Uluslararası Uzay İstasyonu’nda Kritik Görev: Patojen Bakteriler İnceleniyor
Bilim insanları, Dünya’da ciddi hastalıklara yol açan bakteri türlerini, uzay koşullarındaki davranışlarını gözlemlemek amacıyla Uluslararası Uzay İstasyonu’na (UUİ) gönderdi. Bu çığır açan araştırma, İsrail merkezli Sheba Tıp Merkezi ile ABD’li Space Tango şirketinin iş birliğiyle yürütülüyor. Projenin temel amacı, yerçekimsiz gibi ekstrem koşulların bakterilerin yayılımı ve genetiği üzerindeki etkilerini derinlemesine anlamaktır.
Deney Kapsamında Uzaya Gönderilen Mikroorganizmalar
Crew-11 görevi ile UUİ’ye ulaştırılan tehlikeli mikroorganizmalar arasında önemli patojenler yer alıyor. Bu bakteriler, uzay istasyonunda özel koşullar altında büyütüldükten sonra analiz için Dünya’ya geri getirilecek ve yeryüzündeki kontrol gruplarıyla karşılaştırılacak. Gönderilen başlıca bakteri türleri şunlardır:
- Halk arasında Salmonella enfeksiyonu olarak bilinen hastalığa neden olan türler
- Tifo hastalığının etkeni olan bakteriler
- Yaygın olarak bilinen E. coli bakterisi
Araştırmanın Bilimsel Hedefleri ve Önemi
Bu deneyin en önemli hedeflerinden biri, mikro yerçekimi ortamının bakterilerin genetik yapısında ne tür değişikliklere yol açtığını ortaya koymaktır. Sheba Enfeksiyon Hastalıkları Araştırma Laboratuvarı Başkanı Prof. Ohad Gal-Mor, çalışmanın önemini şu sözlerle vurguladı:
“Bu deney, patojenik bakterilerin genetik ifade profillerinin uzayda nasıl değiştiğini ilk kez sistematik ve moleküler düzeyde incelememize olanak tanıyacak.”
Astronot Sağlığı ve Dünya İçin Umut Vaat Eden Sonuçlar
Uzayda görev yapan astronotlar, bağışıklık sisteminin zayıflaması, radyasyon ve stres gibi faktörler nedeniyle enfeksiyonlara karşı daha savunmasız hale gelmektedir. Bu nedenle deney, gelecekteki uzay görevlerinin sağlık güvenliğini artırma potansiyeli taşıyor. Ancak araştırmanın bulguları sadece uzayla sınırlı kalmayabilir. Elde edilecek verilerin, Dünya’da giderek büyüyen bir tehdit olan antibiyotik dirençli “süper bakteri” sorununa karşı yeni mücadele yöntemleri geliştirmede kilit rol oynaması bekleniyor.
Sheba Tıp Merkezi, daha önce simüle edilmiş uzay koşullarında yürüttüğü bir çalışmada, bakterilerin antibiyotik direnci geliştirme yeteneğinde bir azalma olduğunu gözlemlemişti. NASA da 2017’de E. coli’nin uzaydaki büyümesini incelemiş ve UUİ yüzeylerinden alınan örneklerde antibiyotiğe dirençli bakteri izleri aramıştı. Ancak bu yeni deney, gerçek uzay ortamında gerçekleştirilmesi bakımından bir ilk olma özelliği taşıyor.