Bilim insanları, gezegenimizin dönüş hızının son yıllarda dikkat çekici bir şekilde arttığını ve tarihin en kısa günlerinin yaşandığını belirtiyor. Ay’ın kütleçekim etkisinin de rol oynadığı bu hızlanma, gün süresinden milisaniyeler eksiltiyor. İnsanların gündelik yaşamda hissetmesi imkansız olan bu küçük değişimlerin, uzun vadede küresel ölçekte yıkıcı sonuçlar doğurabileceği konusunda uzmanlar uyarıyor.
Kontrolsüz Hızlanmanın Olası Etkileri
Eğer Dünya’nın dönüş hızı kontrolsüz bir şekilde artmaya devam ederse, bu durum gezegenimizdeki hassas dengeleri bozarak bir dizi felaketi tetikleyebilir. Peki, bu süreçte gerçekleşmesi muhtemel senaryolar nelerdir?
Su Kütleleri Ekvatora Kayabilir
Dünya daha hızlı döndükçe artan merkezkaç kuvveti, okyanus sularını kutuplardan ekvatora doğru itmeye başlar. Saniyede yalnızca 1,6 km/s gibi küçük bir hız artışı bile, ekvatoral bölgelerde deniz seviyesinin santimetrelerce yükselmesine neden olabilir. Bu durum, halihazırda sulara gömülme tehdidi altındaki kıyı şehirlerini tamamen sular altında bırakma potansiyeline sahiptir. Daha ekstrem senaryolarda, örneğin saatte 160 km/s gibi bir hız artışında, ekvator çevresindeki devasa kara parçaları sular altında kalabilir.
İnsan Biyolojisi Tehlike Altında
Bu değişimden hayatta kalmayı başaranlar için ise günlük yaşam giderek zorlaşabilir. Dönüş hızının artması yalnızca günü kısaltmakla kalmaz, aynı zamanda insan biyolojisini de derinden etkileyebilir. Bilim insanlarına göre, bu hızlanmanın devam etmesi halinde bir günün süresi 24 saatten 22 saate kadar düşebilir. Bu durum, insanların sirkadiyen ritimlerini bozarak biyolojik saatlerini her gün iki saat geriye atmasına neden olur ve vücudun bu değişime adapte olması için hiçbir şans tanımaz.
Hava Olayları Şiddetlenebilir
NASA’dan astronom Dr. Sten Odenwald, dönüş hızındaki artışın hava olaylarını da daha şiddetli hale getireceği konusunda uyarıyor. Dünya hızlandıkça, fırtınaların dönüşünü sağlayan Coriolis etkisi de güçlenir.
Dr. Odenwald, “Kasırgalar daha hızlı hareket eder ve daha fazla enerji taşır” diyerek potansiyel tehlikeye dikkat çekiyor.
Atom Saatleriyle Kırılan Rekorlar
Gezegenimizin dönüş hızındaki bu küçük sapmalar, son derece hassas ölçüm cihazları olan atom saatleri ile tespit ediliyor. Atom saatleri, vakum odasındaki atomların titreşimlerini sayarak zamanı inanılmaz bir hassasiyetle takip eder ve küresel zaman standardı olan UTC’nin temelini oluşturur. Son yıllarda Dünya’da giderek daha fazla “kısa gün” kaydedilmektedir.
- 19 Temmuz 2020: Gün, ortalamadan 1,47 milisaniye daha kısa sürdü.
- 30 Haziran 2022: Gün, ortalamadan 1,59 milisaniye daha kısa oldu.
- 5 Temmuz 2024: Dünya, dönüşünü normalden 1,66 milisaniye daha hızlı tamamlayarak 1949’dan bu yana kaydedilen en kısa güne imza attı.