Dev Deprem Kamçatka’yı Sarstı: Yarımada 2 Metre Kaydı
Geçtiğimiz hafta Rusya’nın Kamçatka Yarımadası, tarihin en büyük altıncı sarsıntısı olarak kayıtlara geçen 8,8 büyüklüğünde bir depremle sarsıldı. Bu devasa sarsıntı, Şili ve ABD’nin batı kıyılarına kadar uzanan tsunami uyarılarını tetikleyecek kadar büyük bir enerji açığa çıkardı.
Bilim İnsanları Şaşkın: Ana Karadan Uzaklaştı
Sismik aktivitelerin dinmesinin ardından Rusya Bilimler Akademisi‘ne bağlı bilim insanları, jeodinamik gözlemleri sırasında şaşırtıcı bir gerçeği ortaya çıkardı. Yapılan incelemeler, yarımadanın ana karadan gözle görülür şekilde uzaklaştığını gösterdi. Özellikle yarımadanın güney ucuna yakın bölgelerde, kara kütlesinin güneydoğu yönüne doğru 2 metreye kadar kaydığı tespit edildi. Bu durum, 2011 yılında Japonya’da meydana gelen ve tarihin en büyük beşinci depremi olan 9 büyüklüğündeki Tohoku depreminde gözlemlenen kayma ile büyük benzerlikler taşıyor.
Rusya Bilimler Akademisi tarafından yapılan açıklamada, “Jeodinamik gözlemler sonucunda ön hesaplamalar yaptık. Görünen o ki hepimiz oldukça belirgin şekilde güneydoğuya kaydık. 30 Temmuz’daki depremin ardından gözlemlenen en büyük yer değişimleri, yarımadanın güney kesiminde gerçekleşti” ifadelerine yer verildi.
Depremler Kara Kütlelerini Nasıl Hareket Ettiriyor: Elastik Geri Sekme
Bilim insanları, bu ani yer değiştirme olayını “elastik geri sekme” olarak adlandırıyor. Normal şartlarda tektonik plakalar yılda sadece yaklaşık 1,5 cm kadar hareket eder. Ancak Kamçatka Yarımadası gibi sismik olarak aktif bölgelerde plakalar birbirine kilitlenerek büyük bir basınç biriktirir.
Basıncın Aniden Boşalması
Fay hattı boyunca kayalarda biriken bu muazzam basınç, bir depremle aniden serbest kaldığında, plakalar birbirinin yanından hızla kayar. Bu süreçte kara kütleleri birkaç metre birden hareket edebilir. Plakaların yeni konumlarına uyum sağlama süreci, artçı sarsıntılarla günler, hatta haftalar boyunca devam edebilir.
Zincirleme Reaksiyon: Deprem Volkanları Tetikledi
Kamçatka’daki 30 Temmuz depreminde de birikmiş enerjinin serbest kalmasıyla yarımada 2 metreye kadar güneydoğuya kaydı. Bu tür büyük depremlerin genellikle tekil olaylar olmamasının sebebi de bu zincirleme reaksiyonlardır. Bilim insanları, ilk büyük sarsıntının ardından yaşanan sismik hareketliliğin bölgedeki iki volkanik patlamayı da tetiklediğini düşünüyor.
Pasifik Ateş Çemberi’nin Kalbinde Bir Yarımada
Kamçatka Yarımadası, Pasifik Okyanusu’nu çevreleyen ve 40 bin kilometrelik bir alana yayılan ünlü “Pasifik Ateş Çemberi” üzerinde yer almaktadır. Bu kuşak, dünya üzerindeki 425’ten fazla aktif volkana ev sahipliği yaparken, bu volkanlardan 22’si doğrudan Kamçatka Yarımadası’nda bulunmaktadır. Bu jeolojik konum, bölgenin neden bu kadar yoğun sismik ve volkanik aktiviteye maruz kaldığını açıklamaktadır.