Temmuz Ayında Emtia Piyasasında Trump ve Fed Baskısı
Emtia piyasası, Temmuz ayında ABD Başkanı Donald Trump‘ın küresel ticareti etkileyen politikaları ve ABD Merkez Bankası’nın (Fed) para politikasına yönelik belirsizlikler nedeniyle genel bir düşüş eğilimi sergiledi. Küresel gümrük tarifelerindeki belirsizlikler devam ederken, ABD’nin diğer ülkelerle vardığı anlaşmalar, en kötü senaryonun geride kaldığı beklentisiyle piyasadaki sert dalgalanmaları bir miktar önlemişti.
Ancak, yeni ek tarife duyurularının küresel ticarete olumsuz yansıyacağı haberleri, emtia piyasasını aşağı yönlü baskılamaya devam etti. Fed’in para politikası konusundaki belirsizlikler ve faiz indirim beklentilerinin zayıflaması, piyasalardaki risk iştahını düşüren temel faktörler olarak öne çıktı. Fed Başkanı Jerome Powell‘ın, toplantı sonrası yaptığı “Eylülde faiz indirimi yapılıp yapılmayacağını söylemek için çok erken” açıklaması, satış baskısını tetikledi.
Analistler, Temmuz sonunda değerli ve baz metaller başta olmak üzere birçok üründe aylık kazançlar elde edilmişken, Powell’ın açıklamalarıyla bu kazançların kayıplara dönüştüğüne dikkat çekiyor.
Değerli Metallerde Gümüş ve Paladyum Pozitif Ayrıştı
Temmuz ayında değerli metallerde karışık bir seyir izlendi. Ons bazında fiyat hareketleri şu şekilde gerçekleşti:
- Altın: %0,4 geriledi
- Platin: %5 geriledi
- Gümüş: %1,7 arttı
- Paladyum: %8,6 arttı
Gümüşün ons fiyatı, 39,5 dolar ile Eylül 2011’den bu yana en yüksek seviyesini gördü. Platinin ons fiyatı ise 1.485,7 dolarla Temmuz 2014’ten bu yana en yüksek seviyeyi test etse de ayı sert bir düşüşle kapattı. Altın fiyatları, ABD’nin ticaret müzakerelerindeki ilerlemesiyle güvenli liman talebinin azalması ve Powell’ın faiz indirimi sinyali vermemesi nedeniyle düştü.
Gümüşteki yükselişi, ABD’nin gümrük vergisi getirme ihtimali ve yeşil enerji teknolojileri, güneş panelleri, elektrikli araçlar ve yapay zeka gibi alanlardan gelen güçlü endüstriyel talep destekledi. Çin’in güçlü paladyum talebi ve olası gümrük vergisi beklentileri de paladyum fiyatlarını yukarı taşıdı.
Baz Metallerde Bakır Sert Düştü
Baz metaller Temmuz’da düşüş eğilimindeydi ve özellikle bakırda sert kayıplar yaşandı. Çin’deki deflasyon endişeleri bu düşüşte önemli bir rol oynadı. Trump’ın “bakır ithalatına yüzde 50 tarife getirileceği” açıklamasıyla 5,92 dolarla tarihi zirveyi gören bakırın libre fiyatı, daha sonra tarifenin bazı ürünlerde uygulanmayacağı haberleriyle ayı %12,9 düşüşle tamamladı.
Diğer baz metallerdeki libre bazında fiyat değişimleri ise şöyle oldu:
- Çinko: %0,5 arttı
- Alüminyum: %1,4 azaldı
- Kurşun: %3,6 azaldı
- Nikel: %1,7 azaldı
Brent Petrolde Yükseliş Yüzde 8’e Yaklaştı
Geçen ay Brent petrolün varil fiyatı %7,9 artarken, doğal gaz fiyatları %10,1 azaldı. Brent petrol fiyatlarındaki artışın arkasında arz kesintileri, jeopolitik gerilimler, ABD’de üretim tahminlerinin düşmesi ve yaz sezonuyla artan seyahat talebi yer aldı. Trump’ın, Rusya’ya yönelik tutumu ve Hindistan’a %25’lik tarife uygulayacağını duyurması da fiyatları etkileyen faktörlerdendi. Doğal gaz ise artan sıcaklıklar nedeniyle azalan taleple birlikte düştü.
Tarım Ürünlerinde Karışık Görünüm
Tarım grubunda Chicago Ticaret Borsası’nda buğday, pirinç ve soya fasulyesi gerilerken, mısır fiyatları yükseldi. Pamuk ve kahve fiyatları düşerken, şeker değer kazandı. Kakao ise küresel çikolata talebinin azalacağı beklentisiyle ayı %14 azalışla kapattı.
Uzman Değerlendirmesi: “Trump’ın Powell Üzerindeki Baskısı Artacaktır”
Vadeli işlem ve emtia piyasaları uzmanı Zafer Ergezen, konuya ilişkin değerlendirmelerde bulundu.
“ABD Başkanı Donald Trump’ın politikaları bu sene bütün piyasalarda etkili olmaya devam ediyor. Koyduğu tarifeler ve ek tarifeler küresel ticareti yavaşlatma etkisine sahip. Bu durumda doğal olarak emtia piyasasında arz ve talep etkileniyor, bu da fiyatlar üzerinde ciddi etki oluşturuyor. Örneğin bunun en net etkisini bakır fiyatlarında yaşadık ki, bakır fiyatlarında yüzde 25’e yaklaşan düşüşler gerçekleşti. Bu da aslında Trump’ın emtia piyasası üzerinde ne kadar etkili olduğunu gösteriyor.”
Ergezen, ABD’de beklentilerin altında gelen tarım dışı istihdam verisinin ekonomideki yavaşlamaya işaret ettiğini belirterek, “Bu duruma tarifelerin mi neden olduğu yoksa yüksek faizlerin mi neden olduğu sorusuna cevap vermek zor. Ancak beklentilerin altında gelen veri, Trump’ın Fed Başkanı Powell üzerinde ciddi baskısını artırmasına da neden olacaktır” dedi.