Google’ın Yeni Hamlesi Yayıncılık Dünyasını Sarsıyor
Google, geçtiğimiz yıl yaptığı algoritma güncellemeleriyle haber siteleri ve yayıncıların arama trafiğinde ciddi düşüşlere neden olmuştu. Bu süreç, aralarında Türkiye’den Gazete Duvar’ın da bulunduğu bazı bağımsız yayıncıların iflasıyla sonuçlanmıştı. Teknoloji devi, şimdi de Yapay Zeka Genel Bakış (AI Overviews) özelliğiyle online yayıncılığa yeni bir darbe vurarak 20 yıllık iş modelini temelden sarsıyor.
Yapay Zeka Genel Bakış Nedir ve Neden Bir Tehdit?
Henüz Türkiye’de aktif olmasa da dünya genelinde kullanıma sunulan bu özellik, Google’ın ChatGPT gibi yapay zeka araçlarına karşı geliştirdiği bir rekabet hamlesidir. Kullanıcılar bir arama yaptığında, sonuçların en üstünde Gemini tarafından oluşturulan kısa ve net özetlerle karşılaşıyor. Bu özetler, kullanıcının linklere tıklamasına gerek kalmadan aradığı cevabı almasını sağlıyor. Bu durum, gelirini büyük ölçüde Google Reklamları ve geleneksel SEO (Arama Motoru Optimizasyonu) çalışmalarına dayandıran milyonlarca internet sitesi için büyük bir risk taşıyor. Özelliğin bu yıl içinde Türkiye’ye de gelmesi bekleniyor.
Trafik Kayıpları Endişe Verici Boyutta
Yapay Zeka Genel Bakış’ın devreye girmesi, özellikle tatil rehberleri, sağlık ipuçları ve ürün incelemeleri gibi içerik üreten sitelerin trafiğini olumsuz etkiledi. Similarweb verilerine göre, internet sitelerine gelen arama trafiği Nisan 2022 ile Nisan 2025 arasında yüzde 55 gibi endişe verici bir oranda azaldı.
Wall Street Journal’ın haberine göre, dünyanın önde gelen yayıncıları da bu düşüşten nasibini alıyor:
- HuffPost ve Washington Post‘un organik arama trafiği son üç yılda yarıdan fazla düştü.
- Business Insider CEO’su Barbara Peng, “kontrolümüz dışındaki aşırı trafik düşüşleri” gerekçesiyle personelinin yaklaşık yüzde 21’ini işten çıkarmak zorunda kaldı.
- New York Times‘ın organik arama trafiği payı Nisan 2025’te yüzde 36,5’e geriledi.
Atlantic’in CEO’su Nicholas Thompson, durumu “Google bir arama motorundan bir cevap motoruna dönüşüyor” sözleriyle özetleyerek, Google’dan gelen trafiğin sıfıra doğru gideceğini öngörüyor.
Kullanıcılar Artık Linklere Tıklamıyor
Google yöneticileri, AI özetlerini gören kullanıcıların linklere tıkladığında sitede daha fazla vakit geçirdiğini iddia etse de, araştırmalar tam tersini gösteriyor. Pew Research Center’ın 900 Google kullanıcısıyla yaptığı bir çalışma, yapay zeka özetini görenlerin sadece yüzde 1’inin kaynak linke tıkladığını ortaya koydu. Üstelik, hem yapay zeka özetlerinde hem de geleneksel aramalarda en sık gösterilen kaynakların Wikipedia, YouTube ve Reddit olduğu, bu üç sitenin yapay zeka kaynaklarının yüzde 15’ini oluşturduğu belirtiliyor.
SEO Etkisini Yitiriyor, Güvenilirlik Sorgulanıyor
Yapay zeka özetlerinin yaygınlaşması, SEO’nun etkinliğini de azaltıyor. Register’ın aktardığına göre, yapay zeka özetinin bulunduğu aramalarda en üst sıradaki sitenin tıklanma oranı ortalama yüzde 34,5 düşüyor. Bu da ilk sayfada yer almanın artık eskisi kadar değerli olmadığını gösteriyor.
Daha da endişe verici olan ise yapay zekanın güvenilirliği. 404 Media, bir yapay zeka özetinin kaynağının başka bir yapay zeka özeti olduğunu, yani bilginin insani bir kaynaktan değil, başka bir makineden üretildiğini tespit etti. Bu durum, uzmanların “yapay zeka modellerinin kendi çöküşüne yol açan bilgi kısır döngüsü” olarak tanımladığı bir riski beraberinde getiriyor.
Google Kazanırken Yayıncılar Kaybediyor
İnternetin geleneksel iş modeli, sitelerin içeriğe ücretsiz erişim sunması ve Google’ın bu sitelere kullanıcı yönlendirerek reklam geliri elde etmeleri üzerine kuruluydu. Ancak Google, reklamları artık doğrudan Yapay Zeka Genel Bakış özetlerinin içine yerleştirerek bu döngüyü kırıyor. Sonuç olarak Google’ın çatı şirketi Alphabet, 2024’ün son çeyreğinde gelirlerini yüzde 14 artışla 96,4 milyar dolara çıkarırken, bu gelirin 54,2 milyar doları reklamlardan geldi. SparkToro’ya göre, ABD’deki her 1000 Google aramasından sadece 360’ı Google’a ait olmayan veya reklam vermeyen bir siteye yöneliyor.
Rekabet ve Tekelcilik Baskısı Artıyor
Google pazarın hakimi olsa da, Perplexity gibi yeni nesil yapay zeka arama motorları rekabeti artırıyor. Bank of America yöneticisi Muhammed Resulnejat, Google’ın devasa altyapı yatırımlarını “artan talebe değil, rekabet karşısındaki çaresizliğe” bağlıyor. Öte yandan, ABD Adalet Bakanlığı‘nın Google’a karşı açtığı tekelcilik davası da şirket üzerindeki baskıyı artırıyor. Bu yeni yapay zeka hamlelerinin, tekelcilik tartışmalarını daha da alevlendirmesi bekleniyor.