İstanbul’da Trafiği Rahatlatacak Yeni Proje: Otobüs Öncelikli Yollar
İstanbul’da her geçen gün artan trafik yoğunluğuna çözüm bulmak ve toplu taşımayı teşvik etmek amacıyla 120 kilometrelik otobüs öncelikli yol projesi planlandı. İstanbul Ticaret Üniversitesi Ulaştırma Sistemleri Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü Prof. Dr. Mustafa Ilıcalı, doğru analiz ve planlama ile bu uygulamanın kentin tamamına yayılabileceğini belirtti.
Proje, lastik tekerlekli toplu taşıma araçlarının bekleme ve seyahat sürelerini kısaltarak yolculuk kalitesini artırmayı hedefliyor. Belirlenen 80 kilometrelik güzergahta ilk pilot uygulamanın bu yıl içinde başlaması amaçlanıyor.
“Yol Kapasiteleri Toplu Ulaşım Lehine Kullanılmalı”
Prof. Dr. Mustafa Ilıcalı, projenin altyapısının eski İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Kadir Topbaş döneminde hazırlandığını ve ilgili UKOME kararlarının alındığını ifade etti. Ilıcalı, okullar tatil olmasına rağmen hissedilen yoğunluğun, okullar açıldığında trafiği durma noktasına getirebileceği uyarısında bulundu.
“İstanbul’daki yollarda yüzde 85’i, bir yolculu otomobiller var. Otobüs de bu yollardan geçiyor, toplu ulaşım araçları, minibüs, ticari taksi hepsi bu yollardan geçiyor. Dolayısıyla da yollar tıkanıyor. Ne yapmak lazım? Yol kapasitelerini toplu ulaşım lehine kullanmak lazım. Otobüs öncelikli şeritler çizmemiz lazım.”
Ilıcalı, Los Angeles’ta gördüğü başarılı örnekleri referans göstererek, otobüs öncelikli yolların İstanbul’daki ortalama hızı 10 km/saatten 30 km/saate çıkarabileceğini vurguladı. Bu sistemin, bireysel araç kullanımını azaltarak toplu ulaşıma olan ilgiyi artıracağını ve acil bir çözüm sunacağını ekledi.
Metrobüs, Teknoloji ve Güvenlik
İstanbul ulaşımının can damarı olan metrobüsün önemine dikkat çeken Ilıcalı, sistemin artık kapasitesinin üzerinde çalıştığını ve güvenlik riskleri taşıdığını belirtti. “Bugün 9 milyon yolcunun 1 milyonunu metrobüs taşıyor. Bu çok önemli rakam” diyen Ilıcalı, metrobüs hattının otonom hale getirilmesi için İETT’ye öneride bulunduklarını ve ASELSAN iştirakiyle kısmi otonom sistemler üzerinde çalışıldığını açıkladı. Bu teknolojinin, sürücü hatalarını önleyerek kazaları azaltabileceğini ve güvenliği artıracağını söyledi.
“İstanbul’un Her Yerinde Uygulanabilir”
İBB’nin verilerine göre sürücülerin 2024’te trafikte ortalama 105 saat kaybettiğini belirten Ilıcalı, önlem alınmazsa bu sürenin daha da artacağını ifade etti. Otobüs öncelikli yol uygulamasının, bir şeridi otobüslere ayırarak bu araçların hızını üçe katlayacağını ve yolcular için cazip bir alternatif oluşturacağını belirtti.
Prof. Dr. Ilıcalı, projenin teknik olarak uygulanabilirliğine de değindi:
“Üç şeritliyse hayli hayli uygulanabilir. Bunun sağa dönüşü, sola dönüşleri çok rahat planlanabiliyor. İBB’nin tespit ettiği 80 kilometre, 40 kilometre bunlar çok çok az. İstanbul’un her yerinde uygulanabilir. Yeter ki iyi planlayıp iyi bir analiz yapalım, talep analizi, iyi bir geometrik planlama, iyi bir elektronik denetim sistemi (EDS) kontrolü ile her yerde uygulayabilirsiniz. İhlal edenler EDS kameralarıyla anında tespit edilir.”
Bu projenin, orta ve uzun vadede planlanan 1200 kilometrelik raylı sistem hedefleriyle entegre edilerek İstanbul ulaşımına kalıcı bir rahatlama getirmesi bekleniyor.