Orman Yangınlarına Karşı Teknolojik Devrim: Silvanet Türkiye’de
Küresel iklim krizinin tetiklediği orman yangınları dünya genelinde giderek artarken, Türkiye’den bir girişimci bu tehlikeye karşı yenilikçi bir çözüm getiriyor. Müteahhit Hasan Tahsin Çelebican, Alman teknoloji şirketi Dryad tarafından geliştirilen ve yangınları henüz duman ve kimyasal sızıntı aşamasındayken tespit eden Silvanet adlı ultra erken tespit sistemini Türkiye’ye taşıyor.
Geçen yılki yıkıcı yangınların ardından çözüm arayışına girdiğini belirten Kent-Dryad Yönetim Kurulu Başkanı Çelebican, “Yangın konusunda kim ne yapıyor diye araştırırken; yangın kulesi, foto kapanlar, drone gibi sistemler vardı. Ama ultra erken önleme sistemi olarak Dryad’ı buldum. Yunan mitolojisindeki orman perilerinden adını alan bu sistem, yangını alevlenmeden çok önce tespit ediyor” dedi.
Ateşin Çıktığı Anı Yakalayan Teknoloji
Sistemin çalışma prensibini anlatan Çelebican, Bosch tarafından üretilen akıllı duman ve kimyasal algılayıcı sensörlerin ağaçlara yerleştirildiğini belirtti. “Dronelar ancak alevler yükseldiğinde yangını tespit edebilir. Bu cihazlar ise dumanı anında algılayarak silsile halinde merkeze bildirir. Bu sayede müdahale ekipleri olay yerine ulaştığında yangını başlamadan önleme şansı bulur. En büyük avantajı zaman kazandırmasıdır.” diye ekledi.
Güneş Enerjisiyle Çalışan Akıllı Sensörler
Cihazların enerjisini üzerlerindeki güneş panellerinden aldığını ifade eden Çelebican, sistemin diğer teknik özelliklerini şöyle sıraladı:
- Enerji: Gövdesindeki güneş panelleri sayesinde kendi enerjisini üretir.
- İletişim: Asma aparatı aynı zamanda anten görevi görerek radyo frekansıyla iletişim kurar.
- Konumlandırma: Her cihazın arkasındaki karekod okutularak konumu sisteme kaydedilir, böylece sinyalin geldiği nokta anında belirlenir.
- Kurulum: Yaklaşık 50 hektarlık alana bir ana sensör (gateway) yerleştirilir ve diğer sensörler bu merkeze veri gönderir.
Sistemin arkasındaki hikayeyi de paylaşan Çelebican, “Sistemin mucidi Berlin yakınlarında bir startup kurmuş. Belediye başkanı, şirketin merkezinin beldede kalması şartıyla kendisine maddi destek ve deneme sahası sağlamış. Mucit, dünyanın her yerinden getirdiği ağaç örnekleriyle testler yapıyor” dedi.
Çok Yönlü Koruma: Yangın Tespiti ve Kaçak Avcılıkla Mücadele
Hasan Tahsin Çelebican, sistemin sadece yangınları değil, sesleri de dinleyerek kaçak avlanma gibi yasa dışı faaliyetlerin de önüne geçebileceğini belirtti. Silvanet’in halihazırda ABD, İspanya, Fransa, İtalya, Yunanistan, Brezilya ve Avustralya gibi birçok ülkede aktif olarak kullanıldığını ve Lübnan’da çok sayıda yangını başarıyla tespit ettiğini söyledi.
Tamamlayıcı Çözüm: Ses Dalgasıyla Yangın Söndüren Dronelar
Çelebican, erken tespit sistemine ek olarak, yangına anında müdahale edebilen özel bir drone sisteminden de bahsetti. “Sinyal geldiği anda fişek benzeri bir drone, 30 km mesafedeki GPS noktasına giderek henüz başlayan yangını ses dalgasıyla söndürüyor. Her yangının bir frekansı var; drone ters frekans uygulayarak ateşi bastırıyor. Şimdi oksijeni dağıtarak söndürme teknolojisi üzerinde de çalışılıyor.”
Sistemin Maliyeti ve Toplumsal Bakış Açısı
Sistemin maliyeti hakkında bilgi veren Çelebican, 100 hektarlık bir alan için uyarı sisteminin yaklaşık 20-25 bin avroya kurulabileceğini ve alan büyüdükçe birim maliyetin düştüğünü ifade etti. Yangın söndüren drone’un maliyetinin ise yaklaşık 200 bin avro olduğunu belirtti.
“Sahil beldelerindeki alanları bu sistemle kurtarabiliriz. Oradaki insanlar bin avroya yemek yiyor ama bu sisteme para vermiyor. Bir drone 10 yıl hizmet verse, yıllık maliyeti 20 bin avro eder.”
Orgeneral torunu olan ve babası da eski milletvekillerinden olan inşaat mühendisi Hasan Tahsin Çelebican, bu teknolojiyle Türkiye ormanlarını korumayı hedefliyor.