İznik’in Son Yorgan Ustası: Bir Ömürlük Zanaatın Temsilcisi
Bursa’nın İznik ilçesinde yaşayan 72 yaşındaki Ali Topkara, yarım asrı aşan yorgancılık mesleğinin son temsilcilerinden biri olarak zamana direniyor. Henüz 13 yaşındayken ailesinin yönlendirmesiyle bir yorgan ustasının yanında çırak olarak başladığı bu meşakkatli yolculukta, bugün mesleğini devredecek birini bulamamanın hüznünü yaşıyor.
Çıraklıktan Ustalığa Uzanan 59 Yıllık Emek
Çıraklık ve kalfalık dönemlerini başarıyla tamamladıktan sonra 1980 yılında kendi dükkanını açan Topkara, o günden bu yana el emeği göz nuru yorgan, yastık ve yataklar dikerek geçimini sağlıyor. İlerleyen yaşına rağmen zanaatını ilk günkü aşkla sürdüren 4 çocuk babası usta, el sanatını gelecek nesillere aktarmanın hayalini kuruyor.
Çırak Bulunamayan Meslek Yok Olma Tehlikesinde
Yorgancılığın büyük bir sabır gerektirdiğini vurgulayan Ali Topkara, günümüz gençlerinin bu tür meşakkatli işlere ilgi göstermediğini belirtiyor. Devletin, kendisi gibi el sanatı ustalarını vergiden muaf tutarak desteklediğini ifade eden Topkara, bu durumun mesleği yaşatmaya yetmediğini dile getiriyor.
“Devlet, 20 meslek dalını vergiden muaf tuttu. Şu anda el sanatı olduğu için vergi vermiyoruz. Artık nereye kadar gider bilemeyiz. 59 senedir bu işle uğraşıyorum. Bu işi sabredemeyen yapamaz. Şimdi arkadan gelen yok, bir çocuk al buraya, durduramazsın imkanı yok.”
“Kültür Yok Oluyor, Bütün Meslek Dalları Bitiyor”
Topkara, dükkanını ilk açtığı yıllarda yün yorganlara talebin çok yüksek olduğunu ve yanında 2-3 kişi çalıştırdığını anımsatıyor. Ancak günümüzde talebin neredeyse durma noktasına geldiğini ve yetiştirdiği çırakların dahi farklı mesleklere yöneldiğini söylüyor. Bu durumun sadece yorgancılık için değil, terzilik ve tamircilik gibi birçok geleneksel meslek için de geçerli olduğunu vurguluyor.
“Bu mesleğin yavaş yavaş ölüyor olmasına üzülüyorum. Arkadan gelen yok. Bu insanlar neyle yatacak, neyle kalkacak? Bu da bir mesele. Kültür yok oluyor işte. Bütün meslek dalları bitiyor. Tamirci, yorgancı, terzi bitiyor.”
Gelecek İçin Devlet Desteği Çağrısı
Ali Topkara, unutulmaya yüz tutmuş mesleklerin kurtarılması için tek umudun devlet desteği olduğunu düşünüyor. Devletin açacağı kurslar ve sağlayacağı teşviklerle yeni çırakların yetişebileceğine ve bu kültürel mirasın yaşatılabileceğine inanıyor.
“Devlet el atarsa, bir yer açar, çırak yetişir, bu iş yürür. Yani devlet buna sahip çıkmazsa bu da yarın ölecek. Biz zaten son kuşağız. Ondan sonra yok. Benim ustam öldü, biz de öleceğiz. Arkadan gelen yok. Yurt dışında yorganlarımızın kıymeti biliniyor ama biz bilmiyoruz. Biz bunu geliştirmiyoruz, yapmıyoruz.”