İstanbul’da Trafiğe Karşı Yeni Hamle: 120 Kilometrelik Otobüs Öncelikli Yol
Megakent İstanbul’un bitmek bilmeyen trafik sorununa çözüm bulmak ve vatandaşları toplu taşımaya teşvik etmek amacıyla yeni bir proje geliştirildi. Kent genelinde toplu ulaşımı önemli ölçüde hızlandıracak 120 kilometrelik otobüs öncelikli yol yapılması planlanıyor.
Projenin temel amacı, lastik tekerlekli toplu taşıma araçlarının bekleme ve seyahat sürelerini kısaltarak yolculuk kalitesini artırmak. Bu kapsamda, 80 kilometrelik güzergah şimdiden belirlenmiş olup, ilk pilot uygulamanın bu yıl içinde başlaması hedefleniyor.
Uzman Görüşü: “Yol Kapasiteleri Toplu Ulaşım Lehine Kullanılmalı”
Projenin detayları hakkında bilgi veren İstanbul Ticaret Üniversitesi Ulaştırma Sistemleri Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü Prof. Dr. Mustafa Ilıcalı, bu planın altyapısının 5-6 yıl öncesine dayandığını belirtti. Ilıcalı, eski İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Kadir Topbaş döneminde otobüs öncelikli yollar için gerekli çalışmaların yapıldığını ve UKOME kararlarının alındığını hatırlattı.
İstanbul’da trafiğin her geçen gün kötüleştiğine dikkat çeken Prof. Dr. Ilıcalı, okulların tatilde olmasına rağmen hissedilen yoğunluğun, okullar açıldığında trafiği durma noktasına getirebileceğini vurguladı. Ticari araç hızının 10 kilometre/saatin altına düştüğünü, yaya hızının ise 5 kilometre/saat olduğunu belirtti.
“İstanbul’daki yolların yüzde 85’ini tek yolculu otomobiller dolduruyor. Otobüs, minibüs, ticari taksi gibi tüm toplu ulaşım araçları da bu yolları kullanmak zorunda kalıyor ve yollar tıkanıyor. Yapılması gereken, yol kapasitelerini toplu ulaşım lehine kullanmaktır. Otobüs öncelikli şeritler çizmemiz lazım.”
Ilıcalı, belediyeye sundukları raporda uluslararası örneklerden de yararlandıklarını ifade etti. Los Angeles’ta sistemin ne kadar verimli çalıştığını bizzat gördüğünü belirten uzman, “Biz burada ortalama 10 kilometre/saat hızı zor yakalarken, orada ortalama hız 30 kilometre. Yani 3 kat daha hızlı. Sistem çalışıyor. İstanbul’da da müsait olan yerlerde hem otobüs yolu, hem bisiklet yolu, hem de yol kenarı park alanları oluşturabiliriz. Bu, vatandaşın toplu ulaşıma ilgisini artırır ve bireysel yolculukları azaltır.” dedi.
Metrobüsün Rolü ve Gelecek Projeksiyonları
Prof. Dr. Ilıcalı, Metrobüs sisteminin İstanbul ulaşımındaki kritik rolüne de değindi. Günlük 9 milyon yolcunun 1 milyonunu tek başına Metrobüs’ün taşıdığını belirten Ilıcalı, sistemin artık kapasitesinin çok üzerinde çalıştığını ve güvenlik riskleri barındırdığını söyledi.
Ayrıca, İETT’ye metrobüsün otonom hale getirilmesi yönünde öneride bulunduklarını ve ASELSAN iştirakiyle bir yıldır kısmi otonom sistemler üzerine çalışmalar yapıldığını ekledi. Ilıcalı, orta ve uzun vadede ise İstanbul’un 1200 kilometre raylı sisteme ihtiyacı olduğunu ve metro projelerine bütçede öncelik verilmesi gerektiğini vurguladı.
Uygulama Nasıl Olacak?
Otobüs öncelikli yolda bir şeridin tamamen otobüslere ayrılacağını ifade eden Ilıcalı, bu sayede otobüslerin hızının üçe katlanacağını belirtti. Metrobüsün hızının en az 30 km/s olduğunu, yan şeritlerdeki araçların hızının ise 10 km/s’in altına düştüğünü hatırlatarak, vatandaşın bu durumda daha hızlı ve konforlu olan toplu taşımayı tercih edeceğini söyledi.
- Uygulanabilirlik: Proje, en az iki şeridi olan tüm ana arterlerde uygulanabilir.
- Planlama: Yolun geometrisi, talep analizi ve elektronik denetim sistemleri ile detaylı bir planlama yapılmalıdır.
- Denetim: Kural ihlali yapan araçlar, EDS kameraları ile anında tespit edilerek cezalandırılacaktır.
Prof. Dr. Ilıcalı, İBB’nin belirlediği 80 kilometrelik güzergahın sadece bir başlangıç olduğunu ve projenin İstanbul’un binlerce kilometrelik ana arter ağının büyük bir kısmında uygulanabileceğini sözlerine ekledi.