Gazze’deki Savaş Suçu İddiaları Sonuçsuz Kalıyor
Gazze Şeridi’ne yönelik askeri operasyonların başlamasından bu yana, İsrail ordusunun savaş suçu ve kötü muamele iddialarıyla ilgili başlattığı soruşturmaların büyük bir çoğunluğu sonuçsuz kaldı. Çatışma izleme kuruluşu Action on Armed Violence (AOAV) tarafından yayınlanan rapora göre, açılan her 10 soruşturmadan 9’u ya kapatıldı ya da bir karara bağlanmadı.
Kamuoyunun Gündemindeki Sonuçsuz Soruşturmalar
İsrail ordusunun soruşturma sözü vermesine rağmen aydınlatılamayan çok sayıda olay bulunuyor. Bu vakalar arasında öne çıkanlar şunlardır:
- Şubat 2024: Gazze kentinde un almak için sırada bekleyen en az 112 Filistinlinin hayatını kaybettiği saldırı.
- Mayıs 2024: Refah’taki bir çadır kampına düzenlenen hava saldırısı sonucu 45 kişinin yanarak yaşamını yitirmesi.
- 1 Haziran: Refah’ta bir yardım dağıtım merkezine giden 31 Filistinlinin İsrail askerleri tarafından vurularak öldürülmesi. Bu olayda tanıklar doğrudan ateş açıldığını belirtirken, İsrail ordusu önce iddiayı yalanlamış, daha sonra olayın “inceleme altında” olduğunu açıklamıştır.
“Cezasızlık Düzeni” Eleştirisi
AOAV araştırmacıları Iain Overton ve Lucas Tsantzouris, mevcut duruma ilişkin yaptıkları değerlendirmede, İsrail’in bir “cezasızlık düzeni” oluşturma eğiliminde olduğunu öne sürdü.
Araştırmacılar, soruşturmaların şeffaflıktan uzak ve sonuçsuz kalmasının, hesap verebilirlik mekanizmalarının etkin bir şekilde işlemediğini gösterdiğini belirtiyor.
Rakamlarla Soruşturma Bilançosu
İsrail Savunma Kuvvetleri (IDF), olağan dışı tüm durumların ulusal ve uluslararası hukuk çerçevesinde soruşturulduğunu iddia etse de, veriler farklı bir tablo ortaya koyuyor. Ekim 2023 ile Haziran 2025 arasında medyaya yansıyan 52 vakada soruşturma başlatıldığı duyuruldu. Bu olaylarda toplam bin 303 Filistinli hayatını kaybetti ve bin 880 kişi yaralandı.
- Tek Mahkumiyet: Bu süreçte açılan 74 soruşturmada sadece bir yedek asker, Filistinli tutuklulara işkence yaptığı gerekçesiyle yedi ay hapis cezasına çarptırıldı.
- Kısmi Sorumluluk: Beş vakada kısmi sorumluluk kabul edildi. Bunlardan en bilineni, Nisan 2024’te World Central Kitchen yardım kuruluşunun yedi çalışanının öldürüldüğü saldırıdır. Olayın ardından bir albay ve bir binbaşı görevden alınırken, üç komutan kınama cezası aldı.
- Sonuçsuz Dosyalar: Geriye kalan 46 vakanın 7’sinde herhangi bir kusur bulunmadığı açıklanırken, 39 vaka hâlâ sonuçlanmayı bekliyor. Bu dosyalar arasında, Haziran ve Temmuz 2025’te Gazze’deki yardım noktalarına düzenlenen ve çok sayıda sivilin ölümüne yol açan dört farklı saldırı da yer alıyor.
Yavaş ve Şeffaf Olmayan Süreçler
İnsan hakları savunucuları, İsrail ordusunun kendi iç soruşturma mekanizmalarının son derece yavaş işlediğini ve gerçek bir hesap verebilirlik sağlamaktan uzak olduğunu vurguluyor. Artan sivil can kayıplarına rağmen, kamuoyunun tatmin edici ve şeffaf sonuçlara ulaşmasının önündeki belirsizlik devam ediyor.