Belarus’ta Muhalefete Yönelik Baskılar Tırmanıyor
Belarus’ta Devlet Başkanı Aleksandr Lukaşenko yönetimi, yurt dışında muhalifler tarafından düzenlenen mitinglere katılan kişilere karşı yeni bir gözaltı ve baskın operasyonu başlattı. İnsan hakları savunucuları, bu adımın ülkedeki muhalefet ve ifade özgürlüğüne yönelik süregelen baskının son halkası olduğunu belirtiyor.
Soruşturma Komitesi Yurt Dışındaki Eylemleri Hedef Aldı
Belarus Soruşturma Komitesi tarafından yapılan açıklamada, yurt dışında düzenlenen Lukaşenko karşıtı mitinglere katıldığı tespit edilen en az 207 kişinin kimliğinin belirlendiği duyuruldu. Bu eylemler, Rus İmparatorluğu’nun çöküşü sonrası 1918’de ilan edilen kısa süreli bağımsızlığı anmak amacıyla Polonya, Litvanya, ABD, İngiltere ve Kanada gibi ülkelerde gerçekleştirilmişti.
Yetkililer, operasyonların başkent Minsk başta olmak üzere ülke geneline yayıldığını ve baskınlar sırasında mal varlıklarına da el konulduğunu bildirdi. Ancak operasyon kapsamında toplamda kaç kişinin hedef alındığına dair net bir sayı paylaşılmadı.
2020 Seçimleri Sonrası Bitmeyen Baskı Ortamı
Ağustos 2020’de Batılı ülkeler ve muhalefet tarafından “şaibeli” olarak nitelendirilen seçimlerle altıncı kez göreve gelen Aleksandr Lukaşenko, o tarihten bu yana muhaliflere yönelik kitlesel tutuklama ve yargılamaları sürdürüyor. Seçimlerin ardından başlayan ve ülke tarihinin en büyük protestoları olarak kayda geçen eylemlerde on binlerce kişi sokağa dökülmüştü. Hükümetin bu protestolara yanıtı ise oldukça sert oldu; binlerce kişi gözaltına alındı, birçoğu darp edildi ve baskılardan kaçan yaklaşık 500 bin kişi ülkeyi terk etmek zorunda kaldı. Bu durum, ABD ve Avrupa Birliği’nin Belarus’a yönelik yaptırımlarını beraberinde getirdi.
Viasna: “Yılın En Büyük Operasyon Dalgası”
Belarus’un en köklü insan hakları örgütlerinden biri olan Viasna, son operasyonlarda “Belarus’taki onlarca aktivistin” gözaltına alındığını doğruladı. Viasna aktivisti Pavel Sapelka, durumu şu sözlerle değerlendirdi:
“Bu, bu yılın en büyük operasyon dalgası.”
Sapelka, ülkede yaklaşık bin 200 kişinin siyasi mahkum olarak tutulduğunu belirtti. Bu mahkumlar arasında, 2022’de Nobel Barış Ödülü kazanan Viasna’nın kurucusu Ales Bialiatski de bulunuyor. Ayrıca, hapishanede en az sekiz siyasi mahkumun hayatını kaybettiği bildiriliyor.
Varşova Mitingi Öncesi Diplomatik Gerilim
Sürgündeki Belarus muhalefeti, kitlesel protestoların beşinci yıl dönümünü anmak üzere Varşova’da bir miting düzenleme hazırlığı yapıyor. Bu plana karşılık olarak Belarus Dışişleri Bakanlığı, Polonya’nın maslahatgüzarını bakanlığa çağırarak bir protesto notası verdi. Notada, planlanan etkinlik “yıkıcı” ve “düşmanca” olarak nitelendirilirken, bu durumun “Belarus-Polonya ilişkilerine zarar verdiği” vurgulandı.