Rusya’dan WhatsApp’a Sert Uyarı: Pazardan Çekilmeye Hazırlanın
Rus parlamentosunun bilgi teknolojileri komitesi yöneticisi, Meta‘ya ait popüler mesajlaşma uygulaması WhatsApp‘ın yakın zamanda “kısıtlı yazılımlar listesine” alınabileceğini belirterek, uygulamanın ülke pazarından çıkmaya hazırlanması gerektiğini ifade etti. Bu gelişme, Rusya’nın teknoloji alanındaki yabancı bağımlılığını azaltma çabalarının son halkası olarak dikkat çekiyor.
Devlet Destekli Alternatif: MAX Uygulaması
Geçtiğimiz ay Devlet Başkanı Vladimir Putin tarafından imzalanan yeni bir yasa, devlet destekli bir mesajlaşma uygulamasının geliştirilmesini ve devlet hizmetleriyle entegrasyonunu zorunlu kılıyor. Bu adım, Rusya’nın WhatsApp ve Telegram gibi platformlara olan bağımlılığını kırma hedefinin bir parçası. Parlamento alt kanadı bilgi teknolojileri komitesi başkan yardımcısı Anton Gorelkin, Telegram üzerinden yaptığı açıklamada, devlet destekli MAX adlı uygulamanın, WhatsApp’ın pazardan çekilmesiyle önemli bir pay kazanabileceğini belirtti.
Gorelkin, “WhatsApp’ın Rusya pazarından çıkmaya hazırlanmasının zamanı geldi,” diyerek, Meta’nın ülkede ‘aşırılık yanlısı bir örgüt’ olarak tanındığını hatırlattı.
WhatsApp’ın şu anda Rusların %68‘i tarafından günlük olarak kullanıldığı biliniyor. Meta’nın Facebook ve Instagram platformları ise Rusya’nın 2022’de Ukrayna’yı işgalinden bu yana ülkede yasaklı durumda.
Dijital Kontrol ve ‘Aşırılık Yanlısı’ İçerik Cezaları
Rus milletvekilleri, hükümetin ‘aşırılık yanlısı’ olarak nitelendirdiği içerikleri çevrimiçi arayan kişilere 5 bin rubleye (yaklaşık 55 euro) kadar para cezası getiren yasal düzenlemeleri onayladı. Bu tanım, sadece yasaklı sosyal medya platformlarını değil, aynı zamanda muhalif liderleri ve aktivistleri de kapsıyor. Karar, Kremlin yanlısı bazı isimler tarafından bile eleştirildi. Devlet medyası yöneticisi Margarita Simonyan, bu durumun gazetecilerin araştırmalarını engelleyeceğini savundu.
Ulusal Güvenlik ve ‘Dijital Egemenlik’ Stratejisi
Parlamentonun bilişim komitesi üyelerinden Anton Nemkin, TASS haber ajansına yaptığı açıklamada, “Böyle bir hizmetin Rusya’nın dijital alanında bulunması, ulusal güvenliğin yasal ihlalidir,” diyerek WhatsApp’ın kaderinin çizildiğini belirtti. Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov ise konuya ilişkin sorulara, tüm hizmetlerin Rus yasalarına uyması gerektiği yanıtını verdi.
Rusya, uzun süredir yürüttüğü ‘dijital egemenlik’ politikasıyla yerli teknoloji ve hizmetleri teşvik ediyor. Ancak eleştirmenler, yeni devlet destekli mesajlaşma uygulamasının kullanıcıları izlemek için bir araç olabileceğinden endişe duyuyor. Ayrıca, WhatsApp’ın erişim hızının kasıtlı olarak yavaşlatılarak kullanıcıların yeni uygulamaya geçmeye zorlanması da olası senaryolar arasında yer alıyor.
YouTube Örneği ve Gelecek Kısıtlamalar
Benzer bir strateji daha önce YouTube için de uygulanmıştı. Google’a ait platformun günlük kullanıcı sayısı, erişim hızının düşürülmesi gibi müdahalelerle son bir yılda 40 milyonun üzerinden 10 milyonun altına geriledi. Bu hafta Kremlin tarafından yayımlanan yeni talimatlar, ‘dost olmayan ülkeler’ tarafından geliştirilen yazılım ve iletişim hizmetlerinin kullanımına yönelik ek kısıtlamaların yolda olduğunu gösteriyor.