Güneş Sistemi’nde Nadir Bir Ziyaretçi: 3I/ATLAS
Güneş Sistemi, tarihteki üçüncü yıldızlararası gözlem olan gizemli bir cisme ev sahipliği yapıyor. NASA tarafından 1 Temmuz’da tespit edilen ve 3I/ATLAS olarak adlandırılan bu cisim, bilim dünyasında büyük bir heyecan yarattı. Ekim ayı sonunda Güneş’e en yakın konumuna ulaşacak olan cisim, daha sonra sistemimizden sonsuza dek ayrılacak.
Bilim insanları, bu eşsiz fırsatı kaçırmadan cismi yakından incelemek istiyor. Ancak saniyede 60 kilometre gibi inanılmaz bir hızla hareket eden 3I/ATLAS’a Dünya’dan yeni bir uzay aracı göndermek, mevcut teknolojiyle zaman ve mesafe açısından mümkün değil. Bu durum, uzmanları mevcut uzay araçlarını yeniden görevlendirme fikrine yöneltti.
Juno Uzay Aracı Görev İçin En Güçlü Aday mı?
Harvard Üniversitesi’nden Prof. Avi Loeb, Jüpiter yörüngesinde görev yapan Juno uzay aracının bu görev için en ideal aday olduğunu öne sürüyor. Loeb’in önerisine göre, Eylül 2025’te görevi sona erecek olan Juno’nun görev süresi uzatılabilir ve kalan yakıtı kullanılarak 3I/ATLAS’a doğru yönlendirilebilir.
Bu öneri siyasi destek de buldu. Florida Milletvekili Anna Paulina Luna, NASA Başkanı Sean Duffy’e bir mektup yazarak Juno’nun motor durumu ve yakıt seviyesinin acilen değerlendirilmesini talep etti. Luna, görevin Mart 2026’ya kadar uzatılmasının maliyetinin yaklaşık 15 milyon dolar olacağını belirtti.
Görevin Önündeki Engeller ve Karşı Görüşler
Ancak bu plana şüpheyle yaklaşan uzmanlar da var. Pennsylvania Eyalet Üniversitesi’nden Prof. Jason Wright gibi bazı bilim insanları, Juno’nun ana motorunun arızalı olduğunu ve bu manevra için yeterli yakıta sahip olmayabileceğini savunuyor.
Benzer bir tartışma Avrupa Uzay Ajansı (ESA) bünyesinde de yaşanıyor. Jüpiter’e doğru yol alan JUICE uzay aracının rotasının değiştirilmesi olasılığı gündeme gelse de, ESA şimdilik böyle bir planlarının olmadığını açıkladı.
Alternatif Rota: Mars Yörüngesindeki Araçlar
Başka bir seçenek ise görev sürelerinin sonuna yaklaşan ve Mars yörüngesinde bulunan Mars Odyssey veya Mars Reconnaissance Orbiter gibi araçların kullanılması. Michigan Eyalet Üniversitesi’ndeki araştırmacılar, bu araçlardan birinin Eylül ayında harekete geçmesi halinde 3I/ATLAS’a ulaşabileceğini hesapladı.
Cisim, Güneş’e en yakın geçişi sırasında Mars’a sadece 30 milyon kilometre mesafede olacak. Bu nedenle, Mars yörüngesindeki bir aracın hızını artırarak cisme ulaşması teknik olarak mümkün görünüyor, ancak bu senaryo da yüksek miktarda yakıt ve çok hızlı bir operasyon gerektiriyor.
Bu Görev Neden Bu Kadar Önemli?
Bilim insanları, böyle bir görevin sağlayacağı bilimsel verilerin paha biçilmez olacağını vurguluyor. 3I/ATLAS’ın çevresindeki toz ve buz parçacıklarını incelemek, diğer yıldız sistemlerinin kimyasal bileşimi hakkında benzersiz bilgiler sunabilir. Ayrıca, bu tür cisimlerin gezegenler arasında yaşamın yapı taşlarını taşıyıp taşımadığı gibi temel sorulara da ışık tutabilir.
Doğal Bir Cisim mi, Yoksa Yapay Bir Nesne mi?
Bilimsel camianın büyük bir kısmı 3I/ATLAS’ın doğal bir kuyruklu yıldız olduğunu düşünse de, farklı teoriler de mevcut.
Prof. Avi Loeb, cismin sıra dışı yörüngesi ve büyüklüğü nedeniyle yapay bir nesne, yani başka bir medeniyete ait bir teknoloji olabileceği ihtimalini gündeme getiriyor. Loeb’e göre, böyle bir cismin Güneş Sistemi’ne doğal yollarla girme olasılığı sadece yüzde 0,005.
Önümüzdeki aylarda yapılacak gözlemler 3I/ATLAS’ın sır perdesini aralayacak. Ancak uzmanlar, insan ömründe bir kez karşılaşılabilecek bu tür yıldızlararası ziyaret fırsatının kesinlikle kaçırılmaması gerektiğinin altını çiziyor.