Japonya’da Kritik Üst Meclis Seçimleri: İktidar Çoğunluk Peşinde
Japonya’da halk, ulusal parlamentonun üst kanadı olan Danışman Meclisi’nin (Sangiin) yeni üyelerini belirlemek üzere sandık başına gidiyor. 20 Temmuz’da gerçekleşecek seçimler, Başbakan İşiba Şigeru liderliğindeki iktidar koalisyonunun meclisteki çoğunluğunu koruyup koruyamayacağını belirleyecek olması açısından büyük önem taşıyor.
Her üç yılda bir düzenlenen seçimlerde, bu kez meclisteki toplam 248 sandalyenin 125’i için yarışılıyor. Bu sandalyelerin 75’i tek koltuklu seçim bölgelerinden, 50’si ise bölgesel bloklardan nispi temsil sistemiyle belirlenecek. Seçim kampanyası döneminin sona ermesiyle gözler sandıktan çıkacak sonuçlara çevrildi.
Sandalye Dağılımı ve İktidarın Hedefi
Seçimin temel odak noktası, mevcut iktidar koalisyonunun meclis çoğunluğunu sürdürüp sürdüremeyeceği. Mevcut durumda partilerin sandalye dağılımı şu şekilde:
- Liberal Demokrat Parti (LDP): 62 sandalye
- Komeito (Koalisyon Ortağı): 13 sandalye
- Anayasal Demokrat Parti (CDP): 16 sandalye
- Nippon Ishin: 12 sandalye
- Diğer Muhalefet Partileri: Toplamda 48 sandalye
İktidar koalisyonunun meclis çoğunluğunu koruyabilmesi için, mevcut 75 sandalyesine en az 50 sandalye daha ekleyerek toplamda 125 sandalyeye ulaşması gerekiyor. Aksi takdirde, geçen yıl alt mecliste kaybedilen çoğunluk, bu seçimle birlikte üst mecliste de yitirilmiş olacak.
Kadın Adayların Durumu
Dünya Ekonomik Forumu’nun (WEF) Küresel Cinsiyet Farkı Raporu’nda 148 ülke arasında 118. sırada yer alan Japonya’da, siyasette kadın temsili hala önemli bir gündem maddesi. Bu seçimlerde toplam 522 adayın sadece 152’si kadın. Bu oran, Tokyo hükümetinin 2025 yılına kadar kadın aday oranını %35’e çıkarma hedefine henüz ulaşılamadığını gösteriyor.
Başbakan İşiba’nın Siyasi Geleceği Tehlikede mi?
Bu seçimler, Eylül 2024’te LDP liderliğine seçilen Başbakan İşiba Şigeru için de kritik bir sınav niteliği taşıyor. Olası bir başarısızlık, İşiba’nın parti içindeki konumunu zayıflatabilir ve hatta istifasına yol açabilir. Geçmişte LDP liderleri, seçim yenilgileri sonrası istifa etmişti:
- Uno Sosuke (1989)
- Haşimoto Ryutaro (1998)
- Abe Şinzo (2007)
Eğer iktidar çoğunluğu kaybederse, yasa tasarılarını geçirmek için muhalefetin desteğini aramak zorunda kalacak. Ancak seçimden zaferle çıkılması durumunda, İşiba hükümetini 3 yıllık seçimsiz bir dönem bekliyor.
Anketler ve Uzman Yorumları
Mainichi Shimbun gazetesinin anketine göre LDP’nin 27 ila 43, Komeito’nun ise 4 ila 12 sandalye kazanması öngörülüyor. Uzmanlar ise farklı endişelere dikkat çekiyor.
Tokyo Üniversitesi’nden Profesör Masaki Taniguchi, LDP içindeki dayanışma eksikliğine vurgu yaparak, İşiba’nın parti içinde birliği sağlaması gerektiğini belirtiyor.
Keio Üniversitesi’nden Profesör Jimbo Ken ise, İşiba’nın Japonya-ABD ilişkilerindeki strateji eksikliğinin seçim sonuçlarını etkileyebileceğini savunuyor.
Ekonominin Seçimlere Etkisi: Pirinç Krizi
Seçim sonucunu etkilemesi beklenen en önemli faktörlerden biri de artan hayat pahalılığı. Ülkenin temel gıdası olan pirincin fiyatının bir yıl içinde neredeyse iki katına çıkması, halk arasında büyük bir endişe yaratıyor. Mart ayında 5 kilogramlık pirincin ortalama fiyatı 4 bin yene (yaklaşık 28 dolar) yükseldi. Hükümetin fiyatları baskılamak için acil durum rezervlerini piyasaya sürmesi ve rekor düzeyde pirinç ithalatı yapması, ekonomik baskının boyutunu gözler önüne seriyor. Bu ekonomik tablo, seçmenin kararında belirleyici olabilir.