Enflasyonda 44 Ayın En Düşük Seviyesi Görüldü
Ekonomik programın kararlı bir şekilde uygulanması ve Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın (TCMB) attığı adımlar, enflasyonla mücadelede meyvelerini vermeye devam ediyor. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından açıklanan verilere göre, Tüketici Fiyatları Endeksi (TÜFE) Temmuz ayında %2.06 artış göstererek, %2.38 olan piyasa beklentisinin altında kaldı. Bu gelişmeyle birlikte, Haziran ayında %35.05 olan yıllık enflasyon, Temmuz’da %33.52‘ye gerileyerek son 44 ayın en düşük seviyesine indi. Piyasanın yıllık enflasyon beklentisi ise %34.10 seviyesindeydi.
14 Aylık Kesintisiz Düşüş Trendi
Enflasyonda Mayıs 2024’te ulaşılan %75.45’lik zirve seviyesinin ardından başlayan düşüş eğilimi, aralıksız 14 aydır sürüyor. Bu 14 aylık süreçte enflasyonda yaşanan toplam düşüş 41.93 puana ulaştı. Merkez Bankası’nın yıl sonu enflasyon tahmini %24 seviyesinde bulunurken, yılın ilk yedi ayında gerçekleşen kümülatif enflasyon %19.08 oldu. Analistler, enflasyonun yıl sonunda %30’un altına gerilemesini bekliyor.
Sektörel Enflasyon Analizi: Zirvede Eğitim ve Konut Var
Yıllık bazda en yüksek enflasyonun kaydedildiği ana harcama grupları %75.54 ile eğitim ve %62.01 ile konut oldu. En düşük yıllık enflasyon ise %10.67 ile giyim ve ayakkabı ve %19.62 ile haberleşme gruplarında gözlemlendi. Yıllık enflasyona en yüksek pozitif katkı ise 9.03 puanla konut ve 6.94 puanla gıda ve alkolsüz içecekler grubundan geldi.
Temmuz Ayı Gelişmeleri ve Kira Artış Oranı
Temmuz ayında en yüksek aylık artış %5.78 ile konut ve %5.69 ile alkollü içecekler ve tütün grubunda yaşanırken, giyim ve ayakkabı grubunda ise mevsimsel etkilerle %5.82’lik bir düşüş kaydedildi. Endekste yer alan 143 temel başlıktan 120’sinde artış, 18’inde düşüş yaşandı. Bu verilerle birlikte Ağustos ayı kira artış oranı da netleşti. On iki aylık ortalamalara göre hesaplanan ve tavan artış oranı olarak kullanılan oran %41.13 olarak belirlendi. 1 Temmuz 2024 itibarıyla kaldırılan konutlarda %25’lik zam sınırı sonrası bu oran geçerli olacak.
Üretici Fiyatlarında da Düşüş Sürüyor
Temmuz ayında üretici fiyatlarındaki aşağı yönlü ivme de devam etti. Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE), Temmuz’da aylık %1.73 arttı. Yıllık Yİ-ÜFE ise Haziran’daki %24.45 seviyesinden Temmuz’da %24.19‘a geriledi.
- Madencilik ve taş ocakçılığı: %28.30 artış
- İmalat: %24.02 artış
- Elektrik, gaz üretimi ve dağıtımı: %22.10 artış
- Su temini: %55.74 artış
Temmuz Ayının Zam Şampiyonları ve Fiyatı Düşenler
Tüketici fiyatları bazında Temmuz ayında fiyatı en çok artan ürün %26.41 ile doğal gaz oldu. Fiyatı en çok düşen ürün ise %15.92 ile patates olarak kayıtlara geçti.
- Fiyatı Artanlar: %19.71 ile deniz ve yurt içi su yolu yolcu taşımacılığı, %15.85 ile toz kakao.
- Fiyatı Düşenler: %9.61 ile kahvaltılık tahıl ürünleri, %8.75 ile taze meyveler, %8.23 ile kadın giyim.
Piyasalar Veriyi Olumlu Karşıladı: Borsa Yükselişte
Enflasyonun beklentilerin altında gelmesi, faiz indirimlerinin devam edeceği beklentisini güçlendirerek Borsa İstanbul’da alımları hızlandırdı. BIST 100 endeksi, %1’in üzerinde bir yükselişle 10.926 puanı görerek kritik bir seviyeyi aştı. Enflasyon verisi sonrası 2 yıllık tahvil faizi %40’ın altına, 5 yıllık tahvil faizi %36’ya ve 10 yıllık tahvil faizi ise %31’e geriledi.
Yetkililerden Enflasyon Değerlendirmeleri
Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz
“Orta Vadeli Programımız çerçevesinde, enflasyonla mücadeleye yönelik kararlı ve koordineli adımlarımız sayesinde enflasyon düşmeye devam etmektedir. Güçlü koordinasyon, yapısal dönüşüm, kararlı uygulama ve ekonomide öngörülebilirliğin sürmesiyle, yıl sonunda enflasyonu yüzde 20’li seviyelere indirmeyi ve fiyat istikrarı içinde milletimizin refahını kalıcı biçimde artırmayı amaçlıyoruz.”
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek
“Enflasyon 44 ayın en düşük seviyesinde. Yıllık enflasyon son 12 ayda 28.3 puan düşüşle yüzde 33.5’e geriledi. Dezenflasyon süreci hedeflerimiz doğrultusunda ilerlemektedir. Yıl sonunda enflasyonun TCMB’nin tahmin aralığında gerçekleşeceğini öngörüyoruz. Temel önceliğimiz olan kalıcı fiyat istikrarını sağlamak için programımızı kararlılıkla uygulamaya devam edeceğiz.”
Ticaret Bakanı Ömer Bolat
“İç ticarette ise ekonomik temellerle açıklanmayacak şekilde fahiş fiyat artışlarına yönelenlerin ve adil rekabet koşullarını tüketicinin aleyhine bozanların üzerine gidilmeye devam ediliyor. İleriye dönük kararların düşen enflasyon oranlarına göre alınmasıyla dezenflasyon sürecinde düşük enflasyon seviyelerine hızlı bir şekilde geleceğimizi ifade etmek isterim.”