İran’ın yarı resmi haber ajansı Tesnim, Tahran yönetiminin Almanya, Fransa ve İngiltere ile kritik nükleer müzakereleri yeniden başlatmak üzere bir anlaşmaya vardığını duyurdu. Bu gelişme, uluslararası diplomaside önemli bir adım olarak değerlendiriliyor.
Görüşmelerin Detayları Henüz Belirsiz
Tesnim ajansının haberine göre, taraflar arasında görüşmelerin yeniden başlaması konusunda prensipte bir mutabakat sağlandı. Ancak, müzakerelerin tam olarak ne zaman ve nerede yapılacağı henüz netlik kazanmış değil. Konuyla ilgili bilgi sahibi bir kaynağa dayandırılan haberde, görüşmelerin yeri ve zamanı konusundaki istişarelerin devam ettiği ve gelecek hafta bir toplantı olasılığının değerlendirildiği belirtildi.
Daha önceki önemli toplantılardan biri 16 Mayıs 2025 tarihinde İstanbul’un ev sahipliğinde, bir diğeri ise Haziran ayında İsviçre’nin Cenevre kentinde gerçekleştirilmişti.
Avrupa’dan İran’a ‘Snapback’ Tehdidi
Nükleer anlaşmanın Avrupalı tarafları olan üç ülke, İran’a karşı “snapback” mekanizmasını işletme tehdidinde bulunuyordu. Bu mekanizma, İran’ın anlaşmayı ihlal etmesi durumunda Birleşmiş Milletler (BM) yaptırımlarının otomatik olarak yeniden devreye girmesine olanak tanıyor.
Fransa Dışişleri Bakanı Jean-Noel Barrot, 15 Temmuz’da yaptığı bir açıklamada, nükleer müzakerelerde ilerleme sağlanamaması halinde İngiltere ve Almanya ile birlikte bu mekanizmayı en geç Ağustos ayı sonuna kadar işleteceklerini açıkça ifade etmişti.
Diplomatik Temaslar Hız Kazandı
Bu gergin atmosferde, İran Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi, 18 Temmuz Cuma günü diplomatik bir dizi görüşme gerçekleştirdi. Arakçi, İngiltere Dışişleri Bakanı David Lammy, Fransa Dışişleri Bakanı Jean-Noel Barrot, Almanya Dışişleri Bakanı Johann Wadephul ve AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Kaja Kallas ile ayrı ayrı telefon görüşmeleri yaptı.
Görüşmelerin ardından sosyal medya üzerinden bir açıklama yapan Arakçi, ABD’nin 2015’teki anlaşmadan tek taraflı çekildiğini hatırlattı ve şu ifadeleri kullandı:
“Yeni bir müzakere turu ancak diğer taraf adil, dengeli ve karşılıklı faydalı bir nükleer anlaşmaya hazır olduğunda mümkün olabilir. AB/E3 bir rol üstlenmek istiyorsa, sorumlu davranmalı ve hiçbir ahlaki ve hukuki gerekçeye dayandıramadıkları ‘snapback’ dahil olmak üzere, eskimiş tehdit ve baskı politikalarını bir kenara bırakmalıdır.”