Mineral ve Kimyasal Güneş Kremleri Arasındaki Temel Farklar
Son yıllarda, mineral güneş kremleri, kimyasal alternatiflerine göre daha güvenli ve nazik oldukları iddiasıyla öne çıkıyor. Ancak bu iki ürün tipi arasındaki asıl farklar, tüketicilerin bildiğinden çok daha tekniktir ve bilimsel verilerin yanlış yorumlanmasına yol açabilmektedir.
Güneş kremlerinin farkı, temel olarak içerdikleri aktif bileşenlere ve cildi ultraviyole (UV) ışınlarından koruma mekanizmalarına dayanır. Kimyasal güneş kremleri, UV ışınlarını emerek ısıya dönüştürür ve bu şekilde ciltten uzaklaştırır. Buna karşılık, fiziksel güneş kremi olarak da bilinen mineral güneş kremleri, cilt yüzeyinde bir bariyer oluşturarak UV ışınlarını yansıtır veya dağıtır.
Ancak “mineral” ve “kimyasal” tanımlamaları yanıltıcı olabilir, çünkü her güneş kremi kimyasal bileşenler içerir. Zürih ve Basel üniversitelerinden dermatofarmakolog Christian Surber, daha doğru bir ayrımın cilde nüfuz eden “çözünür” filtreler ile nüfuz etmeyen “çözünmez” filtreler arasında yapılabileceğini belirtiyor.
Euronews Health’e konuşan Surber, “Aslında fark, sadece filtrelerin etki mekanizmasından kaynaklanıyor. Biri emerek, diğeri dağıtarak koruyor,” diye açıklıyor.
Güneş Kremleri ve Sağlık: Güvenlik Endişeleri Mercek Altında
Güneş kremlerinin sağlık üzerindeki etkileriyle ilgili endişeler yeni değildir. Bu nedenle Avrupa Komisyonu Tüketici Güvenliği Bilimsel Komitesi (SCCS), 2021 yılında üç mineral olmayan UV filtresinin güvenliğini değerlendirmiştir: oksibenzon, homosalat ve oktokrilen. Bu maddelerin hormon sistemine zarar verebilecek endokrin bozucu etkileri olabileceği şüpheleri bulunuyordu.
SCCS’nin vardığı sonuçlar şöyledir:
- Homosalat ve oksibenzon, o dönemde kullanılan konsantrasyonlarda güvenli bulunmadı.
- Oktokrilen ise yüzde 10’a kadar olan konsantrasyonlarda güvenli kabul edildi.
Bununla birlikte, verilerin yetersiz olduğu da vurgulandı. Örneğin bir çalışma, laboratuvarda sıçanlara verilen oksibenzonun hormon bozucu etkisine benzer bir etkinin insanlarda görülmesi için, bir kişinin 277 yıl boyunca her gün güneş kremi sürmesi gerektiğini ortaya koymuştur. Bu bulgular ışığında Avrupa Komisyonu, 2022’de bu filtrelerin güneş kremlerindeki kullanım oranlarını düşüren yeni düzenlemeler getirdi.
Euroconsumers ve Test-Achats’tan Laura Clays, “Artık bu maddeleri piyasada pek görmüyoruz çünkü üreticiler, ya sorun yaratabileceğini biliyor ya da birkaç yıl içinde Avrupa pazarında yasaklanacağını öngörüyor,” diyor.
Hassas Ciltler ve Etkili Koruma Arayışı
Potansiyel risk tartışmalarının ötesinde, hassas cilde sahip olanlar genellikle çinko oksit ve titanyum dioksit içeren mineral formülleri tercih etmektedir. Bu içeriklerin cilt tahrişine neden olma olasılığı daha düşüktür. Ancak Clays, yapılan testlerde yalnızca mineral filtre içeren bazı ürünlerin etiketlerinde belirtilen SPF korumasını sağlayamadığını belirtiyor. Bu durum, sadece mineral filtrelere dayalı formüllerin yeterli koruma sunmayabileceği anlamına geliyor.
Mineral kremler cilde emilmediğinden, kullanıcıların tüm vücutlarını kapladığından emin olmaları kritik önem taşır. Ayrıca, bu kremlerin ciltte bıraktığı beyaz tabaka nedeniyle tüketicilerin ürünü daha seyrek uygulama eğiliminde olduğu gözlemlenmiştir.
Sonuç: En İyi Güneş Kremi Hangisi?
Doğru kullanıldığında, hem kimyasal hem de mineral güneş kremleri dermatologlar ve sağlık otoriteleri tarafından güvenli ve etkili kabul edilmektedir. Uzmanlar, bu konuda hemfikir.
Surber, “Temel olarak tüm güneş koruyucu filtrelerin güvenlik profilleri düzenleyici kurumlar tarafından değerlendirilmiş ve güvenli bulunmuştur,” diyerek konuya açıklık getiriyor.
Sonuç olarak uzmanların mesajı net: en iyi güneş kremi, düzenli olarak kullanacağınız üründür. Clays’in de belirttiği gibi, “Sağlık açısından bakıldığında, ikisi arasında büyük bir fark yok.”