Türkiye’de Gençlerin Gelecek Kaygısı ve Güvencesizlik Krizi
Türkiye’de gençler arasında artan gelecek kaygısı ve güvencesizlik, trajik sonuçlara yol açıyor. Son yıllarda ataması yapılmayan öğretmenlerin intiharları toplumsal bir yara haline gelirken, genç işçilerin iş cinayetlerinde hayatını kaybetmesi de endişe verici boyutlara ulaştı. Araştırmacı yazar Özgür Hüseyin Akış, durumu “Gencecik insanlar ya çalışırken ölüyor ya da hayata tutunamayıp yaşamına son veriyor. Bu bir insanlık krizidir” sözleriyle özetliyor.
Atanamayan Öğretmenlerin Dramı Büyüyor
2024 yılında yaşanan vakalar, atanamayan öğretmenlerin yaşadığı çaresizliği bir kez daha gözler önüne serdi. Matematik öğretmeni Serhat Önel (28), Bursa’dan Hakan Durgut (30) ve Kırşehir’de resim öğretmeni Ömer Şahin (37) gibi birçok eğitimci, umutsuzluk nedeniyle yaşamına son verdi. Son 10 yılda intihar eden öğretmen sayısının en az 300 olduğu tahmin ediliyor.
Genç İşçi Ölümleri Raporu: Acı Tablo
İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Meclisi’nin (İSİG) raporuna göre, son 13 yılda en az 2 bin 728 genç işçi iş cinayetlerinde yaşamını yitirdi. Ekonomik krizin derinleştiği 2021 sonrası dönemde ölümlerin arttığı belirtiliyor. Ölen gençlerin yüzde 93’ünü ücretli çalışanlar oluştururken, bu sayının 235’i kadın, 2 bin 493’ü ise erkek işçilerden oluşuyor. Raporda, sanayi işçilerinin yanı sıra stajyer öğrenciler, harçlık için çalışan gençler ve atanamadığı için farklı sektörlerde çalışmak zorunda kalan öğretmenlerin de yer aldığı vurgulandı. Aynı dönemde 12 lise öğrencisinin de çalışırken hayatını kaybettiği kaydedildi.
Uzman Görüşü: “Bu Bir Sistem Sorunudur”
Araştırmacı yazar Özgür Hüseyin Akış, Cumhuriyet’e yaptığı değerlendirmede, genç iş cinayetleri ve intiharların bireysel veya sektörel sorunlardan ibaret olmadığını vurguladı.
“Eğitimli bir genç, yıllarca emek verip öğretmen olmaya çalışıyor ama sistem ona ne kadro veriyor ne geçim imkânı tanıyor. Ya inşaatta ölüyor ya da yaşamdan vazgeçiyor. Bu, artık bir istihdam değil bir insanlık krizi.”
Akış, bu trajedilerin temelinde neoliberal politikaların sosyal devlet ilkesini aşındırmasının yattığına dikkat çekerek, “Merkezi, planlı ve kamucu bir ekonomik model uygulanmadıkça biz bu ölümleri konuşmaya devam edeceğiz. Gençler yalnızca aç değil, sahipsiz, güvencesiz, umutsuz” dedi.
Ölümlerin Yaş Dağılımı Çarpıcı
Son 13 yılda iş cinayetlerinde hayatını kaybeden genç işçilerin yaşlara göre dağılımı şu şekilde:
- 18 yaş: 222 genç
- 19 yaş: 305 genç
- 20 yaş: 312 genç
- 21 yaş: 253 genç
- 22 yaş: 344 genç
- 23 yaş: 385 genç
- 24 yaş: 368 genç
- 25 yaş: 539 genç
Hafızalara Kazınan Acı: Cebinden 6 TL Çıkan Öğretmen
Sekiz yıl önce İzmir Çiğli’de yaşanan bir olay, atanamayan öğretmenlerin dramını simgelemişti. Coğrafya öğretmenliği mezunu olan 27 yaşındaki İbrahim Yeşilbağ, atanmadığı için KPSS’ye hazırlanırken, kullanmadıkları bir evde yaşamına son vermişti. Yeşilbağ’ın cebinden sadece 6 TL ve bir cep telefonu çıkmıştı. Yakınları, gencin işsizlik nedeniyle psikolojisinin bozulduğunu belirtmişti. Bu olay, sahte diploma tartışmalarının yaşandığı bugünlerde sosyal medyada yeniden gündeme gelerek, “Sahte diploması olan kim bilir kaç kişi atama bekleyen öğretmenlerin yerine atandı” gibi tepkilere neden oldu.