Hiroşima’nın Mirası ve Nükleer Tehdidin Evrimi
6 Ağustos 1945’te ABD’nin Japonya’nın Hiroşima ve Nagazaki şehirlerine atom bombası atması, İkinci Dünya Savaşı’nın seyrini değiştirerek on binlerce insanın hayatına mal oldu. Bu trajik olayın üzerinden yaklaşık 80 yıl geçmişken, Hiroşima’daki Barış Anıt Parkı’nda anma törenleri düzenlenmeye devam ediyor. O günden bu yana atom bombası bir daha kullanılmasa da, yerini nükleer başlıklı füzeler gibi daha modern ve yıkıcı tehditler aldı.
Hangi Ülkeler Nükleer Silaha Sahip?
Günümüzde nükleer silahlar, uluslararası ilişkilerde önemli bir caydırıcılık ve koz unsuru olarak varlığını sürdürüyor. Peki, hangi ülkelerin nükleer cephaneliği bulunuyor? Öncelikle, terimleri doğru anlamak önemlidir. Atom bombası, sadece fisyon tepkimesine dayalı bir nükleer silah türüdür. Nükleer silah ise hem atom bombasını hem de çok daha güçlü olan ve füzyon tepkimesine dayanan hidrojen bombasını kapsayan genel bir tanımdır.
Resmi olarak nükleer silaha sahip olduğu bilinen ülkeler şunlardır:
- Amerika Birleşik Devletleri (ABD)
- Rusya
- Birleşik Krallık
- Fransa
- Çin
- Hindistan
- Kuzey Kore
- Pakistan
Ayrıca, resmi olarak doğrulamasa da İsrail’in de nükleer silahlara sahip olduğu geniş çapta kabul edilmektedir.
Küresel Nükleer Cephaneliğin Durumu
Stockholm Uluslararası Barış Araştırmaları Enstitüsü (SIPRI) raporuna göre, Ocak 2025 itibarıyla dünya genelinde tahmini olarak 12.241 nükleer savaş başlığı bulunmaktadır. Bu cephaneliğin ezici bir çoğunluğu, yaklaşık yüzde 90’ı, Rusya ve ABD’nin kontrolündedir.
Türkiye’nin Nükleer Silah Politikası ve Konumu
Türkiye’nin kendi nükleer silahlarına sahip olup olmadığı sıkça merak edilen bir konudur. Türkiye, 1980’de imzaladığı Nükleer Silahların Yaygınlaşmasını Önleme Anlaşması ve 1999’da imzaladığı Kapsamlı Nükleer Test Yasağı Anlaşması gereğince kendi nükleer silahını geliştiremez ve üretemez.
Ancak Türkiye, bir NATO üyesi olarak ittifakın nükleer caydırıcılık şemsiyesi altındadır. Bu çerçevede, ABD’ye ait 70’e yakın taktik nükleer bombanın Türkiye’deki çeşitli üslerde, özellikle İncirlik Üssü’nde konuşlandırıldığı düşünülmektedir. Bu durum, 1961 Küba Krizi sırasında Türkiye’ye yerleştirilen Jüpiter füzelerinin geri çekilmesinden bu yana farklı biçimlerde devam eden bir stratejinin parçasıdır.
Akkuyu Nükleer Santrali ve Araştırma Reaktörleri
Öte yandan, Mersin’de inşa edilen Akkuyu Nükleer Güç Santrali’nin nükleer silah üretimi için bir altyapısı bulunmamaktadır. Santral, silah yapımında gereken zenginleştirilmiş uranyum veya plütonyum elde etme kapasitesine sahip değildir. Türkiye’nin nükleer alandaki faaliyetleri, Küçükçekmece Nükleer Araştırma ve Eğitim Merkezi ile İTÜ’de bulunan üç adet araştırma reaktörü ile sınırlıdır.