Savaşın Ortasında Hamas’ın Gizli Maaş Ağı
Yaklaşık iki yıldır devam eden savaş, Hamas’ın askeri gücünü ve lider kadrosunu ciddi şekilde zayıflatsa da örgüt, Gazze’deki 30 bin kamu çalışanına maaş ödemeye devam ediyor. BBC’nin edindiği bilgilere göre Hamas, bu ödemeleri gizli bir nakit dağıtım sistemi üzerinden gerçekleştiriyor ve savaş sırasında memurlara toplamda 7 milyon dolarlık maaş ödemesi yaptı.
Geçen hafta BBC ile görüşen üç memur, her birinin yaklaşık 300 dolar maaş aldığını doğruladı. Binlerce kamu çalışanının, savaş öncesi maaşlarının %20’sinden biraz fazlasını 10 haftada bir alabildiği belirtiliyor. Ancak yüksek enflasyon ve gıda kıtlığı nedeniyle bu ödemeler, memurlar arasında büyük bir öfkeye yol açıyor. Gazze’de bir kilo unun fiyatının 80 dolara kadar çıktığı bir dönemde, bu maaşlar yetersiz kalıyor.
Tehlikeli ve Şifreli Ödeme Yöntemi
Gazze’de işlevsel bir bankacılık sistemi olmadığından, maaş ödemeleri oldukça karmaşık ve tehlikeli bir süreç haline gelmiş durumda. İsrail, Hamas’ın yönetim kapasitesini çökertmek amacıyla para dağıtımından sorumlu yetkilileri hedef alıyor. Peki, bu sistem nasıl işliyor?
Polislerden vergi görevlilerine kadar tüm memurlara veya eşlerinin telefonlarına şifreli bir mesaj gönderiliyor. Mesajda, belirli bir yer ve zamanda “bir arkadaşla çay içmesi” talimatı veriliyor. Buluşma noktasında memura yaklaşan bir kişi, içinde para olan kapalı bir zarfı gizlice teslim edip hızla uzaklaşıyor.
Güvenlik nedeniyle ismini gizleyen bir din görevlisi, “Her maaş almaya gittiğimde, eşim ve çocuklarımla vedalaşıyorum. Çünkü bir daha geri dönmeyebileceğimi biliyorum. Birkaç kez İsrail hava saldırılarında maaş dağıtım noktaları hedef alındı. Gazze şehrindeki kalabalık bir pazara yapılandan sağ kurtuldum” diyerek sürecin tehlikesini anlatıyor.
Yıpranmış Banknotlar ve Geçim Sıkıntısı
Öğretmen olarak çalışan ve altı kişilik ailesine tek başına bakan Alaa, aldığı paranın büyük bir kısmının kullanılamaz halde olduğunu belirtiyor: “Yıpranmış banknotlardan oluşan 1000 şekel (yaklaşık 300 dolar) aldım. Hiçbir esnaf bunları kabul etmiyor. Sadece 200 şekelini kullanabildim. İki buçuk ay aç kaldıktan sonra bize yırtık paralarla ödeme yapıyorlar.”
Hamas’ın Milyon Dolarlık Finans Kaynakları
Hamas’ın yönetim ve finans altyapısının büyük ölçüde yok edilmesine rağmen maaş ödemelerini nasıl sürdürdüğü merak konusu. Üst düzey bir Hamas yetkilisine göre örgüt, 7 Ekim saldırılarından önce yeraltı tünellerinde yaklaşık 700 milyon dolar ve yüz milyonlarca şekel nakit stoklamıştı. Bu fonların, İsrail saldırılarında öldürülen Hamas lideri Yahya Sinvar ve kardeşi Muhammed tarafından yönetildiği iddia ediliyor.
Savaş öncesinde Hamas, halktan topladığı vergiler ve Katar’dan gelen milyonlarca dolarlık yardımlarla finanse ediliyordu. Örgütün askeri kanadı El Kassam Tugayları ise büyük ölçüde İran tarafından destekleniyordu. Mısır merkezli Müslüman Kardeşler’den bir yetkili de bütçelerinin %10’unun Hamas’a aktarıldığını söyledi.
Savaş Dönemi Gelirleri: Sigaraya Ağır Vergi
Savaş sırasında gelir elde etmek için Hamas, esnafa yeni vergiler getirdi. Özellikle sigara satışından büyük gelir sağlandı. Savaştan önce 5 dolar olan bir paket sigaranın fiyatı, şu anda 170 doların üzerine çıkmış durumda.
Halkın Tepkisi: Yardımlar Sadece Destekçilere mi Gidiyor?
Nakit ödemelerin yanı sıra Hamas, üyelerine ve ailelerine yerel komiteler aracılığıyla gıda yardımı da dağıtıyor. Ancak çok sayıda Gazzeli, Hamas’ı yardımları sadece kendi destekçilerine dağıtmakla ve halkın geri kalanını ihmal etmekle suçluyor. İsrail de Hamas’ı ateşkes sırasında bölgeye giren yardımları çalmakla itham ederken, Hamas bu iddiaları reddediyor.
Eşini beş yıl önce kanserden kaybeden Nesrin Halid, “Çocuklarım sadece açlıktan değil, Hamas bağlantılı komşularımızın gıda yardımları ve un çuvallarını aldığını gördükleri için de ağlıyor. Çektiğimiz acıların sebebi onlar değil mi?” diyerek tepkisini dile getiriyor.