Bir Zamanların Yakın Dostları Şimdi Karşı Karşıya: Trump ve Modi
Bir dönem birbirlerine övgüler yağdıran, stadyumları dolduran mitinglerde birlikte boy gösteren iki popülist lider, Hindistan Başbakanı Narendra Modi ve eski ABD Başkanı Donald Trump arasındaki yakın ilişki, son zamanlarda yaşanan bir dizi olayla sarsılmış durumda. İdeolojik benzerlikleri ve kişisel dostlukları ile dikkat çeken bu ittifak, gümrük vergileri, stratejik hamleler ve sert sosyal medya açıklamaları nedeniyle ciddi bir sınavdan geçiyor.
Stratejik Ortaklıkta Çatlaklar
Washington ve Yeni Delhi arasındaki sürtüşme, Trump’ın Hindistan’a yönelik gümrük vergisi tehditleri, Hindistan’ın Rusya’dan petrol ithalatı ve ABD’nin Pakistan ile yakınlaşması gibi konularla belirginleşti. Her ne kadar Trump, sosyal medya paylaşımlarında doğrudan Modi’yi hedef almaktan kaçınsa da, politika uzmanları bu dostluğun geleceğini ve on yıllardır inşa edilen stratejik bağların risk altında olup olmadığını sorguluyor. Hindistan Dışişleri Bakanlığı’nda eski bir politika danışmanı olan Ashok Malik, durumu “Bu ilişki için bir test zamanı” olarak nitelendiriyor.
Ticaret ve Gümrük Tarifeleri Gerilimi Tırmandırıyor
İki ülke arasındaki en son anlaşmazlık, Trump’ın Hindistan’a yüzde 25 gümrük vergisi uygulama ve Hindistan’ın Rus petrolü alımına karşılık belirsiz bir ceza getirme tehdidiyle patlak verdi. Hindistan’ın en büyük ticaret ortağı olan ABD’den gelecek böyle bir hamlenin ekonomik etkileri endişe yaratırken, Trump’ın Hindistan ekonomisini “ölü” olarak tanımlaması tansiyonu daha da yükseltti.
Bir Beyaz Saray yetkilisi, Trump’ın bu sert çıkışlarının, Hindistan ile ticaret görüşmelerinin yavaş ilerlemesinden duyduğu hayal kırıklığını yansıttığını ve Pakistan ile stratejik bir yeniden düzenlemeden ziyade, müzakerelerde elini güçlendirme amacı taşıdığını belirtti.
Trump, Truth Social üzerinden yaptığı bir paylaşımda baskıyı artırarak, “Hindistan, Rusya’dan büyük miktarlarda petrol alıyor ve sonra bunu büyük kârlar için Açık Pazar’da satıyor. Ukrayna’da kaç kişinin Rus Savaş Makinesi tarafından öldürüldüğü umurlarında değil. Bu nedenle Hindistan’ın ABD’ye ödediği gümrük vergisini önemli ölçüde arttıracağım,” ifadelerini kullandı.
Trump’ın Pakistan Hamlesi ve Keşmir Sorunu
Gerilimin bir diğer boyutu ise Trump’ın, Hindistan’ın bölgesel rakibi Pakistan ile yakınlaşmasıdır. Özellikle Hindistan ve Pakistan arasında yaşanan Keşmir geriliminde Trump’ın arabuluculuk teklifleri, Modi hükümetini rahatsız etti. Hindistan, Keşmir’i bir iç mesele olarak görmekte ve üçüncü taraf müdahalesine kesin bir dille karşı çıkmaktadır. Trump’ın Pakistan’ın terörle mücadele çabalarını övmesi ve İslamabad ile “devasa” bir petrol arama anlaşması duyurması, Yeni Delhi’de stratejik bir ortaklığın sorgulanmasına neden oldu.
Rus Petrolü Alımı İlişkileri Zorluyor
Hindistan’ın, Ukrayna işgali sonrası Rusya’dan petrol alımını artırması, başlangıçta Biden yönetiminin baskısıyla karşılaşmıştı. Zamanla bu baskı azalsa da, Trump’ın bu konuyu yeniden gündeme taşıması ve cezalandırma tehdidi, sorunu tekrar alevlendirdi. Trump yönetiminden Stephen Miller, Hindistan’ı Rusya’nın savaşını finanse etmekle suçlayarak durumu “kabul edilemez” olarak niteledi. Bu açıklamalar, iki ülke arasındaki güven bunalımını derinleştiren faktörler arasında yer alıyor.
Hindistan’dan Net Mesaj: Çıkarlarımızı Koruruz
Başlangıçta temkinli bir dil kullanan Hindistan hükümeti, artan eleştiriler karşısında sessizliğini bozdu. Hindistan Dışişleri Bakanlığı, Trump’ın eleştirilerini “haksız ve mantıksız” olarak tanımlayarak, ülkenin “ulusal çıkarlarını ve ekonomik güvenliğini korumak için gerekli tüm önlemleri” alacağını duyurdu. Açıklamada, Hindistan’ın Rus petrolü alımının küresel piyasa koşullarının bir zorunluluğu olduğu ve kendisini eleştiren ülkelerin de Rusya ile ticaret yaptığına dikkat çekildi.