AB Diplomasisinde İsrail Yaptırımları Çıkmazı: Horizon Europe Fonları Askıda
Avrupa Birliği diplomatları, Gazze’deki devam eden savaş nedeniyle İsrail’in prestijli “Horizon Europe” araştırma fonuna erişiminin kısmen durdurulmasına yönelik yapılan toplantıda bir kez daha uzlaşmaya varamadı. Pazartesi günü çevrim içi olarak gerçekleştirilen Meşrik – Mağrib Çalışma Grubu toplantısında, 27 AB üyesi ülke arasında gerekli nitelikli çoğunluk sağlanamadı.
Toplantı, Gazze’de derinleşen açlık krizinin İsrail üzerindeki uluslararası baskıyı artırdığı bir dönemde gerçekleşti. Bir AB diplomatı, geçen haftaki sonuçsuz büyükelçiler toplantısına atıfta bulunarak, “Durumda bir değişiklik yok” ifadelerini kullandı. Diplomat, konunun bir sonraki gündem maddesi olarak 29 Ağustos’ta düzenlenecek AB dışişleri bakanları toplantısında ele alınacağını ekledi.
Yaptırım Önerisinin Detayları ve Potansiyel Etkileri
Avrupa Komisyonu tarafından sunulan bu öneri, Gazze’deki kuşatma ve durma noktasına gelen ateşkes müzakereleri göz önüne alındığında daha çok sembolik bir adım olarak nitelendiriliyordu. Eğer teklif kabul edilseydi, İsrail için önemli sonuçları olacaktı:
- İsrail, Avrupa Yatırım Konseyi (EIC) tarafından desteklenen projelerden men edilecekti.
- Özellikle “yıkıcı teknolojiler” alanına odaklanan bu projeler kapsamında yaklaşık 200 milyon euroluk hibe ve yatırım kaybı yaşanacaktı.
Komisyon yetkilileri, bu yaptırımın temel bilimsel araştırmaları veya mevcut iş birlikçi projeleri etkilemeyeceğinin altını çizmişti.
Ülkeler Arasındaki Görüş Ayrılıkları
Bu sınırlı yaptırım önerisi dahi AB ülkeleri arasında ortak bir zemin oluşturamadı. Ülkelerin tutumları şu şekilde ayrışıyor:
- Yaptırıma Karşı Olanlar:Almanya ve İtalya gibi büyük ülkeler, İsrail ile diyaloğun sürdürülmesi gerektiğini savunarak öneriye destek vermedi. Bir diplomat, bu ülkelerin onayı olmadan karar alınmasının mümkün olmadığını belirtti.
- Yaptırımı Destekleyenler:Fransa, İspanya ve İrlanda, Komisyon’un önerisine tam destek veren ülkeler arasında yer aldı.
- Kararsız Kalanlar:Romanya ve Finlandiya gibi ülkeler ise öneriyi halen değerlendirme aşamasında olduklarını bildirdi.
Brüksel merkezli Avrupa Orta Doğu Projesi direktörü Martin Konecny, durumu eleştirerek, “Gazze’de siviller öldürülüp aç bırakılırken, bazı AB ülkelerinin İsrail’e baskı yapmak için en küçük adımı bile atmaktan kaçınması çok ciddi bir sorumsuzluktur,” dedi.
Pazartesi günkü toplantının zamanlaması da dikkat çekiciydi. Toplantı, Gazze’de tutulan iki İsrailli rehinenin zayıf ve bitkin halde göründüğü videoların yayınlanmasının hemen ardından yapıldı. Bu görüntüler, Batılı liderler arasında büyük bir tepkiye yol açmıştı.