Türkiye’nin yağlık ayçiçeği üretim merkezi olan Edirne, son iki yıldır devam eden kuraklık nedeniyle ciddi bir krizle karşı karşıya. Yetersiz kış yağışları ve yaz aylarındaki aşırı sıcaklar, bölgedeki tarımsal üretimi, özellikle de ayçiçeğini olumsuz etkiledi. Tarımsal sulamada hayati öneme sahip olan Tunca Nehri‘nin debisi 4 metreküp/saniyeye kadar düşerken, bazı bölgelerde su akışı tamamen durma noktasına geldi. Meriç Nehri‘nde ise debi 44 metreküp/saniyeye geriledi. Bu zorlu koşullar altında kalan üreticiler, ayçiçeğinde erken hasada başlamak zorunda kaldı.
Üretici İki Yıldır Zarar Ediyor
Edirne Ziraat Odası Başkanı Hüseyin Arabacı, bölgedeki durumun ciddiyetini vurgulayarak kuraklığın etkilerinin iki senedir sürdüğünü belirtti.
“Geçtiğimiz yıl hiç ayçiçeği biçemeyen, 20-30 kilo biçen üreticilerimiz vardı. Bu yıl yine aynı şekilde hiç biçilmeyecek ayçiçeklerimiz var. Verimler belki 30-40 kilo olacak. Genel olarak baktığımızda, bölgede sıfır ile 100 kilogram arasında değişen bir ayçiçeği hasadı söz konusu. 100 kilonun üzerine çıkan, 110-120 kilo biçen üreticimiz çok nadir. Oysa bugün 120-130 kilogramın altındaki verim zaten maliyeti kurtarmıyor. Bu yüzden üreticimiz iki yıldır ayçiçeğinden para kazanamıyor.”
Arabacı, bir üreticinin aynı üründen iki yıl üst üste zarar etmesinin, o ürünün ekiminin sürdürülebilirliğini tehlikeye attığını ifade etti. Birçok çiftçinin gelecek yıl ayçiçeği ekmekten vazgeçip buğday, kanola veya arpa gibi alternatif ürünlere yönelebileceğini söyledi. Arabacı, “Bakanlığımızın ekstra bir kuraklık desteği vermemesi ayçiçeği üreticimizi zora sokmuştur. Hem Trakya Birlik hem de Bakanlığımızdan bu konuda ciddi çalışmalar bekliyoruz” diye ekledi.
Nehirler İçin Bulgaristan’dan Su Salındı
Sulamadaki sıkıntıları aşmak için kurumlar ve kooperatiflerle birlikte dönüşümlü sulama sistemini uygulamaya çalıştıklarını belirten Arabacı, su debilerinin yükselmesinin tek kalıcı çözüm olduğunu dile getirdi.
“Sayın Cumhurbaşkanımızın talimatıyla Bulgaristan’la görüşmeler yapıldı ve oradan bir miktar su salındığı söylendi. Meriç Nehri’nde bir nebze yükselme gördük ancak Tunca Nehri’nde bugüne kadar bir etki görmemiştik. Bu sabah ilk kez Tunca’da da debinin biraz yükseldiğini gördüm. İnşallah bu seviyeler devam eder. Ağustos sonuna kadar olan süreç bizim için çok kritik.”
Kalıcı Çözüm İçin Baraj Projeleri Hızlandırılmalı
Hüseyin Arabacı, kuraklık sorununun kalıcı çözümü için bölgedeki baraj projelerinin acilen tamamlanması gerektiğini vurguladı.
“Bu sorunları çözmek için başlatılmış olan baraj projelerimizi bitirmemiz lazım. Çömlekköy Barajı çalışması hızla devam ediyor ve bir an önce suyla buluşturulmalı. Ayrıca Çakmak Barajı‘nın da iletim hattı bitti ve inşallah önümüzdeki kış su basılacak. Bu barajlar tamamlandığında kendi suyumuzu yönetebilir hale geleceğiz. Bakanlığımızdan talebimiz, bu barajlarla ilgili ödenekleri artırarak projeleri hızlandırmasıdır.”