Orman Yangınları Sonrası Atılacak Kritik Adımlar
Türkiye’nin son dönemde mücadele ettiği ve büyük yıkıma yol açan orman yangınları, söndürme çalışmaları sonrası ne yapılacağı sorusunu gündeme getirdi. Kırsal Çevre ve Ormancılık Sorunları Araştırma Derneği’nden (KIRÇEV) Orman Mühendisi Ahmet Demirtaş, yanan alanların rehabilitasyonu konusunda önemli bilgiler paylaştı.
İlk Aşama: Uzman Heyet Tarafından Detaylı İnceleme
Demirtaş, ilk olarak orman mühendisleri, akademisyenler ve çeşitli meslek gruplarından oluşan bir heyetin sahada detaylı bir inceleme yapması gerektiğini belirtti. Bu incelemenin amacını şu sözlerle açıkladı:
“Alanda ne yapılacağına ilişkin kararlar verilecek. Yangının nasıl gerçekleştiği, geriye yanmayan ağaçların kalıp kalmadığı, onların tohum verme gücünün olup olmadığı bakılır. Hatta bunların içinde meşe, kayın gibi kök sürgünü verebilen geniş yapraklı ağaçlar da vardır. Bütün bunlar incelendikten sonra o ormanın kendi kendine ormanlaşabileceğine veya ormanlaşamayacağına karar verilir.”
Bölgeye Özgü Rehabilitasyon Stratejileri
Her ormanlık alanın yapısının farklı olduğunu ve bu nedenle rehabilitasyon yöntemlerinin de bölgeye göre değişmesi gerektiğini vurgulayan Demirtaş, “Eskişehir, Bursa ve Bilecik çevresindeki yangınlar ile güneydeki İzmir yangınlarının orman yapıları farklıdır” dedi. Uygulanacak genel adımları ise şöyle sıraladı:
- Yangın sonrası alandaki yanmış ağaç ve odun parçaları temizlenir.
- Hala sağlıklı ve canlı olan ağaçlar korunur.
- Kendi kendini yenileme potansiyeli olan ormanların etrafı çevrilerek güvence altına alınır.
- Sonbaharda, özellikle Eylül-Ekim aylarında yağmurlarla birlikte doğal yenilenme belirtileri takip edilir.
Fidan İhtiyacı ve Orman Genel Müdürlüğü’nün Kapasitesi
Doğal yollarla yenilenme potansiyeli olmayan alanlarda fidan dikimi gerektiğini belirten Demirtaş, bu işlemin sonbahar yağmurlarından sonra, bölgenin kendi ağaç türlerine ait fidanlarla yapılması gerektiğini ifade etti. Ancak bu noktada önemli bir endişesini dile getirdi:
“Bu yıl orman yangınlarının ülke genelinde çok yoğun olması nedeniyle Orman Genel Müdürlüğü’nün (OGM) elinde yeterince fidan bulunmama ihtimali var. Özellikle kızılçam dışında pek çok ağaç türünün fidanı olmayabilir. Bu durumda bu sene ağaçlandırma yapılamaz ve yeni fidanların üretilmesi için gelecek seneler beklenebilir. Bu, OGM’nin en büyük eksikliklerinden biridir.”
En Önemli Kural: Yanan Alanların Korunması
Demirtaş, kamuoyunda yaygın olan bir yanılgıya dikkat çekerek, yanan her alanın ağaçlandırılmasının doğru olmadığını belirtti.
“Yanan her yerde ağaçlandırma yapılmaz. Zaten Anayasanın 169. maddesi de ‘ağaçlandırma yapılacak’ demez, ‘yanan ormanlar derhal ormanlaştırılır’ der. Ormanlaştırma, ağaçlandırma demek değildir. Ağaçlandırma yapılmadan da ağaçların kendi tohumlarıyla veya sürgünleriyle ormanlaşması sağlanabilir. Burada en önemlisi, yanan bölgenin başka hiçbir amaçla kullanılmayacak şekilde güvenceye ve korumaya alınmasıdır.”