Afrika, Küresel Sistemin Yeni Güç Merkezi Olmaya Aday
“Batı Dışı Dünya” kitabının yazarı Prof. Dr. Mehmet Özkan, Anadolu Ajansı’na (AA) yaptığı özel değerlendirmelerde, Afrika’nın küresel sistemdeki yükselen rolünü ve Batı dışı dünyanın geleceğini analiz etti. Özkan, Afrika’nın önümüzdeki dönemde küresel dönüşümün ana motoru olacağını vurguladı.
Güney Afrika’nın Filistin Davasındaki Stratejik Liderliği
Prof. Dr. Özkan, Güney Afrika’nın İsrail’e karşı açtığı soykırım davasının arkasındaki temel motivasyonun, ülkedeki Afrika Ulusal Kongresi‘nin (ANC) tarihsel duruşu olduğunu belirtti. Özkan, bu durumu şu sözlerle açıkladı:
“Güney Afrika’nın Filistin konusunda öne çıkmasının en temel sebebi, oradaki Afrika Ulusal Kongresi. Eski solcu iktidarın yani apartheidi bitiren partinin pozisyonudur. Afrika Ulusal Kongresi çok ciddi şekilde bastırdı bu davanın açılması için.”
Özkan, bu hamlenin Batı dışı dünyada yükselen alternatif hareketlerin bir parçası olduğunu ifade ederek, “Aslında küresel anlamda Batı dışı dünyada batıya alternatif olabilecek 3-4 tane hareket var. Latin Amerika solu, Orta Doğu İslamcılığı, Afrika rönesansı ve Ubuntu felsefesi” dedi.
Bu dava ile Güney Afrika’nın, kendisini Afrika rönesansının bir temsilcisi olarak konumlandırdığını belirten Özkan, “Güney Afrika Cumhuriyeti, bir anda bütün dünyada ilgiyi üzerine çekti ve bir nevi Batı dışının Filistin konusunda haklı temsilcisi konumuna geldi” değerlendirmesinde bulundu.
“Dönüşümün Motoru Afrika Olacak”
Prof. Dr. Mehmet Özkan, Afrika’nın Batı dışı dünya tanımındaki kritik rolüne dikkat çekerek kıtanın demografik gücünü vurguladı.
“Afrika’nın konumu son derece önemli. Bir milyardan fazla nüfustan bahsediyoruz. Afrika’nın yaş ortalaması 18. Çok genç ve dinamik bir nüfus var. Batı dışının en büyük dönüşüm motoru, önümüzdeki dönemde Afrika olacaktır.”
Özkan, kıtanın ekonomik potansiyelinin pazar, nüfus ve kritik mineraller alanında net olduğunu ancak Libya ve Ukrayna gibi krizlerde ortak bir siyasi pozisyon sergileyemediğini belirtti. Bu durumun temel nedenlerinden birinin, farklı sömürge miraslarının ortak bir vizyon oluşturmayı zorlaştırması olduğunu ekledi.
Sömürge Mirası ve Zihinsel Dönüşüm Gerekliliği
Afrika’nın küresel siyasetteki etkisini sınırlayan en büyük engellerden birinin sömürge mirası olduğunu söyleyen Prof. Dr. Özkan, zihinsel bir dönüşümün şart olduğunu belirtti.
“Mimari yapıyı değiştirerek geçmişi unutturdular, eğitim sistemini değiştirerek geleceğe şekil verdiler. Afrikalıların bu moddan çıkması lazım. Zihinsel bir güncellemeye ihtiyaç var. Ayrıca kıtada yeni ve cesur bir liderliğe ihtiyaç var.”
Özkan, Batı’nın artık siyasal ve entelektüel anlamda sorun çözme tekelini kaybettiğini ve bu yeni dönemde Afrika’nın kendi ilişkilerini kurarak küresel bir aktör olarak konumlanacağını ifade etti. Bu potansiyelin, “kendi kaderiyle diğerinin kaderini ortak görme” anlamı taşıyan Ubuntu felsefesi ile daha da güçleneceğini öngördü.
Prof. Dr. Mehmet Özkan’ın bu analizlere geniş yer verdiği “Batı Dışı Dünya” adlı kitabının üçüncü baskısı, Kadim Yayınları tarafından okurlarla buluşturuldu.