ABD’nin Gümrük Tarifelerine Güney Afrika’dan Stratejik Yanıt
Güney Afrika, Amerika Birleşik Devletleri’nin (ABD) uyguladığı gümrük tarife zamlarına karşı yeni bir strateji geliştirerek, aralarında Türkiye’nin de bulunduğu alternatif ticaret ortaklarıyla ilişkilerini güçlendirme kararı aldı. Uluslararası İlişkiler ve İşbirliği Bakanlığı, bu adımın ülkenin ekonomik çıkarlarını korumak amacıyla atıldığını duyurdu.
Anlaşılmaz Karar: Yüzde 30’luk Gümrük Tarifesi
Bakanlık açıklamasında, Güney Afrika’nın ABD ithalatındaki yüzde 0,25‘lik cüzi payına rağmen uygulanan yüzde 30‘luk gümrük vergisinin “anlaşılmaz” olduğu ve ikili ilişkilere zarar verdiği vurgulandı. Güney Afrika’nın, her iki ülkenin de yararına olacak bir çözüm bulmak için ABD ile temaslarını sürdüreceği belirtildi.
“Ülkemizin maden zenginliğini değerlendirme kapasitesini ellerinden alan ve sömürge döneminin dayatmacı ticaret ilişkilerini taklit eden ilişkiler yerine, katma değerli üretimi ve sanayileşmeyi teşvik eden anlaşmalar yapmayı hedefliyoruz.”
Yeni Rota: Türkiye Stratejik Öncelikli Pazar
Açıklamada, yeni tarife rejiminin ekonomi üzerindeki potansiyel etkileri nedeniyle alternatif pazarlara yönelmenin bir zorunluluk haline geldiği ifade edildi. Bu durumun, şimdiye kadar yeterince değerlendirilmemiş pazarlarda yeni ortaklıklar kurmak için bir fırsat sunduğu belirtildi.
“Bu bağlamda, Güneydoğu Asya Uluslar Birliği (ASEAN) ülkeleri ile birlikte Türkiye de stratejik önceliğe sahip hedef pazarlar arasında yer almaktadır.” denilerek Türkiye’nin önemi vurgulandı. Ayrıca, Avrupa Birliği (AB), Çin, Tayland, Japonya, Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) ve Suudi Arabistan gibi pazarlara açılma konusunda da önemli adımlar atıldığı kaydedildi.
Kıtanın Ekonomik Devi: Güney Afrika
Güney Afrika, ekonomik gücüyle kıtada öne çıkan bir ülke konumundadır. Uluslararası Para Fonu (IMF) verilerine göre, ülkenin sahip olduğu temel ekonomik göstergeler şunlardır:
- Gayrisafi yurt içi hasılası (GSYİH) 410 milyar doları aşarak 2025 itibarıyla Afrika’nın en büyük ekonomisi unvanını taşıyor.
- Zengin madenleri, gelişmiş finans altyapısı ve güçlü sanayisiyle kıtanın ticaret merkezi olarak kabul ediliyor.
- Afrika’nın en büyük 10 şirketinden 8’i Güney Afrika merkezlidir ve Johannesburg Borsası’nda (JSE) işlem görmektedir.
- JSE’nin toplam piyasa değeri 1,3 trilyon doları bulmaktadır.
- Bu yıl G20 dönem başkanlığını yürüten ülke, aynı zamanda BRICS üyesidir.
Türkiye ile Güney Afrika Arasındaki Ekonomik İlişkiler
Resmi verilere göre, Türkiye’nin Sahra Altı Afrika’daki en büyük ticaret ortağı Güney Afrika’dır. İki ülke arasındaki ekonomik ilişkiler giderek güçlenmektedir. 2024 yılında ikili ticaret hacmi yaklaşık 2 milyar dolara ulaşmıştır. Bu ticaretin yaklaşık 700 milyon doları Türkiye’den ihracat, 1,3 milyar doları ise Güney Afrika’dan ithalat olarak kaydedilmiştir. Türkiye’nin, Afrika açılımı stratejisinde kilit bir role sahip olan Güney Afrika’da, özellikle madencilik ve tekstil sektörlerinde yaklaşık 100 milyon dolarlık yatırımı bulunmaktadır.