Fransız Avukatlardan Hükümete Ağır Suçlama: Gazze’de Suç Ortaklığı İddiası
Orta Doğu’da Adalet için Avukatlar Derneği (AJPO) Başkanı Dominique Cochain, Fransız hükümetinin İsrail’in Gazze ve işgal altındaki Filistin topraklarındaki eylemlerine ortak olduğunu öne sürerek konuyu Uluslararası Ceza Mahkemesi’ne (UCM) taşıdıklarını belirtti. Cochain, Anadolu Ajansı’na verdiği demeçte, Fransa’nın bu konudaki duruşunu ve çelişkili politikalarını eleştirdi.
UCM’ye Başvurunun Hukuki Zemini
Cochain, Fransız hükümetinin Gazze’deki tutumuna karşı UCM’nin kurucu anlaşması olan Roma Statüsü’nün 25. maddesi uyarınca şikayette bulunduklarını ifade etti. Bu maddenin, bir suçun işlenmesine yardım veya yataklık eden, teşvik eden ya da başka bir şekilde destek sağlayan kişilerin cezai sorumluluğunu düzenlediğini vurguladı.
“25. madde, diğer hususların yanı sıra mahkemenin yargı yetkisi dahilinde bir suçun işlenmesini teşvik eden veya yardım, işbirliği veya herhangi bir şekilde destek sağlayarak (örneğin; silah satışı, ekonomik yardım) suçun işlenmesini kolaylaştıran gerçek kişilerin cezai sorumluluğunu düzenler.”
Cochain, Gazze’de bir soykırım yaşanırken İsrail’e destek veren hükümetlerin sorumluluklarıyla yüzleşmesi gerektiğini belirterek, yalnızca faillerin değil, suç ortaklarının da yargılanması için tüm yasal yolları deneyeceklerini umduklarını söyledi.
Kamuoyu Tepkisi ve Siyasi Baskılar
Fransız hükümetini suç ortaklığıyla itham etmelerinin kamuoyunda oldukça olumlu karşılandığını belirten Cochain, birçok Fransız vatandaşının hükümetlerin tepkisizliğinden derin bir üzüntü duyduğunu aktardı. Ancak Cochain, UCM’ye yaptıkları şikayetin ardından İsrail hükümetine koşulsuz destek veren politikacılardan tehditler aldıklarını da dile getirdi. Başvurularının siyasi olmadığını, suçların ciddiyeti karşısında siyasi eğilimlerden bağımsız olarak herkesin kınanması gerektiğini savundu.
Fransa’nın Çelişkili Gazze Politikası
Fransız hükümetinin Gazze politikasını değerlendiren Cochain, “Ne yazık ki, Fransa’nın net bir hareket çizgisi yok ve insani olduğunu iddia ettiği birkaç tutumuyla aldığı önlemler arasında uçurum var.” dedi. Hükümetin eylemlerinin söylemleriyle tutarlı olmadığını vurguladı.
UCM’ye Sunulan Suçlamaların Detayları
AJPO’nun 100’den fazla avukat üyesiyle yaptığı 56 sayfalık başvuruda, Fransız hükümeti ve 19 milletvekili şu eylemlerle suçlandı:
- İsrail’in savaş suçları, insanlığa karşı suçlar ve soykırım suçlarını işlemesini kolaylaştırmak.
- İsrail’e manevi ve diplomatik destek sağlamak.
- Fransız-İsrail çifte vatandaşı askerleri cezalandırmayarak ve İsrail’e silah desteği sağlayarak maddi destek vermek.
Başvuruda, Fransa’nın bu suçları engelleme yükümlülüğü varken eylemsizliğinin suçların ağırlaşmasına yol açtığı ifade edildi.
Silah Satışları ve STK’ların Mücadelesi
Nisan 2024’te, aralarında Uluslararası Af Örgütü‘nün de bulunduğu 11 sivil toplum kuruluşu, İsrail’e silah satışının durdurulması için mahkemeye başvurmuştu. Ancak mahkeme, Mayıs 2024’te bu talebi tamamen reddetti. Fransa Savunma Bakanlığı raporlarına göre, ülke 2014-2022 arasında İsrail’e toplam 2,5 milyar avro değerinde ihracat lisansı çıkardı ve her yıl ortalama 20 milyon avroluk askeri teçhizat satıyor.
Macron’un Adımları ve Hükümetin İkilemi
Tüm bu suçlamaların gölgesinde, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron‘un Filistin devletini tanıma kararı alması ve ülkesinin BM’deki uluslararası Filistin Konferansı’na eş başkanlık yapması dikkat çekiyor. Ayrıca Fransa, Gazze’ye havadan insani yardım operasyonları düzenlemişti. Bu adımlar, hükümetin İsrail’e verdiği destekle birleştiğinde, Cochain’in vurguladığı tutarsız ve çelişkili politikayı gözler önüne seriyor.