Trump’tan Putin ile Zirve Sinyali: Ukrayna İçin Barış Umudu mu, Tuzak mı?
ABD Başkanı Donald Trump, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile yakın bir zamanda bir araya gelmeyi planladığını açıklayarak, Ukrayna’daki savaşı sona erdirme konusunda “büyük bir ilerleme” kaydedildiğini öne sürdü. Kremlin ile yürütülen temaslara işaret eden Trump, birkaç hafta içinde düzenlenmesi beklenen bir liderler zirvesiyle çatışmaların sonlandırılabileceğini belirtti.
Bu açıklamalar, ABD’nin Orta Doğu Özel Temsilcisi Steve Witkoff’un Moskova’da Putin ile gerçekleştirdiği yaklaşık üç saatlik görüşmenin ardından geldi. Trump, bu görüşme sonrası savaşın biteceğine dair umutlu olduğunu dile getirdi. Oysa 19 Ocak’ta göreve başladıktan sonra barış sağlanamayınca Putin’i suçlamış, Rus lideri “tamamen çılgın” olarak nitelendirmişti. Witkoff-Putin görüşmesi, Trump’ın bu sert tutumunu yumuşatmasına neden oldu.
Analistlerden Uyarı: ‘Rusya’nın Ekonomisi Savaş Üzerine Kurulu’
CNN International’ın haberine göre, Trump’ın barışçıl mesajlarına rağmen uzmanlar, Kremlin’in savaşı bitirme niyetinde olmadığı görüşünde. Eski ABD Dışişleri Bakanlığı yetkilisi ve Rusya uzmanı David Salvo, Rusya’nın bu savaşa sadece siyasi değil, aynı zamanda ekonomik olarak da büyük yatırım yaptığını vurguladı.
“Kremlin’in bu savaşı kendi şartlarıyla bitirmesi, rejimin meşruiyeti açısından kritik. Rusya’nın ekonomisi savaş üzerine kurulu.”
Salvo, Rusya’nın hesaplarında anlamlı bir değişiklik olmadığını ve savaşın seyrini değiştirecek bir diplomatik girişimin henüz bulunmadığını ekledi. Uzmanlar, Putin’in Witkoff görüşmesini bir oyalama taktiği olarak kullanabileceğini ve önceki benzer görüşmelerden somut bir sonuç çıkmadığını hatırlatıyor.
Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski, haziran ayı sonunda Ukrayna topraklarında yaklaşık 700 bin Rus askeri olduğunu iddia etmişti.
Trump’ın Zirve Planı ve Siyasi Hesapları
Trump, Putin ile yapacağı görüşmeye Zelenski’nin de katılmasını önererek üçlü bir zirve teklif etti. Ancak bu teklife Moskova’dan henüz resmi bir yanıt gelmedi. Analistler, bu hamleyi Trump’ın 2025 ara seçimleri öncesinde kendisini güçlü bir arabulucu olarak konumlandırma çabası olarak değerlendiriyor. Olası bir zirvenin, Trump için önemli bir propaganda aracına dönüşebileceği belirtiliyor.
Yaptırımlar ve Baskı Politikası
Diplomatik çabaların yanı sıra Trump yönetimi, ekonomik yaptırımlarla da Rusya üzerindeki baskıyı artırıyor. ABD, son olarak Rus petrolü ithal ettiği gerekçesiyle Hindistan’a ağır gümrük vergileri uygulayacağını duyurdu. Bu adımın, Rusya’nın savaş finansmanını engellemesi hedefleniyor. Trump ayrıca, ateşkes taleplerine uyulmaması halinde devreye girecek yeni yaptırımlar için bir takvim belirledi.
ABD Başkan Yardımcısı JD Vance ise daha önce Putin’in barış anlaşmasına yanaşmaması halinde Moskova’ya yönelik “yaptırım ve askeri müdahale” seçeneğinin masada olduğunu ifade etmişti.
Geçmişin Hayaleti: 2018 Helsinki Zirvesi ve Manipülasyon Endişeleri
Trump’ın ilk başkanlık dönemindeki 2018 Helsinki zirvesi, Putin’in Trump’ı kolayca manipüle ettiği yönündeki eleştirileri yeniden alevlendirdi. O zirvede ABD seçimlerine müdahale, Suriye ve Ukrayna gibi birçok kritik konu ele alınmış, ancak sonrasında dünya basını Putin’in galip geldiği yorumlarını yapmıştı. Trump, Putin’in niyetinden emin olmadığını belirterek, “Bunu henüz cevaplayamam. Size birkaç hafta içinde söyleyebilirim” dedi.
Uzman Görüşü: Putin, Trump’ı Tuzağa mı Çekiyor?
Uzmanlar, Putin’in nükleer silah kontrolü veya ekonomik iş birliği vaatleriyle Trump’ı Ukrayna konusunda taviz vermeye yöneltebileceğini öne sürüyor. Trump’ın eski Ulusal Güvenlik Danışmanı John Bolton, zirve ihtimaliyle ilgili endişelerini dile getirdi:
“Rusya bu süreci kendi lehine çevirmek için fırsat kolluyor. Bence Trump’ı bilerek veya bilmeyerek biraz fazla zorladığını biliyor ve avantaj elde etmek için bazı fikirleri olacaktır.”
Kiev ve Batı İttifakı Ne Düşünüyor?
Ukrayna yönetimi, Trump’ın Moskova yanlısı bir barış planına dönmesinden ve Rusya’nın işgal ettiği toprakların kalıcı hale gelmesinden endişe duyuyor. Zelenski ise 6 Ağustos’taki açıklamasında temkinli bir umut sergileyerek, “Rusya artık ateşkese daha meyilli görünüyor, baskı işe yarıyor” dedi. Ancak Zelenski, sürecin dikkatle yönetilmesi gerektiğini vurguladı:
“Önemli olan, ayrıntılarda kimseyi, ne bizi ne de ABD’yi aldatmamalarını sağlamaktır.”