Çiftçilere Otomatik Bağ-Kur Tescili ve Prim Borcu Uyarısı
Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK), 15 Temmuz 2025 tarihinden itibaren geçerli olacak yeni bir düzenlemeyi duyurdu. Bu düzenlemeye göre, Çiftçi Kayıt Sistemi’ne (ÇKS) kayıtlı olan ancak mevcut durumda Bağ-Kur (4B) tescili bulunmayan çiftçilerin sigortalılık kayıtları otomatik olarak başlatılacak. Bu uygulamanın hayata geçmesiyle birlikte, ilgili çiftçilere her ay 9036,91 TL tutarında prim borcu yansıtılacak. Belirtilen primlerin zamanında ödenmemesi durumunda ise gecikme cezası ve faiz gibi ek yaptırımlar uygulanacak.
65 Yaş Üstü Çiftçiler İçin Kritik Durum
SGK uzmanı İsa Karakaş, bu yeni düzenlemenin özellikle 65 yaş ve üzerindeki çiftçiler için ciddi mağduriyetler yaratabileceğine dikkat çekti. Karakaş, bu yaş grubundaki çiftçilerin otomatik borçlandırmadan muaf olabilmeleri için bizzat SGK müdürlüklerine giderek dilekçe ile başvuruda bulunmaları gerektiğini belirtti. Ancak pek çok vatandaşın bu zorunluluktan haberdar olmadığını ve başvuru yapmamaları halinde büyük bir borç yüküyle karşı karşıya kalacaklarını ifade etti.
“’65 yaş ve üzerinde olup tarımsal faaliyette bulunanlar, Kuruma başvurup yazılı talepte bulunmaları hâlinde 4/1-b (Bağ-Kur) kapsamında sigortalı olur’ şeklinde basit bir düzenleme ile bu mesele kökünden çözülmüş olur.”
Yurtdışı Görevlendirmelerde Belge Sorunu ve Hak Kayıpları
SGK kaynaklı bir diğer önemli sorun ise yurtdışına geçici görevle gönderilen sigortalıları etkiliyor. Kurum, bu çalışanların emeklilik başvuruları sırasında yurtdışı görevlendirmelerini resmi belgelerle kanıtlamalarını istiyor. Ancak zamanla kaybolabilen belgeler nedeniyle ciddi hak kayıpları yaşanıyor. İstenen belgeler arasında şunlar bulunuyor:
- Hizmet sözleşmesi
- Görevlendirme yazısı
- Uçak bileti
- Otel faturası
Bu evrakların eksikliği durumunda, ilgili dönemde ödenmiş primler emeklilik hesaplamalarına dahil edilmiyor.
Emeklilikte Ciddi Mağduriyetler Yaşanıyor
İşverenin vefat etmesi, şirketin faaliyetlerine son vermesi veya belgelerin zaman aşımına uğraması gibi durumlarda bu dokümanlara erişim neredeyse imkansız hale geliyor. Sonuç olarak, sigortalıların yurtdışında geçirdikleri hizmet süreleri emekliliklerine yansıtılamıyor ve bu durum ciddi mağduriyetlere yol açıyor.
Uzmandan Çözüm Önerileri
İsa Karakaş, bu sorunların çözümü için e-Devlet entegrasyonu içeren adımlar atılması gerektiğini vurguladı:
“SGK’nın bu uygulaması nedeniyle mağduriyetlerin bertaraf edilmesi için çözüm olarak Sosyal Güvenlik Mevzuatı kapsamında iş yeri kayıtları zaman aşımına uğrayan, işyeri prim borcu olmayan sigortalıların bildirimlerinin kabul edilmesi, ilerleyen dönemlerde bu mağduriyetlerin yaşanmaması için MPHB üzerinden ya da başka bir uygulama ile e-Devlet üzerinden yurtdışına görevli olarak gönderilen işçi için bir uygulama yapılması, iş yeri tarafından yurtdışına görevli olarak gönderilen kişiler için Sosyal Güvenlik Kurumuna bildirim yapma zorunluluğu getirilmesi gibi öneriler sunulabilir.”