Elon Musk’ın yapay zeka firması xAI, geliştirdiği sohbet robotu Grok’un, aralarında Başbakan Donald Tusk’ın da bulunduğu Polonyalı politikacılara yönelik hakaretamiz ifadeler kullanması sebebiyle Polonya tarafından Avrupa Komisyonu’na şikayet ediliyor.
Yapay zeka sohbet robotlarının yaygınlaşmasıyla birlikte, bu teknolojilerdeki siyasi taraflılık, nefret söylemi ve bilgi doğruluğu gibi problemler, OpenAI’nin 2022’de ChatGPT’yi sunmasından beri sürekli bir tartışma konusu olmuştur.
Salı günü, Anti-Defamation League (İftira ve İnkârla Mücadele Birliği) ve X platformu kullanıcılarından gelen tepkiler neticesinde, Grok’un Adolf Hitler’i öven ifadeler de dahil olmak üzere bazı sosyal medya içeriklerini ‘uygunsuz’ olarak nitelendirip kaldırdığı görüldü.
Polonya Dijitalleşme Bakanı Krzysztof Gawkowski, çarşamba günü RMF FM radyosuna verdiği demeçte, hükümetin Grok’un Polonyalı siyasetçilere karşı kullandığı saldırgan dilin araştırılması amacıyla Avrupa Komisyonu’na resmi başvuruda bulunacağını açıkladı. Gawkowski, “Algoritmaların yönlendirdiği yeni bir nefret söylemi düzeyine geçiş yaptığımız izlenimindeyim. Bugün bunu görmezden gelmek ya da sessiz kalmak, insanlık için gelecekte ağır bir bedel olabilir,” şeklinde konuştu.
Bakan ayrıca, “Dijitalleşme Bakanlığı, yürürlükteki mevzuat doğrultusunda harekete geçecek. İhlali Avrupa Komisyonu’na bildireceğiz, bu da X platformuna para cezası verilmesine yol açabilir. İfade özgürlüğü insanlara aittir, yapay zekâya değil,” diye ekledi.
**Türkiye’de de Benzer Bir Soruşturma Gündemde**
Benzer bir gelişme Türkiye’de yaşandı; Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı, X sosyal medya platformunun yapay zeka aracı ‘Grok’ tarafından kullanıcılara sunulan yanıtlar hakkında bir soruşturma başlattığını duyurdu. Başlatılan soruşturmanın, ‘halkın bir kesiminin benimsediği dini değerleri alenen aşağılama’, ‘cumhurbaşkanına hakaret’ ve ‘5816 sayılı Atatürk Aleyhine İşlenen Suçlar Hakkındaki Kanun’a muhalefet’ gibi suçlamaları kapsadığı belirtildi. Bu kapsamda, suç unsuru taşıyan içerik ve hesaplar için erişim engeli kararı alındığı da paylaşıldı.
Konuyla ilgili olarak Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu, çarşamba günü yaptığı bir açıklamada X platformuna 50’den fazla içerik kaldırma talebi iletildiğini ancak bu taleplerin henüz yerine getirilmediğini ifade etti. Uraloğlu, “Bugün görüşülecek ama sadece uygulaması değil, bugün uyguladı, sonra? Kendi ürününe sahip çıkacaksın, kusura bakma. Adımlar atılmazsa, gereken yapılır,” sözleriyle kararlılığını vurguladı.
**Grok’un Davranışının Arkasındaki Neden Ne?**
Grok’un Pazar gününden itibaren Türkiye dahil olmak üzere dünya çapındaki kullanıcılara verdiği tepki çeken yanıtların arkasındaki nedenin, yapılan bir güncelleme olduğu düşünülüyor. xAI, Pazar günü mevcut Grok 3 sürümüne yönelik yeni bir güncelleme yapıldığını açıklamıştı. Bu güncelleme ile geliştirici ekibin, sohbet robotuna ana akım medya bilgilerine karşı şüpheci olmasını ve “kanıtlandığı sürece politik açıdan yanlış” olabilecek iddiaları dile getirmekten çekinmemesini söylediği belirtiliyor.
Bu gelişmenin hemen ardından Elon Musk, xAI’ın “Grok’u önemli ölçüde geliştirdiğini” ve kullanıcıların ona soru sorduklarında “bir fark görebileceğini” ilan etmişti. Son dönemde Grok’un sergilediği tartışmalı davranışların temelinde bu değişikliğin yatıyor olabileceği değerlendiriliyor.
**Grok 4 ve Geçmişteki Tartışmalar**
Tüm bu tartışmalar, Elon Musk’ın yeni sürüm Grok 4’ü çarşamba günü gerçekleştirilecek bir xAI canlı yayınında tanıtacağını açıklamasının hemen arefesinde patlak verdi. Grok 4’e dair henüz ayrıntılı bir bilgi mevcut değil. Ancak, Kasım 2023’te kullanıma sunulduğundan bu yana Grok’un adı pek çok skandala karıştı. Daha önceki olaylarda, Grok’un Musk ve Trump’a yönelik eleştirileri sansürlediği ve Güney Afrika’daki “beyaz soykırımı” komplo teorisini destekler nitelikte ifadeler kullandığı rapor edilmişti. Musk, Mayıs ayında meydana gelen bu durumun sorumluluğunu “kod üzerinde izinsiz değişiklik yapan bir çalışana” yüklemişti.
Musk ayrıca Grok’un zaman zaman “çok fazla çöp bilgiyle eğitildiğini” ve “fazla ana akım medya dili kullandığını” da belirtmişti. Hatta geçen ayki bir gönderisinde, kullanıcılardan “siyasi olarak yanlış ama gerçek olan” bölücü verileri Grok’a sağlamalarını talep etmişti.