Erzincan’ın 450 Yıllık Lezzet Mirası: Kemah Tuzu
Erzincan’ın Kemah ilçesine yalnızca 4 kilometre mesafede bulunan Kömür köyündeki tuz ocağı, 450 yıllık köklü bir geçmişe sahiptir. Bir zamanlar Tuz İşletmeleri Genel Müdürlüğü tarafından işletilen bu tarihi ocak, özelleştirildikten sonra bugün Doğu Anadolu Bölgesi’nin önemli bir tuz ihtiyacını karşılamaktadır.
Evliya Çelebi’nin Seyahatnamesi’nden Günümüze
Tarihi Osmanlı dönemine dayanan ve o zamanlar Ermeniler tarafından işletilen bu ocak, ünlü gezgin Evliya Çelebi’nin ‘Seyahatname’ adlı eserinde de övgüyle bahsedilmiştir. Üretim süreci, dağın yaklaşık 100 metre derinliğindeki tünellerden gelen tuzlu suyun, sayıları 150’yi bulan özel göletlere alınmasıyla başlar. Güneş altında buharlaşan suyun ardından havuzlarda kalan saf tuz, işçiler tarafından özenle toplanır.
Yaklaşık 60 bin metrekarelik geniş bir alana yayılan tuz ocağında, son dönemde mevsim normallerinin üzerinde seyreden ve 40 dereceyi bulan hava sıcaklıkları sayesinde üretimde bereketli bir dönem yaşanmaktadır. Kemah tuzu, eşsiz lezzetinin yanı sıra gıdaların raf ömrünü uzatma özelliğiyle de bilinir. Bu nedenle özellikle Erzincan tulum peynirinde kullanılmak üzere peynirciler, yaylacılar ve salamuracılar tarafından yoğun talep görmektedir. Üretilen tuz, Doğu Anadolu ve çevre illerin yanı sıra İstanbul, Ankara ve İzmir gibi büyük şehirlere de gönderilmektedir.
“Dünyanın En Sağlıklı Tuzunu Üretiyoruz”
İşletme sahibi Metin Tanrıkulu, Kemah tuzunun özelliklerini ve üretimdeki yenilikleri şu sözlerle anlatıyor:
“Kemah tuzlası, Doğu Anadolu’nun en büyük tuz kaynaklarından birisidir. Kemah tuzunun en büyük özelliği kaynak tuzu olmasıdır. Yani, dağdan akan tuzlu su pınarından elde edilir. Bu su, kilometrelerce süzülerek gelirken kaya tuzunu yalayarak ağır metal ve tortulardan arınır ve billur bir tuzlusu olarak yüzeye çıkar. Biz bunu geleneksel güneşte kurutma sistemiyle üretiyoruz. Hatta güneşle kurutmanın en modern halini uyguluyoruz. 20 bin metrekarelik cam seralar yaptık. Domates serası her yerde var ama tuzun serası dünyada sadece Kemah’ta mevcut. Bu sayede dünyanın en sağlıklı tuzunu üretiyoruz. Yıllık üretimimiz, doğal şartlara bağlı olarak ortalama 1.500-2.000 ton arasında değişiyor. Yeni yatırımlarla üretim artışını sağlayarak iç talebi karşıladıktan sonra ihracata da başlamayı hedefliyoruz.”