaret açığını düşürme amacı güttüğünü açıkladı. Kararname ile ülkelere %10 ile %41 arasında değişen oranlarda gümrük tarifeleri uygulanacak.
Fed’in “Şahin” Duruşu ve İstihdam Verileri
Makroekonomik cephede Fed, faizleri %4,25–%4,50 aralığında sabit bırakırken, gelecekteki faiz indirimleri konusunda net bir sinyal vermemesi piyasalarda “şahin” bir duruş olarak algılandı ve doların güçlenmesine neden oldu. Temmuz ayında beklentilerin üzerinde açıklanan ADP özel sektör istihdam verisi de Amerikan ekonomisinin gücünü teyit ederek Fed’in sıkı para politikasını sürdürebileceği görüşünü pekiştirdi.
Ancak Cuma günü açıklanan tarım dışı istihdam verisi, beklentilerin aksine ABD’de istihdam piyasasının zayıfladığına işaret etti. Temmuz ayında tarım dışı istihdam 73 bin kişi artarak beklentilerin oldukça altında kaldı. Daha da önemlisi, önceki aylara yönelik yapılan aşağı yönlü revizyonlar, istihdamdaki yavaşlamanın sanılandan daha derin olduğunu gösterdi. Bu durum, ABD’de resesyon endişelerini artırarak Fed’in yıl sonuna kadar en az iki faiz indirimi yapacağı beklentisini kuvvetlendirdi.
Altın, Üç Haftanın En Düşüğünden Toparlandı
Değerli metaller, hafta boyunca makroekonomik veriler ve Powell’ın açıklamalarıyla baskı altında kalırken, Cuma günkü zayıf istihdam verisiyle kayıplarının bir kısmını geri aldı. Altın ve gümüşün ons fiyatı, hafta içinde güvenli liman talebinin azalmasıyla üç haftanın en düşük seviyelerine gerilemişti. Ancak haftayı yükselişle kapatmayı başardı. Haftalık bazda değerli metal performansları ise şöyle şekillendi:
- Altın: %1 değer kazandı
- Paladyum: %0,8 değer kaybetti
- Gümüş: %3 değer kaybetti
- Platin: %6,2 değer kaybetti
Baz Metallerde Trump’ın “U Dönüşü”
Baz metaller haftayı negatif bir seyirle tamamlarken, Başkan Trump’ın tarife hamleleri fiyatlamalarda belirleyici oldu. Trump’ın bakır ürünlerine yönelik %50 gümrük vergisi kararı, piyasa beklentilerinin aksine cevher, konsantre ve katot gibi temel girdileri muaf tuttu. Bu hamle, COMEX’te ABD bakır fiyatlarının bir günde %17’den fazla düşmesine yol açtı. Analistler, bu adımı Trump’ın bir “U dönüşü” olarak yorumlarken, yüksek gümrük maliyetlerinin ABD ekonomisi tarafından taşınamayacağı endişesini yansıttığını belirtti. Bu gelişmelerle tezgah üstü piyasada haftalık kayıplar şu şekilde gerçekleşti:
- Bakır: %23,4
- Çinko: %3,5
- Alüminyum: %2,4
- Kurşun: %2,2
- Nikel: %1,6
Petrolde Arz ve Talep Dengesi Değişiyor
Petrol fiyatlarında, ABD ile AB arasındaki ticaret anlaşması talebe yönelik belirsizlikleri azaltırken, jeopolitik gerilimler arz endişelerini körükledi. Trump’ın, Rusya’ya Ukrayna’daki savaşı bitirmesi için verdiği süreyi 10-12 güne indirdiğini açıklaması ve Rus yetkililerle yaşanan karşılıklı atışmalar fiyatları yukarı çekti. Ancak Cuma günü zayıf gelen ABD istihdam verisi, dünyanın en büyük petrol tüketicisinde talebin düşebileceği endişesi yarattı ve Brent petrolün varil fiyatı %3,47 düşüşle 69,08 dolardan kapandı. Haftalık bazda ise Brent petrol %2,5 artış gösterdi.
Tarım Emtialarında Karışık Seyir
Tarım emtialarında hafta boyunca arz-talep dinamikleri ve küresel ekonomik endişeler fiyatları etkiledi. Rusya’nın buğday ihracat tahminini yükseltmesi fiyatlar üzerinde baskı yaratırken, Brezilya’daki mısır hasadının yavaş ilerlemesi arz endişelerine neden oldu. Chicago Ticaret Borsası’nda (CBOT) haftalık fiyat değişimleri şöyle oldu:
- Buğday: %4 değer kaybetti
- Soya Fasulyesi: %3,2 değer kaybetti
- Pirinç: %2,9 değer kaybetti
- Mısır: %2,9 değer kazandı
Intercontinental Exchange’te (ICE) ise haftalık bazda kahve %3,8, şeker %0,6 ve pamuk %2,7 değer kaybederken, kakaonun ton fiyatı %9,7 geriledi.