Myanmar’da Askeri Yönetimin Başkan Vekili Myint Swe Vefat Etti
Myanmar Devlet Televizyonu (MRTV), 2021’deki askeri darbenin ardından göreve getirilen ve askeri yönetimin önemli isimlerinden biri olan Başkan Vekili Myint Swe‘nin hayatını kaybettiğini duyurdu. Yapılan açıklamaya göre, Temmuz 2024’ten bu yana sağlık sorunları nedeniyle izinli olan Swe, başkent Nepido‘daki bir askeri hastanede tedavi görüyordu.
Yetkililer, Myint Swe için düzenlenecek devlet töreninin tarihinin ilerleyen günlerde açıklanacağını bildirdi. Yerel medya kaynakları, Swe’nin sağlık durumunun ağır olduğunu ve yemek yeme gibi temel günlük aktivitelerini dahi yerine getiremediğini aktarmıştı.
Myint Swe’nin Rolü ve Görevden Ayrılışı
Myint Swe, anayasal bir organ gibi görünse de fiiliyatta tamamen ordu kontrolünde olan Ulusal Savunma ve Güvenlik Konseyi‘ne başkanlık ediyordu. Bu konsey, ülkenin ulusal güvenlikle ilgili en üst karar alma mekanizması olup, olağanüstü hal (OHAL) ilan etme yetkisine sahipti.
Swe, 1 Şubat 2021‘deki darbe sırasında dönemin Devlet Başkanı Win Myint’in görevden alınarak gözaltına alınmasının ardından Başkan Vekili olarak atanmıştı. Ancak, Myanmar’daki askeri yönetimin lideri Min Aung Hlaing, Temmuz 2024’te Myint Swe’nin sağlık sorunlarını gerekçe göstererek tüm görevlerini devraldığını açıklamıştı.
Myanmar’daki Siyasi Krizin Geçmişi
Myanmar ordusu, 2020 genel seçimlerinde hile yapıldığı iddialarını öne sürerek ve ülkede artan siyasi gerilimi bahane ederek 1 Şubat 2021’de yönetime el koymuştu. Darbe sürecinde, ülkenin fiili lideri ve Dışişleri Bakanı Aung San Suu Çii başta olmak üzere çok sayıda yetkili ve iktidar partisi yöneticisi gözaltına alınmış ve ülke genelinde bir yıllık OHAL ilan edilmişti. Bu OHAL, devam eden çatışmalar nedeniyle defalarca uzatılmıştır.
Darbeye karşı, Myanmar Ulusal Demokratik İttifak Ordusu, Budist Arakan Ordusu ve Ta’ang Ulusal Kurtuluş Ordusu gibi silahlı grupların bir araya gelmesiyle oluşan “Üç Kardeşler İttifakı”, orduya karşı silahlı direniş başlatmıştı.
Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Ofisi Sözcüsü Liz Throssell, Eylül 2024’te yaptığı bir açıklamada, Myanmar’da darbenin yaşandığı 2021’den bu yana en az 5 bin 350 sivilin öldürüldüğünü ve 3,3 milyondan fazla insanın yerinden edildiğini belirtmişti.
Askeri yönetim, 31 Temmuz’da, yıl sonunda yapılması beklenen genel seçimler öncesinde ülkede yaklaşık 4,5 yıldır devam eden olağanüstü hali sona erdirme kararı almıştı.