Emtia Piyasalarında Makroekonomik Belirsizlikler Fiyatları Dalgalandırdı
Hafta boyunca küresel emtia piyasaları, ABD Merkez Bankası’nın (Fed) faiz kararı, Başkan Jerome Powell’ın temkinli açıklamaları ve eski Başkan Donald Trump’ın gümrük vergisi hamleleri gibi bir dizi makroekonomik ve jeopolitik gelişmenin etkisi altında kaldı. Bu faktörler, değerli metallerden enerjiye, tarım ürünlerinden baz metallere kadar geniş bir yelpazede fiyat dalgalanmalarına neden oldu.
Fed’in Faiz Kararı ve İstihdam Verilerinin Etkisi
Çarşamba günü Fed’in politika faizini %4,25–%4,50 aralığında sabit tutması ve Başkan Powell’ın gelecekteki faiz indirimlerine dair net bir sinyal vermemesi, piyasalarda “şahin” bir algı yarattı. Powell’ın, gümrük tarifelerinin bazı mal fiyatlarına yansımaya başladığını belirtmesi, Eylül ayında bir faiz indirimi olasılığını zayıflattı. Bu durum, dolar endeksini güçlendirerek emtia fiyatları üzerinde baskı oluşturdu.
Ancak Cuma günü açıklanan tarım dışı istihdam verisi, piyasalardaki tüm beklentileri altüst etti. Temmuz ayında istihdamın yalnızca 73 bin kişi artması ve önceki iki aya ait verilerin toplamda 258 bin kişi aşağı yönlü revize edilmesi, ABD ekonomisindeki yavaşlamanın sanılandan daha derin olduğuna işaret etti. Bu zayıf veriler, resesyon endişelerini artırarak Fed’in Eylül’den itibaren faiz indirimlerine başlayacağı beklentisini yeniden güçlendirdi.
Jeopolitik Gerilimler ve Ticaret Savaşları
Piyasalardaki risk algısını artıran bir diğer önemli gelişme ise jeopolitik alanda yaşandı. Eski ABD Başkanı Donald Trump ile eski Rusya Devlet Başkanı Dimitri Medvedev arasındaki karşılıklı açıklamalar, nükleer savaş endişelerini tırmandırdı. Trump, nükleer silahlar konusunda hazır olduklarını ve iki nükleer denizaltının ilgili bölgelere konuşlandırılması talimatı verdiğini duyurdu.
Ticaret cephesinde ise Trump, bazı ülkelere yönelik %10 ila %41 arasında değişen oranlarda ek gümrük vergileri öngören bir kararname imzaladı. Öte yandan, Çin ile ABD arasında devam eden müzakereler, ticaret savaşının daha da tırmanmasını önlemeye yönelik umutları canlı tuttu.
Değerli Metallerde Sert Hareketler
Hafta başında Fed’in şahin duruşu ve güçlü dolar nedeniyle üç haftanın en düşük seviyelerine gerileyen altın ve gümüş, Cuma günü gelen zayıf istihdam verisiyle kayıplarının önemli bir kısmını telafi etti. Güvenli liman talebi yeniden canlanırken, haftalık bazda ons fiyatları şu şekilde değişti:
- Altın: %1 değer kazandı.
- Gümüş: %3 değer kaybetti.
- Platin: %6,2 değer kaybetti.
- Paladyum: %0,8 değer kaybetti.
Baz Metallerde Trump’ın “U Dönüşü” Etkisi
Bakır başta olmak üzere baz metaller, Trump’ın gümrük vergisi adımlarından olumsuz etkilendi. Başlangıçta bakır ürünlerine %50 gümrük vergisi getirilmesi büyük bir şok yaratsa da, daha sonra cevher, konsantre ve katot gibi temel girdilerin muaf tutulması piyasaları rahatlattı.
Analistler, Trump’ın bu adımını bir “U dönüşü” olarak nitelendirerek, yüksek gümrük maliyetlerinin ABD ekonomisi tarafından taşınamayacağı endişesini yansıttığını belirtti.
Bu gelişmelerle Londra Metal Borsası’nda libre bazında fiyatlar haftayı sert düşüşlerle kapattı:
- Bakır: %23,4 düştü.
- Çinko: %3,5 düştü.
- Alüminyum: %2,4 düştü.
- Kurşun: %2,2 düştü.
- Nikel: %1,6 düştü.
Enerji ve Tarım Piyasalarında Son Durum
Petrol fiyatları, bir yandan ABD-AB ticaret anlaşmasının talep endişelerini azaltmasıyla desteklenirken, diğer yandan zayıf istihdam verisinin talep endişelerini artırmasıyla baskılandı. Brent petrolün varil fiyatı haftayı %2,5 artışla tamamladı. Doğal gaz ise ABD’nin AB’ye LNG ihracatını artırma taahhüdüyle uzun vadeli arz fazlası endişeleriyle %0,9 değer kaybetti.
Tarım emtialarında ise karışık bir seyir izlendi. Zayıf ekonomik veriler genel olarak talep endişesi yaratırken, arza yönelik gelişmeler fiyatları etkiledi. Chicago Ticaret Borsası’nda buğday, soya fasulyesi ve pirinç değer kaybederken, mısır yükseldi. Kahve, şeker, pamuk ve kakao ise haftayı düşüşle kapattı.