Türkiye’de Mevcut İktidara Karşı Mücadele Yöntemleri
Bir ülkede, özellikle Türkiye örneğinde, baskıcı veya faşizan bir iktidara karşı nasıl bir mücadele yürütüleceğini belirlemek; o iktidarın geçmişteki eylemlerini, mevcut kapasitesini ve gelecekteki potansiyel adımlarını doğru bir şekilde analiz etmekle mümkündür.
I. İktidarın Geçmişteki Eylemleri Nelerdi?
İktidarın son 23 yıllık dönemde attığı adımlar şu şekilde sıralanabilir:
- Yargıya el koydu; bağımsız yargıyı ortadan kaldırdı ve Hukuk Devleti yapısını temelden sarstı.
- Medyaya el koydu; en temel haklardan olan ifade özgürlüğünü ciddi şekilde sınırladı ve kısıtladı.
- Asker ve sivil bürokrasiye müdahale ederek köklü “Devlet Geleneğini” çökertti.
- Üniversitelerin özerkliğine son verdi; akademik özgürlüğü, bilimi ve sanatı zedeledi.
- Parlamenter Demokratik Rejimi sonlandırdı.
- Anayasa’yı ve mevcut rejimi değiştirdi, ancak kendi hazırladığı Anayasa’nın kurallarına dahi uymadı.
- Tek kişiye dayalı bir “Şahsım Devleti Rejimi” inşa etti.
- Cumhurbaşkanını hem “Tek Yetkili” hem de “Partili” yaparak “Devlet = Parti = CB” denklemini kurdu.
- Eski sistemdeki yetkisiz cumhurbaşkanına ait koruma zırhını, yeni sistemdeki “Tam ve Tek Yetkili” cumhurbaşkanına da tanıyarak eleştiriyi neredeyse imkânsız hale getirdi.
- TBMM, Anayasa Mahkemesi, yargı ve özerk kurumların yetkilerini kısıtlayarak tüm gücü tek kişide topladı.
- Bu değişiklikler için yapılan halkoylamalarında adalet, şeffaflık ve eşitlik ilkelerini göz ardı etti; oylamaları baskı altında gerçekleştirdi ve oy sayımında yasalara aykırı davrandı.
- Kendi bloğu dışındaki partilerin siyasal özgürlüklerini ve dokunulmazlıklarını kısıtladı; biri eski, diğeri potansiyel rakibi olan iki cumhurbaşkanı adayını hapse attırdı.
- Kendi partisinin kazandığı yerel yönetimlere tüm imkânları sunarken, muhalefet belediyelerinin yetki ve kaynaklarını kısıtladı, yöneticilerini görevden aldı veya hapsetti.
- Yasalardaki “Gizli tanıklık” ve “İtirafçılık” gibi düzenlemelerle herkesin her an suçlanabileceği bir korku ortamı yarattı.
- Üst düzeydeki “sahte diploma iddiaları” gündemdeyken, deprem bahanesiyle tapulara, terör örgütü üyeliği gerekçesiyle şirketlere ve tartışmalı nedenlerle diplomalara el koydu.
- Vatandaşların her anını izlemeye ve kaydetmeye başladı; kişisel mahrem bilgiler yasal veya yasa dışı yollarla paylaşılarak herkesi dolandırıcıların hedefi haline getirdi.
- İktidarın, özellikle iç ve dış siyasetteki kritik kararlarını ve mali işlemlerini kamuoyundan gizledi.
- Ülkenin ekonomik birikimlerini ve üretim kaynaklarını satarak veya yağmalayarak tüketti; halkı yüksek enflasyon ve geçim sıkıntısına mahkûm etti.
- Eğitimi dinselleştirerek çağdaş, laik ve teknolojik eğitimden uzaklaştırdı; gençlerin uluslararası rekabet gücünü zayıflattı.
- Doğal, tarihsel ve kentsel dokuyu tahrip ederek hem köy hem de kentlerdeki yaşam standartlarını düşürdü.
- Ekonomide dışa bağımlılığı artırarak ulusal üretim gücünü ve ekonomik bağımsızlığı ciddi anlamda zedeledi.
- Dış politikada emperyalizmle uzlaşarak, özellikle Ortadoğu’da bağımsız politikaları terk etti ve bölgedeki istikrarsızlığı ve ülkeye yönelik güvenlik tehditlerini artırdı.
- Bölgedeki istikrarsızlığın bir sonucu olarak ortaya çıkan “sığınmacıları” kontrolsüzce ülkeye alarak nüfus yapısını değiştirdi ve başa çıkılamaz sorunlar yarattı.
- Barolar, meslek odaları ve sendikalar gibi demokratik kitle örgütlerinin faaliyetlerini kısıtlayarak ortak değerleri ve meslek ahlakını yozlaştırdı.
- 2024 yerel seçimlerinde güç kaybettikten sonra, Ortadoğu’daki projelere uygun olarak terör örgütüyle müzakere masasına oturduğu iddialarını gündeme getirdi.
Geleceğe Dair Notlar
Değerli okurlarım, iktidarın 23 yıllık envanterini sıralarken bu kadar çok eylemi olduğunu ben de tahmin etmemiştim. Bazılarını birleştirmeme rağmen yazı, bir köşe yazısının sınırlarını aştı. Esasen bu metin, önceki iki yazıyla birlikte okunduğunda “Ne yapmalı?” sorusuna dair bir yol haritası sunmaktadır. Yine de yarın, “İktidar Daha Neler Yapabilir?” ve “Gelecekte Neler Olabilir?” sorularına yanıt arayarak konuya devam edeceğim.