Doğu Anadolu’nun kilit noktası, tarihinde kazandığı zaferle “Madalyalı Şehir” unvanını alan Kars, çok kültürlü yapısıyla dikkat çekiyor. Rus kuşatmasına karşı 135 gün süren kahramanca direnişin ardından 29 Eylül 1855’te kazanılan Kars zaferi, Sultan Abdülmecit tarafından bir zafer madalyası ile taçlandırılmıştır.
Bu topraklarda altı farklı etnik kimlik bir arada uyum içinde yaşamaktadır:
- Yerli (Türk)
- Kürt
- Türkmen
- Azeri
- Terekeme
- Malakan
Doğu’nun bu serhat şehrinde, Sarıkamış’tan Kağızman’a, Arpaçay’dan Digor’a kadar halkın “Terörsüz Türkiye” vizyonuna nasıl baktığını ve nabzın nasıl attığını yerinde gözlemledik. Burası, Büyük Atatürk’ün eşi Latife Hanım ile 5 Ekim 1924’te ziyaret ettiği ve “Hoş gelişler ola Mustafa Kemal Paşa… Askerin milletin bayrağınla çok yaşa” nidalarıyla karşılandığı yiğitler diyarıdır.
Ebubekir Hoca’nın Duaları Barış İçin
Kars’ta herkesin tanıdığı bir isim olan Ebubekir Keleş, namıdiğer Ebubekir Hoca, İlim Yayma Cemiyeti Kars Şube Başkanı ve emekli bir imamdır. İki kez Hac’ca, defalarca Umre’ye gitmiş olan Hoca, 15 Temmuz darbe girişimi sırasında Memur-Sen ve Diyanet-Sen Başkanı olarak halkı direnişe çağırmış, tankların önüne yatmıştır.
Ebubekir Hoca, “Her gün şükür namazı kılıyorum. Terörsüz Türkiye için beş vakit dua ediyorum,” diyor. Kökeni sorulduğunda ise babasının ‘Bizim aslımız Kürt’, anasının ise ‘Aslımız yerli’ dediğini anlatıyor ve ekliyor:
“Terörsüz Türkiye için emek verenlere, elini taşın altına koyanlara dua ediyorum. Allah’ım onları iki cihanda da korusun. Asırlarca birlikte yaşadık; Türk, Kürt, Arap, Laz, Çerkez… Kardeşiz. Birlik ve beraberliğimiz bozulmasın.”
Kanaat Önderi Erdoğan Yıldırım: ‘Aman Nazar Değmesin’
Bölgenin kanaat önderlerinden ve Kars Ardahan Iğdır Dernekler Federasyonu Genel Başkanı olan Kürt kökenli Erdoğan Yıldırım, bölgedeki gözlemlerini paylaştı.
- “Terörsüz Türkiye olayına bölge sıcak bakıyor, çok olumlu. Yıllardır bunu bekliyorduk.”
- “Terörün arkasında dış güçler vardı, bizi birbirimize düşürdüler.”
- “Bölge insanı barış istiyor. İnsanlar, rahatça yaylalara çıkıyorlar.”
- “Siz de göreceksiniz, bir huzur iklimi var. Aman ara bozucular çıkmasın, aman nazar değmesin.”
Turizmci Halit Özer: ‘Bayram Yapıyoruz’
Kürt kökenli turizmci ve Kars Turizm Birliği Başkanı Halit Özer, bölgeye düzenlediği turlarla tanınıyor. “Sevindik, canı gönülden destekliyoruz, bayram yapıyoruz,” diyerek söze başlıyor.
- “Kürt olarak da, bölge olarak da, ülke olarak da terörden çok çektik. Bıktık, yeter artık.”
- “Terör, bölgeyi ve bütün Türkiye’yi çok yordu.”
- “Tarih boyunca birlikte yaşadık. Bizi birbirimize düşürenler Allah’tan bulsunlar.”
- “Terörsüz Türkiye ile inşallah ekonomi de canlanacak, turizm gelişecek.”
- “Barış iklimi ile inanıyoruz ki, Ermenistan ile kapalı olan sınır kapımız da açılacak. Bu, bölge için çok önemli ve ticaret hayatına büyük etkisi olacak.”
Esnaf Murat Koçak: ‘Ocaklara Ateş Düşmesin’
1954’ten beri faaliyet gösteren Koçaklar Peynircilik‘in sahibi Terekeme kökenli Murat Koçak, kaşar, tereyağı ve bal satıyor. Koçak, “Allah’a çok şükür işlerimiz iyi. Terörsüz Türkiye ile daha da iyi olacak. Lafı bile bölge ekonomisini olumlu etkiledi,” diyor.
Çevresindeki insanların da aynı fikirde olduğunu belirten Koçak, “İnsanlar barıştan yana. Allah kimsenin ocağına ateş düşürmesin. Herkes bu işin uzamadan çözülmesini bekliyor. Konu komşu da, mahalleli de, çarşı esnafı da çok memnun,” diye ekliyor.
İş İnsanı Gaffar Demir’den ‘Terörsüz Türkiye’ Yorumu
Tarihi bir konak olan ve şimdi butik otel olarak hizmet veren Kar’s Otel’de konaklarken, 19. yüzyıldan kalma tarihi Cheltikov Otel‘e de uğradık. Otelin sahiplerinden iş insanı Gaffar Demir ile sohbetimiz yine ‘Terörsüz Türkiye’ üzerine oldu.
- “Çok güzel, herkes memnun. Kan dursun. Ülkenin geleceği için çok önemli.”
- “Barış ve kardeşliğe kim karşı çıkabilir?”
- “Ülkenin kaynakları senelerce terörle mücadeleye gitti. Şimdi bu para ekonomiyi canlandıracak, yatırım olacak.”
- “Bölgede şimdiden bir hareketlenme başladı. Bütün beklentimiz bu işin uzamaması.”
Kars’ta Ulaşım ve Yaz Yoğunluğu
İstanbul ile Kars arası 1.430 kilometre. Uçakla 2.5 saat süren yolculuk için bilet fiyatları 4 bin-5 bin lira arasında değişiyor ve uçaklar tamamen dolu. Otobüsle ise 24-26 saat süren yolculuğun bedeli bin 500-2 bin lira civarında ve otobüsler de aynı şekilde dolu.
Gurbetçilerin Kars Ekonomisine Katkısı
Ağustos ayında Kars caddeleri, özellikle Atatürk, Kazım Paşa ve Faik Bey caddeleri, Avrupa plakalı araçlarla dolu. Almanya, Fransa, Belçika gibi ülkelerden gelen gurbetçiler, yaz tatili için sıla-i rahim yapıyor. Bu durum, düğünler, alışveriş ve yöresel ürün satışlarıyla Kars ekonomisine adeta can suyu oluyor. Hem gurbetçiler hem de Kars halkı bu durumdan oldukça memnun.