Google, 2 Milyardan Fazla Android Telefonla Küresel Bir Deprem Ağı Kurdu
Google, 2021 ve 2024 yılları arasında dünya genelindeki iki milyardan fazla Android telefonun hareket sensörlerini kullanarak devasa bir deprem uyarı sistemi oluşturdu. Bu yenilikçi sistem, 98 ülkede milyonlarca insana erken uyarı göndererek, geleneksel sismoloji yöntemlerine güçlü bir alternatif olabileceğini kanıtladı.
Android Deprem Uyarıları olarak adlandırılan bu teknoloji, pahalı ve sabit sismik istasyonlara olan ihtiyacı ortadan kaldırıyor. Bunun yerine, dünya çapındaki akıllı telefonlardan anlık veriler toplayarak 11 binden fazla depremin merkez üssünü ve büyüklüğünü başarıyla tespit etti. Google’ın prestijli Science dergisinde yayımladığı rapora göre, bu sistem artık bilimsel olarak kapsamlı bir şekilde değerlendirilebilecek bir olgunluğa ulaştı. Raporda, üç yıllık süreçte erken uyarı hizmetinden yararlanan kişi sayısının katlanarak arttığı ve daha önce bu tür sistemlere erişimi olmayan topluluklara ulaşıldığı vurgulanıyor.
Sistemin Gücü Nereden Geliyor?
Bu sistemin başarısı, tek bir cihazın hassasiyetinden ziyade, kolektif verinin gücünden kaynaklanıyor. Google tarafından geliştirilen özel algoritmalar, farklı coğrafyalardaki milyonlarca telefondan gelen sarsıntı verilerini anında birleştiriyor. Bu sayede, yerel jeolojik yapıların veya cihaz modellerinin sensör farklılıklarının yarattığı gürültüyü filtreleyerek genel bir sarsıntı modeli oluşturabiliyor. Sonuç olarak, çok hafif sarsıntılar bile toplu veri analizi sayesinde hassas bir şekilde tespit edilebiliyor.
Türkiye Raporu: 2023 Depremlerindeki Performans ve Eksiklikler
Ancak sistem henüz kusursuz değil. Google’ın raporunda, Şubat 2023’te Türkiye’de meydana gelen büyük depremler sırasında sistemin, sarsıntıların büyüklüğünü doğru bir şekilde tahmin edemediği belirtiliyor. Rapora göre, deprem anında 4.5 milyondan fazla cihaza uyarı gönderilmiş olsa da, analizler potansiyel olarak 10 milyon telefona daha “Hemen Önlem Alın” uyarısı gönderilebileceğini ortaya koydu. Bu durum, yaklaşık 5.5 milyonluk bir erişim eksikliğine işaret ediyor.
Bilim Dünyasının Yaklaşımı ve Eleştiriler
Washington Üniversitesi’nden sismolog Harold Tobin, sistemin zamanla geliştiğini ancak Google’ın şeffaflık konusunda daha fazla adım atması gerektiğini vurguluyor. Algoritmaların kapalı kaynak kodlu olması ve kullanıcı verilerinin gizliliğine yönelik endişeler, sistemin bilimsel çevrelerce daha geniş çapta incelenmesinin önündeki en büyük engellerden biri olarak görülüyor.
Buna rağmen bilim dünyası bu girişimi genel olarak olumlu karşılıyor. Birçok ülkede resmi bir erken uyarı sisteminin bulunmadığı gerçeği göz önüne alındığında, bu sistemin hayati bir boşluğu doldurabileceği düşünülüyor.
Google ise bu teknolojiyi resmi devlet sistemlerinin bir alternatifi olarak değil, mevcut güvenlik önlemlerini tamamlayıcı bir katman olarak konumlandırdığını ifade ediyor.
