Türkiye’de Emlak ve Kira Vergilerinde Rekor Artışlar
Türkiye’de son yıllarda tırmanışa geçen konut fiyatları, emlak ve kira geliri üzerinden alınan vergilerde de devasa bir artışa neden oldu. Merkez Bankası verilerine göre, konut fiyatları son 10 yılda yüzde 1.711 oranında artarken, bu durum vergi gelirlerine de doğrudan yansıdı.
Emlak Vergisi Gelirleri 10 Yılda Yaklaşık 10 Kat Arttı
Hazine ve Maliye Bakanlığı Muhasebat Genel Müdürlüğü tarafından yayımlanan mahalli idareler bütçe istatistikleri, emlak vergisi gelirlerindeki çarpıcı yükselişi gözler önüne seriyor. Son 10 yılın Ocak-Mart dönemleri karşılaştırıldığında, emlak vergisi gelirlerinde yüzde 888‘lik bir artış yaşandı. Belediyeler, 2015 yılının ilk iki ayında 726 milyon 662 bin TL vergi toplarken, bu rakam 2024’ün aynı döneminde 7 milyar 176 milyon TL‘ye ulaştı.
Son beş yıllık tablo da dikkat çekici. 2020 yılının Ocak-Mart döneminde 1 milyar 281 milyon TL olan emlak vergisi tahsilatı, 2025’in aynı döneminde yüzde 460‘lık bir sıçrama gösterdi. Yıllık bazda bakıldığında ise 2014’te 4 milyar 993 milyon TL olan toplam emlak vergisi, 2024’te yüzde 758 artarak 42 milyar 856 milyon TL‘ye yükseldi.
Kira Geliri Vergileri de Fırladı
Artan kiralarla birlikte, taşınmaz kira gelirlerinden elde edilen vergilerde de ciddi bir yükseliş kaydedildi. Ocak-Mart 2015’te 485 milyon 34 bin TL olan vergi geliri, 2025’in aynı döneminde yüzde 1.064 artarak 5 milyar 644 milyon TL‘yi buldu. Son beş yılda ise bu alandaki artış yüzde 501 oldu. 2019’da 2 milyar 746 milyon TL olan toplam taşınmaz kira vergileri, 2024’te 16 milyar 504 milyon TL‘ye çıktı. On yıllık periyotta ise artış oranı yüzde 999 olarak gerçekleşti.
Artışın Ana Sebebi: Konut Fiyatları
Vergilerdeki bu katlanmanın temel nedeni, konut fiyatlarındaki fahiş artış oldu. Merkez Bankası verilerine göre, 2015 yılında metrekare başına ortalama konut fiyatı 2 bin 69 TL iken, 2025’te bu rakam yüzde 1771 artarak 38 bin 712 TL‘ye yükseldi. Fiyat makasının en çok açıldığı dönem ise 2021-2022 yılları arası oldu. Bu dönemde metrekare fiyatı yüzde 167 artış gösterdi. Bu süreçte ev sahipliği oranı da yüzde 60.4’ten yüzde 55.8‘e geriledi.
Rayiç Bedel Sistemi ve Adaletsizlik Tartışması
Emlak vergileri, belediyeler tarafından belirlenen rayiç bedel üzerinden hesaplanıyor. Bu bedel, evin konumu, mahallesi ve metrekaresi gibi özelliklere göre belirleniyor. Ancak bu sistem, vergide adaletsizlik iddialarını da beraberinde getiriyor.
Nitekim, rayiç bedelin ilçelere göre farklılık göstermesi nedeniyle Kadıköy’deki bir gecekondudan alınan verginin, Tuzla’daki lüks bir villadan daha yüksek olabildiği durumlar yaşanabiliyor.
