Üroloji Uzmanı Doç. Dr. Hasan Turgut, Türkiye’nin böbrek taşı açısından endemik bir coğrafya olduğunu vurgulayarak, yeterli su tüketiminin böbrek sağlığı için hayati önem taşıdığını belirtti. Doç. Dr. Turgut, özellikle demli çay tüketiminin, içerdiği yüksek oksalat nedeniyle böbrek taşı oluşum riskini önemli ölçüde artırdığına dikkat çekti.
“Demli çay tüketmek, içerisindeki oksalat nedeniyle böbrekte taş oluşma riskini artırır. Çaydan vazgeçemiyorsanız; tükettiğiniz su miktarını artırarak yanına limonlu su tüketin. Limonlu su taş oluşumunu azaltır. Suyun yerini hiçbir sıvı tutmaz”
Böbrek taşı rahatsızlığı, Türkiye genelinde yaygın bir sağlık sorunu olarak öne çıkıyor. Doğu Anadolu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinin yanı sıra, Karadeniz Bölgesi’nde de hastalığın sık görülmesi dikkat çekiyor. Doç. Dr. Hasan Turgut’un hastaları üzerinde yaptığı bilimsel incelemeler, özellikle Doğu Karadeniz’deki yoğun demli çay tüketim alışkanlığının bu riski tetiklediğini ortaya koymuştur.
Kola ve Çay Asla Suyun Yerini Tutmuyor
Doç. Dr. Turgut, böbrek taşı vakalarındaki artışın temel nedenleri arasında yetersiz su tüketimi, aşırı tuzlu gıdalar ve terlemeyle kaybedilen sıvının yerine konmamasını gösterdi.
“Böbrek taşının çeşitli oluşum mekanizmaları var. Oluşumunun ilk sırasında ise yeterli sıvı almamak vardır. Sıvı derken su tüketiminden bahsediyorum. Hastalarımın çoğu, ‘kola, soda ve çay içiyorum’ diyor. Bunlar, suyun yerini tutmuyor hatta su ihtiyacını daha da artırıyor. Ülkemiz, böbrek taşı açısından endemik bir bölge. Bu yüzden böbrek taşı oluşma oranı oldukça yüksek.”
İdrar Rengi Yeterli Su Tüketiminin Göstergesidir
Doç. Dr. Hasan Turgut, terleme yoluyla kaybedilen sıvının böbrek sağlığına bir faydası olmadığını ifade etti. “İçmiş olduğunuz sıvının idrarınızdan çıkması gerekiyor. Eğer ne kadar su içmeniz gerektiğini ölçemiyorsanız, bilinen bir kalp ya da böbrek hastalığınız yoksa, idrar renginiz su gibi olana kadar su içmelisiniz. İdrarınız su rengini aldığında yeterli su içtiğinizi anlayabilirsiniz” dedi.
Genetik Yatkınlık ve Belirtiler
Böbrek taşı oluşumunda genetik faktörlerin de önemli olduğunu belirten Doç. Dr. Turgut, belirtilere de değindi: “Böbrek taşı; şiddetli bir yan ağrısı ve kasıklara doğru yayılan bir ağrı ile kendini gösterir. Bazen hastalar ağrı dışında idrarda kanama şikayetiyle gelebiliyor. İdrar yapamama ve sık tuvalete gitme isteği de en belirgin özellikleridir. Eğer anne ve babanın böbreğinde taş varsa, kişinin böbrek taşı riski 5 kat artıyor.”
Taşın En Büyük Düşmanı: Limon
Hiçbir sıvının suyun yerini tutmadığının altını çizen Doç. Dr. Turgut, alınabilecek önlemleri sıraladı.
- Aşırı tuzlu yemeklerden, salamura ürünlerden ve tuzlu balıktan kaçının.
- Yetersiz su tüketimi en büyük risk faktörüdür.
- Soda ve kola gibi içecekler taş oluşumunu tetikleyebilir.
“Taşın en büyük düşmanı limondur. Günde 1 limonu suyun içerisine sıkarak tüketin. Kalsiyum ve PH oranı yüksek sıvılar taş oluşumunu artırır. Karadeniz’in vazgeçilmezi olan demli çay, içerdiği oksalat nedeniyle riski yükseltir. Çaydan vazgeçemiyorsanız, su miktarını artırın ve mutlaka limonlu su için. Limonlu su, taş oluşumunu azaltmada etkilidir.”
