TÜİK Verileri: Türkiye’nin Ar-Ge Harcamaları Rekor Artış Gösterdi
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından yayımlanan güncel verilere göre, merkezi yönetim bütçesinden araştırma ve geliştirme (Ar-Ge) faaliyetlerine ayrılan harcama 2024 yılında 178 milyar 580 milyon TL‘ye yükseldi. Bu rakam, Türkiye’nin inovasyon ve teknolojiye verdiği önemin bir göstergesi olarak dikkat çekiyor.
Geçen yıla kıyasla önemli bir artış anlamına gelen bu gelişme, ekonomik ve teknolojik bağımsızlık hedefleri doğrultusunda atılan adımların bir parçası olarak değerlendiriliyor. 2023 yılında merkezi yönetim bütçesinden Ar-Ge için yapılan harcama 98 milyar 737 milyon lira seviyesindeydi.
[IMAGE_PLACEHOLDER_1]
Bütçe ve GSYH İçindeki Payı Ne Kadar?
2024 yılındaki 178,58 milyar TL’lik Ar-Ge harcaması, toplam merkezi yönetim bütçesi içinde yüzde 1,51‘lik bir orana tekabül ediyor. Bu harcamanın, 43 trilyon 410 milyar 514 milyon TL olarak hesaplanan gayrisafi yurt içi hasıla (GSYH) içerisindeki payı ise yüzde 0,41 olarak kayıtlara geçti.
2025 Yılı Hedefi 236 Milyar Lirayı Aşıyor
Bütçe başlangıç ödenekleri baz alınarak yapılan tahmini hesaplamalara göre, 2025 yılında merkezi yönetim bütçesinden Ar-Ge faaliyetlerine ayrılacak kaynağın 236 milyar 262 milyon TL‘ye ulaşması hedefleniyor. Bu, Ar-Ge yatırımlarının artarak devam edeceğini gösteriyor.
Fonlamada Aslan Payı Üniversitelerin Oldu
Ar-Ge için merkezi yönetim bütçesinden yapılan harcamalar sosyoekonomik hedeflere göre sınıflandırıldığında, 2024 yılında en büyük fonlamanın üniversitelere yapıldığı ortaya çıktı. Dağılım şu şekilde gerçekleşti:
- Genel Bilgi Gelişimi (Üniversiteler): %68,3
- Endüstriyel Üretim ve Teknoloji: %9,3
- Genel Bilgi Gelişimi (Diğer Kaynaklar): %5,2
- Tarım: %4,3
- Savunma: %4,0
2025 yılı tahminlerine göre ise üniversitelerin payının yüzde 69,5‘e yükselmesi, endüstriyel üretim ve teknolojinin payının ise yüzde 7,9 olması bekleniyor.
Uluslararası Programlara Destek Sürüyor
Merkezi yönetim bütçesinden uluslararası Ar-Ge programlarına 2024 yılında 1,03 milyar TL kaynak ayrıldı. Bu fonun 461 milyon TL‘si uluslararası Ar-Ge faaliyeti yürüten kuruluşlara, 367 milyon TL‘si ikili veya çok taraflı kamu programlarına ve 202 milyon TL‘si Avrupa çapındaki programlara aktarıldı. 2025 yılı için ise bu alana ayrılan toplam ödeneğin 1,17 milyar TL‘ye çıkarılması planlanıyor.