Türkiye’de TL Mevduatları Rekor Seviyede Arttı
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın (TCMB) enflasyonla mücadele ve Türk Lirası’nı güçlendirme stratejileri, finansal verilerde olumlu sonuçlar göstermeye devam ediyor. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) tarafından açıklanan haftalık verilere göre, bankacılık sistemindeki toplam mevduat hacmi 18 Ağustos 2024’te 12 trilyon 987 milyar TL iken, 25 Temmuz 2025 itibarıyla %81.7’lik bir artışla 23.6 trilyon TL’yi aştı.
TL Mevduatlarda %240’lık Büyüme Dikkat Çekiyor
Bu dönemde en dikkat çekici gelişmelerden biri Türk Lirası mevduatlarındaki artış oldu. Toplam TL mevduatı %93.3 büyüyerek 7 trilyon 554 milyar liradan 14.6 trilyon liraya yükseldi. Kur Korumalı Mevduat (KKM) hesapları hariç tutulduğunda ise TL mevduatındaki büyüme oranı %240’a ulaşarak 4 trilyon 146 milyar liradan 14 trilyon 117 milyar liraya çıktı. Bu süreçte döviz tevdiat hesaplarındaki artış ise %65.6 ile daha sınırlı kalarak 8 trilyon 996 milyar liraya ulaştı. Sonuç olarak, KKM hariç TL mevduatın toplam mevduat içindeki payı %31.9’dan %59.8’e yükselirken, dövizin payı %38.1’e geriledi.
Kur Korumalı Mevduat’ta Düşüş 101 Haftadır Sürüyor
Ekonomi yönetiminin yıl sonuna kadar sonlandırmayı planladığı Kur Korumalı Mevduat uygulamasında, 18 Ağustos 2023’te ulaşılan zirve sonrası başlayan erime kesintisiz olarak devam ediyor. BDDK verilerine göre, KKM’deki düşüş 101 haftadır aralıksız sürerken, hesaplardaki toplam bakiye 25 Temmuz haftasında 489 milyar liraya indi. Dolar bazında ise KKM’nin büyüklüğü 12.1 milyar dolara geriledi. KKM, 18 Ağustos 2023’te 3.4 trilyon TL (126.4 milyar dolar) ile tarihi rekorunu kırmıştı. Bu gerilemeyle birlikte KKM’nin TL mevduat içindeki payı %45.1’den %3.6’ya, toplam mevduattaki payı ise %26.2’den %2’ye düştü.
Mevduatta Tercih Kısa Vadeye Kaydı
BDDK’nın Haziran 2025 verileri, mudilerin mevduat tercihlerinde kısa vadeye olan ilginin son bir yılda belirgin şekilde arttığını gösteriyor. Verilere göre vade dağılımındaki değişimler şu şekildedir:
- Vadesiz mevduat: %43.8 artışla 8.1 trilyon TL’yi aştı.
- 1 aya kadar vadeli mevduat: %69.2 artışla 3.3 trilyon TL’ye ulaştı.
- 1-3 ay arası vadeli mevduat: %101.5 artışla 8.7 trilyon TL’ye çıktı.
Toplamda 3 aya kadar olan vadeli mevduatlar %68.8’lik artışla 20.2 trilyon TL’ye dayanırken, bu vadenin toplam mevduat içindeki payı bir yılda %72.5’ten %88’e yükseldi. Buna karşılık, 3-6 ay, 6-12 ay ve 1 yıldan uzun vadeli mevduatlarda sırasıyla %22.2, %64.1 ve %41.7 oranlarında azalış yaşandı.
Mevduatın %80’i 1 Milyon Liranın Üzerindeki Hesaplarda
Mevduatın tutar bazında dağılımı incelendiğinde, büyük meblağlı hesapların sistemdeki ağırlığının arttığı görülüyor. Haziran sonu itibarıyla, büyüklüğü 1 milyon TL’nin üzerinde olan 2 milyon 289 bin yurtiçi yerleşik hesabı, toplam 17 trilyon liralık mevduatı barındırıyor. Bu rakam, yurtiçi yerleşiklerin 21 trilyon 346 milyar liralık toplam mevduatının %79.6’sına denk geliyor. Yurtdışı yerleşiklere ait 1 milyon TL üzeri 208 bin hesapta ise 1 trilyon 328 milyar lira bulunuyor. Genel toplama bakıldığında, 1 milyon TL üzeri büyüklüğe sahip 2 milyon 498 bin hesapta bulunan 18 trilyon 331 milyar lira, 22 trilyon 912 milyar liralık toplam mevduatın %80’ini oluşturuyor.
Firmalar İçin TL’ye Dönüşüm Desteği Uzatıldı
Öte yandan TCMB, firmaların yurt dışı kaynaklı dövizlerini TL’ye dönüştürmeleri halinde verilen desteğin süresini uzatma kararı aldı. 1 Ağustos 2025 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan kararla, 26 Ocak 2023’te başlatılan ve 31 Temmuz 2025’te sona ermesi planlanan teşvik uygulaması 31 Ekim 2025’e kadar uzatıldı. Bu uygulama kapsamında firmalar, yurt dışından getirdikleri dövizleri bankalar aracılığıyla Merkez Bankası’na sattıklarında, dönüşüm kuru üzerinden çevrilen tutarın %3’üne kadar dönüşüm desteği alabiliyor. Desteğin şartı ise firmaların belirli bir süre döviz alımı yapmama taahhüdü vermesi. TCMB bu adımla finansal istikrarı güçlendirmeyi ve yurt dışı kaynakları ekonomiye kazandırmayı hedefliyor.