ABD’de Tartışmaların Odağındaki Heykel Geri Dönüyor
Amerika Birleşik Devletleri’nde 2020 yılında George Floyd’un polis şiddetiyle hayatını kaybetmesinin ardından başlayan “Black Lives Matter” protestoları sırasında protestocular tarafından yıkılan Konfederasyon Generali Albert Pike’ın heykeli, başkent Washington’a yeniden dikilecek. Karar, ABD Ulusal Park Servisi tarafından resmi olarak duyuruldu.
Servis tarafından yapılan açıklamada, bronz heykelin Haziran 2020’deki olaylar sırasında devrilerek tahrip edildiği belirtildi. Restorasyon çalışmalarının tamamlanmasının ardından heykelin en geç Ekim ayına kadar eski yerine konulması planlanıyor.
Kararın Dayanağı: Trump’ın Tartışmalı Kararnamesi
Heykelin yeniden dikilmesi kararının arkasında, eski ABD Başkanı Donald Trump’ın Mart 2024’te imzaladığı “Amerikan Tarihine Gerçeklik ve Akıl Sağlığını Geri Getirme” başlıklı kararname bulunuyor. Trump, bu kararnameyle Amerikan tarihine yönelik “aşırı solcu revizyonizmin” önüne geçmeyi hedeflediğini belirtmişti.
Kararnamede, Konfederasyon generalleri ve sembollerinin kaldırılmasının “ABD’nin köklerine yönelik bir saldırı” olduğu iddia ediliyor. Trump, daha önce de benzer argümanlarla Konfederasyon anıtlarının korunması gerektiğini savunmuştu.
İnsan Hakları Savunucuları ve Sivil Toplumdan Tepkiler
Karar, insan hakları örgütleri ve sivil toplum kuruluşları tarafından sert bir dille eleştirildi. Bu gruplar, adımı ırkçılıkla yüzleşmek yerine tarihi bir inkâr çabası olarak nitelendiriyor.
İnsan hakları savunucuları, Konfederasyon generallerinin ABD İç Savaşı’nda kölelik yanlısı Güney cephesinde savaştığını hatırlatarak, bu tür figürlerin yeniden onurlandırılmasının toplumdaki mevcut eşitsizlikleri daha da derinleştireceği uyarısında bulunuyor.
2017’de Virginia’nın Charlottesville kentindeki Robert E. Lee heykeli protestoları sırasında Trump’ın “iki tarafta da çok iyi insanlar vardı” şeklindeki yorumu büyük tepki çekmişti. Benzer şekilde, 2024’te federal yasalara aykırı olmasına rağmen iki askeri üsse (Fort Benning ve Fort Bragg) eski Konfederasyon generallerinin isimlerini geri vermişti.
Albert Pike Kimdir?
Albert Pike, Konfederasyon Ordusu’nda generallik yapmış ve Amerikan Masonluğu içinde oldukça etkili bir figür olarak tanınmıştır. Irkçı görüşleriyle bilinen Pike’ın mirası, uzun yıllardır ABD’de tartışma konusu olmuştur.
- Askeri Kariyeri: Meksika-Amerika Savaşı’na katıldı. İç Savaş sırasında Konfederasyon Ordusu’nda Tuğgeneral olarak görev yaptı. Asilik ve vatana ihanetle suçlanınca görevinden istifa etti.
- Masonluk: 1850’de Mason oldu ve 1859’da büyük üstat rütbesine yükseldi. Halen ABD’nin en tanınmış Masonlarından biri olarak kabul edilir.
- Kişisel Hayatı: Harvard Üniversitesi’ne kabul edilmesine rağmen eğitimine devam edemedi. Gazetecilik ve hukuk alanlarında çalıştı, şiirler yazdı. 82 yaşında vefat etti.
Heykelin Yıkılışı
Pike’ın Washington, D.C.’deki anıt heykeli, 19 Haziran Juneteenth günü (ABD’de köleliğin kaldırılmasının kutlandığı gün) 2020’deki George Floyd protestoları sırasında protestocular tarafından zincirlerle devrilmiş ve ateşe verilmişti.