Türkiye, İtalya ve Libya liderlerini 1 Ağustos’ta İstanbul’da bir araya getiren üçlü zirve, İtalyan medyasında geniş yankı buldu. Yapılan analizlerde, zirvenin temel odak noktasının düzensiz göç akışının kontrol altına alınması olduğu ve Türkiye’nin Akdeniz’deki merkezi rolünün bir kez daha teyit edildiği vurgulandı.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, İtalya Başbakanı Giorgia Meloni ve Libya Ulusal Birlik Hükümeti Başbakanı Abdulhamid Dibeybe‘nin katılımıyla gerçekleşen görüşmelerin ardından yapılan resmi açıklamalarda, Akdeniz havzasındaki ortak sınamalarla mücadelede iş birliğinin önemi öne çıktı. İtalya Başbakanlığı, “Üç lider, göç akışlarının yönetimi başta olmak üzere, ortak zorlukların üstesinden gelmek için iş birliğinin güçlendirilmesini ele aldı” açıklamasını yaptı.
Uzman Görüşü: “Pragmatizm Galip Geldi”
Roma’daki NATO Savunma Koleji‘nde görevli Orta Doğu ve Kuzey Afrika uzmanı Silvia Colombo, BBC Türkçe’ye yaptığı değerlendirmede zirveyi “pragmatizm” yaklaşımının bir ürünü olarak niteledi.
“İtalya için Libya’daki öncelik, göçmen akışını önlemek için istikrar sağlamak. Türkiye ise yıllardır Libya’da merkezi bir rol oynadı ve Libya ile öncelikli olarak ekonomik boyutuyla ilgileniyor. Aslında çok farklı gündemlerle bir araya gelen üç siyasi aktör, üç ülke söz konusu ve pragmatizm galip geldi.”
Colombo, Dibeybe’nin de bu uluslararası ilgiyi kendi meşruiyetini artırmak için kullandığını belirtti.
İtalyan Basınında Zirve Yankıları
İstanbul zirvesi, Türkiye’nin Trablus hükümetiyle imzaladığı deniz yetki alanları anlaşması ve son dönemde hem Ankara’nın hem de Roma’nın General Halife Hafter yönetimiyle temas kurduğuna dair haberlerin gölgesinde gerçekleşti. Bu durum, İtalyan basınının zirveye olan ilgisini daha da artırdı.
Dibeybe: “Erdoğan ve Meloni Libya’nın Dostu”
La Verita gazetesine konuşan Başbakan Dibeybe, zirvenin Türkiye’nin Ulusal Birlik Hükümeti’ne desteğini çektiği yönündeki söylentileri çürüttüğünü ifade etti.
“Erdoğan ve Meloni, Libya’nın dostları… Enerji, petrol, gaz ve altyapı sektörlerindeki ortaklıkları güçlendirmeliyiz.”
La Stampa: “Çatışmaların Durmasını İstedi”
La Stampa gazetesi ise Meloni’nin, Erdoğan’ın desteğiyle Dibeybe’den Bingazi milislerine yönelik saldırıları durdurmasını istediğini iddia etti. Gazeteye göre bu talebin arkasında, çatışmaların tırmanarak İtalya’ya yönelik yeni bir kitlesel göç dalgasını tetikleme riski yatıyor. Haberde, bu talebe karşılık Dibeybe’ye “uluslararası meşruiyet, üst düzey görüşmeler ve ekonomik fırsatlar” vaat edildiği belirtildi.
Il Foglio: “Türkiye’nin Merkezi Rolü Vurgulandı”
Il Foglio gazetesinde yayımlanan “Yenemiyorsan müzakere et” başlıklı analizde, zirvenin Türkiye’nin bölgesel bir güç olarak artan merkezi rolünü vurguladığı kaydedildi. Atlantik Konseyi Kuzey Afrika Programı Direktörü Alissa Pavia imzalı yazıda şu ifadelere yer verildi:
“Meloni, İtalya’nın Akdeniz’in yönetimi konusunda somut anlaşmalara varmasının Ankara’nın katılımı olmadan zor olacağını kavramış görünüyor. Türkiye’nin Libya’daki rolü merkezi olmaya devam ediyor ve eğer başbakan [Meloni] Libya meselesinde liderlik pozisyonunu korumayı umuyorsa, Erdoğan ile müzakere etmek hayati önem taşıyor.”
Bölgesel Dengeler ve Avrupa’nın Dışarıda Kalması
Uzman Silvia Colombo, İtalya ve Türkiye’nin ortak hareket etmesinin başta Mısır olmak üzere diğer bölgesel aktörler tarafından dikkatle izlendiğini belirtti. Türkiye’nin Libya stratejisinin “Rusya’yı sınırlama” amacını da taşıdığını ifade eden Colombo, “Bu tablodaki büyük eksik ise Avrupa” diyerek Meloni’nin Avrupa adına değil, İtalya adına hareket ettiğinin altını çizdi ve “Avrupa’nın şu anda Libya oyunundan tamamen ve neredeyse kesin olarak dışlandığı sinyalini kavrayabildiğinden emin değilim” dedi.