Çocukluk Çağında Görülen Romatizmal Hastalıklar
Genellikle bir erişkin hastalığı olarak kabul edilen romatizmal rahatsızlıklar, ne yazık ki toplumun geleceği olan çocukları da ciddi şekilde etkileyebilmektedir. En temel hakkı koşup oynamak olan bir çocuk, romatizmal hastalıklar sebebiyle hareket kabiliyetini yitirerek yürüyemez hale gelebilir. Bu durum, romatizmanın sadece yaşlıları değil, çocukları da etkileyebileceği gerçeğini gözler önüne sermektedir.
Türk Pediatri Kurumu Başkanı ve İÜ Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Özgür Kasapçopur, hareket sistemini etkileyen tüm hastalıkların “Romatizmal hastalıklar” başlığı altında toplandığını ifade etmektedir. Bu hastalıklar yalnızca kemik, eklem ve kasları değil; aynı zamanda saç, beyin, akciğer, böbrek ve bağırsak gibi birçok farklı organı da hedef alabilmektedir. Toplumda yaygın olmasına rağmen, görülme sıklığına dair kesin istatistiksel veriler henüz bulunmamaktadır.
Erken Tanının Hayati Önemi
Prof. Dr. Özgür Kasapçopur, çocukluk çağı romatizmal hastalıklarının tedavisi hakkında umut verici bilgiler paylaşıyor.
“Günümüzde çocukluk çağı romatizmal hastalıklarının çoğunu, çağdaş bilimin sağladığı seçeneklerle başarılı şekilde tedavi etmekteyiz. Çocuklarda romatizmanın tedavisi sadece ilaçla değil etkin bir fizyoterapi ile mümkündür. Kronik romatizması olan çocukların tedavisine ne kadar erken başlanırsa başarı oranı o kadar artmaktadır. En büyük korkumuz çocukları sekel oluştuktan sonra görmemizdir. Çünkü tüm etkin tedavi seçenekleri bile, oluşmuş kalıcı hasarı geri döndürmekte yeterli olmamaktadır. Bu nedenle çocukluk çağı romatizmal hastalıklarında erken tanı çok önemlidir.”
Hastalığın Ortaya Çıkış Nedenleri
Genetik ve Çevresel Faktörler
Çocuklarda görülen romatizmal hastalıkların yaklaşık yarısının genetik faktörlere dayandığı düşünülmektedir. Bunun yanı sıra, nedeni tam olarak anlaşılamayan otoimmün reaksiyonlar ve yetersiz tedavi edilmiş enfeksiyonlar da hastalığı tetikleyebilmektedir. Prof. Dr. Kasapçopur, sağlıklı bir çevrenin çocuk gelişimi için kritik olduğunu vurgulayarak şunları ekliyor: “Günümüzde çeşitli olumsuz etkilerini yaşadığımız ‘iklim krizi’, özellikle otoimmün hastalıkların ortaya çıkışını kolaylaştırmakta ve sıklığını artırmaktadır. Bu noktadan hareketle dünyamızı ve çevremizi korumak yaşamsal öneme sahiptir.”
“Dünya bize atalarımızdan miras kalmadı, torunlarımızdan aldığımız bir emanettir dünya.”
Akran Zorbalığının Şaşırtan Sonuçları
Prof. Dr. Özgür Kasapçopur, sağlıksız çevre koşullarının yanı sıra şaşırtıcı bir faktöre daha dikkat çekiyor. Yapılan bilimsel çalışmalar, psikolojik etkenlerin ve özellikle akran zorbalığının, çocukluk çağı romatizmal hastalıklarını alevlendirdiğini ve şiddetini artırdığını göstermektedir.
Beslenmenin Rolü Nedir?
Sağlıklı ve bilimsel temellere dayalı beslenmenin her çocuğun en doğal hakkı olduğunu belirten Prof. Dr. Kasapçopur, “Tüm çocuklarımıza bu noktada sağlıklı beslenme hakkı sağlanmalı ve rehberlik önerileri yapılmalıdır. Doğal olmayan yollarla elde edilen ve koruyucu eklenmiş gıdalardan uzak durmak çok önemlidir” diyor.
Tanı ve Tedavi Süreci
Çocukluk çağı romatizmal hastalıklarında doğru tanıya ulaşmak, oldukça zorlu ve ısrar gerektiren bir süreçtir. Prof. Dr. Kasapçopur, “Doğru tanılandırma sonrası, güzel ülkemizde görev yapan ve sayıları 300’ü aşan ‘Çocuk romatoloji uzmanları’, çağdaş bilimsel veriler ışığında tüm çocuklarımıza sağlık kazandırmak için çalışmaktadır. Tedavide etkili ilaç kullanımının yanında etkin bir fizyoterapi ve psikolojik destek de gerektiği unutulmamalıdır” şeklinde konuşuyor.
Tedavi Başarısının Önündeki Engeller
Prof. Dr. Kasapçopur’a göre, ailelerin çocuklarında en ufak bir olumsuzluk hissettiklerinde derhal bir çocuk hekimine başvurmaları gerekmektedir. Tedavideki en büyük engellerden biri, bazı ailelerin tedaviyi düzenli sürdürme konusundaki isteksizliği ve çocukların yeterli spor ile fizyoterapi imkanlarına ulaşamamasıdır.
“Türkiye’de sayıları 8 bini aşan çocuk hekimi, ülkemizin dört bir köşesindeki çocuklarımıza çağdaş bilimin ışığında iyilik, sağlık ve esenlik sağlamak için çabalıyor. Bu noktada, ailelerin çocuklarında var olan her olumsuzluğu pediatristleri ile paylaşmaları gerekiyor. Çünkü çocuğun yakınmalarının önemsenmemesi ya da ertelenmesi ciddi sorunlara yol açabiliyor. Biz uzmanlar açısından en önemli şey, çocuklarımızı çağdaş bilimin kılavuzluğunda sağlıklı bir erişkinlik yaşamına hazırlamaktır.”