Trump’tan Teknoloji Sektörüne Yönelik Yeni Gümrük Vergisi Hamlesi
Eski ABD Başkanı Donald Trump, ülke dışında üretilen bilgisayar çipleri için yüzde 100 gümrük vergisi getireceğini duyurdu. Çarşamba günü yapılan açıklamada, bu politikanın yalnızca Amerika Birleşik Devletleri topraklarında üretim yapmayı taahhüt eden şirketleri koruyacağı vurgulandı. Bu tehdit, işlemcilere dayalı temel tüketici ürünlerinde fiyat artışı beklentilerini gündeme getirirken, tedarik zincirinde büyük ölçüde Asya’ya bağımlı olan ABD’li teknoloji firmaları üzerinde baskı yaratıyor.
Bu gelişme, Trump’ın birçok elektronik ürünü ağır gümrük vergilerinden geçici olarak muaf tutmasının üzerinden sadece üç ay geçmişken yaşandı.
Teknoloji Devlerinden ABD’ye Milyarlarca Dolarlık Yatırım Sözü
ABD Başkanı, yeni gümrük vergisi planını Apple CEO’su Tim Cook ile yaptığı ortak bir açıklamada duyurdu. Cook, bu görüşmede Apple’ın ABD’deki üretim operasyonlarına ek 100 milyar dolarlık (4 trilyon TL) yatırım yapacağını açıkladı. Şubat ayında verilen önceki taahhütle birlikte şirketin toplam yatırım miktarı 600 milyar dolara (24,3 trilyon TL) ulaştı.
Bu taahhüt, TSMC ve Nvidia gibi diğer teknoloji devlerinin ABD’de daha fazla yatırım yapma sözü verdiği bir dönemin ardından geldi. Büyük teknoloji şirketleri, Trump’ın Ocak ayında Beyaz Saray’a dönmesinden bu yana ABD’ye toplamda yaklaşık 1,5 trilyon dolarlık (60,9 trilyon TL) yatırım taahhüdünde bulundu.
Apple ve iPhone’lar Gümrük Vergisinden Muaf Olacak Mı?
Şimdi en kritik soru, Cook ve Trump arasındaki bu anlaşmanın, Çin ve Hindistan’da üretilen milyonlarca iPhone’u mevcut gümrük vergilerinden muaf tutup tutmayacağı. Apple, önümüzdeki ay tanıtılması beklenen yeni modellerinin fiyatlandırması konusunda ciddi bir baskı altında bulunuyor.
Piyasalar Kararı Olumlu Karşıladı
Wall Street, bu gelişmelere olumlu tepki verdi. Apple hisseleri, normal işlemlerde yüzde 5’lik bir artışın ardından, Trump’ın muafiyet sinyali vermesiyle mesai sonrası işlemlerde yüzde 2’den fazla değer kazandı. Benzer şekilde, yapay zeka çip üreticisi Nvidia‘nın hisseleri de hafif bir artış göstererek, Trump’ın ikinci döneminin başlangıcından bu yana şirketin piyasa değerine eklediği 1 trilyon dolarlık (40 trilyon TL) kazancı daha da artırdı.
Dünya Yarı İletken Ticaret İstatistikleri verilerine göre, bilgisayar çiplerine olan küresel talep artmaya devam ediyor ve Haziran ayında sona eren yılda satışlar yüzde 19,6 oranında yükseldi.
Trump’ın Politikası ve Biden’ın CHIPS Yasası Arasındaki Fark
Trump’ın gümrük vergisi tehditleri, ABD’de çip üretimini teşvik etmek amacıyla Başkan Joe Biden döneminde hazırlanan planlardan önemli bir ayrışma gösteriyor. Görevi devraldığından beri yerli üretimi teşvik etmek için gümrük vergilerini bir araç olarak kullanan Trump, yüksek çip maliyetlerinin şirketleri yurt içinde fabrika kurmaya zorlayacağına inanıyor.
Buna karşılık, Biden’ın 2022’de imzaladığı iki partili CHIPS ve Bilim Yasası, yeni çip fabrikalarını desteklemek, araştırmaları finanse etmek ve sektöre iş gücü yetiştirmek için 5 milyar dolardan (203 milyar TL) fazla kaynak ayırmıştı. Bu yasa, vergi kredileri ve diğer mali teşviklerle özel yatırımı çekmeyi hedefliyordu; bu, Trump’ın açıkça karşı çıktığı bir stratejiydi.