Parkinson Hastalığında Çığır Açan Gelişme: Köpekler Koklayarak Teşhis Ediyor
İngiltere’de yürütülen yeni bir bilimsel çalışma, özel eğitimli köpeklerin Parkinson hastalığını koku duyularını kullanarak yüzde 98’e varan doğrulukla ayırt edebildiğini kanıtladı. Daha da önemlisi, bu tespitin hastalığın fiziksel semptomları ortaya çıkmadan yıllar önce yapılabileceği belirtiliyor. Bu gelişme, erken teşhis konusunda yeni bir dönemin kapılarını aralayabilir.
Üniversiteler ve Vakıf İşbirliğiyle Yürütülen Araştırma
Bristol Üniversitesi, Manchester Üniversitesi ve Medical Detection Dogs Vakfı‘nın ortak projesi olan araştırmada, Parkinson hastalarından ve sağlıklı bireylerden alınan deri yağı (sebum) örnekleri kullanıldı. Özel olarak eğitilen iki köpek, bu örnekleri koklayarak Parkinson hastalarını sağlıklı ve başka rahatsızlıkları olan kişilerden başarıyla ayırdı.
Çalışmanın güvenilirliğini sağlamak amacıyla çift kör deney yöntemi benimsendi. Bu yöntemde, ne örnekleri hazırlayanlar ne de köpek eğiticileri hangi örneğin kime ait olduğunu biliyordu. Bu tarafsız koşullar altında elde edilen sonuçlar ise oldukça etkileyici:
- Duyarlılık Oranı: Pozitif örnekleri ayırt etme başarısı yüzde 80‘e ulaştı.
- Özgüllük Oranı: Yanlış pozitif tespit etmeme oranı ise yüzde 98 olarak ölçüldü.
Araştırmanın kahramanları Golden Retriever ‘Bumper’ ve Siyah Labrador ‘Peanut’, Parkinson hastalarına ait deri yağı örneklerini koklayarak eğitim aldı. Her doğru teşhiste ödüllendirilen köpekler, kısa sürede yüksek doğruluk seviyelerine ulaşmayı başardı.
Uzmanlar: “Erken Teşhis İçin Devrim Niteliğinde”
Konuyla ilgili uzmanlar, araştırmanın sonuçlarının tıp dünyası için büyük bir anlam taşıdığını belirtiyor.
Medical Detection Dogs CEO’su Claire Guest, “Şu anda Parkinson hastalığını erken teşhis edecek bir test yok. Oysa belirtiler, tanı konmadan 20 yıl öncesinde başlamış olabiliyor,” diyerek mevcut durumu özetledi.
Bristol Üniversitesi’nden Nicola Rooney, “Bu çalışmada elde edilen yüksek doğruluk, Parkinson hastalığının belirgin bir koku profili olduğunu gösteriyor. Bu sayede ileride hızlı, invazif olmayan ve düşük maliyetli bir teşhis yöntemi geliştirilebilir,” şeklinde konuştu.
Manchester Üniversitesi’nden Prof. Perdita Barran ise, “Deri yüzeyinden alınan basit örneklerin hastalığın tanısında kullanılabileceğini bir kez daha gösterdik. Bu, erken teşhis açısından devrim niteliğinde olabilir,” ifadelerini kullandı.
Araştırmanın İlham Kaynağı
Bu önemli araştırma, eşi Parkinson hastalığına yakalandıktan sonra kokusunun değiştiğini fark eden Joy Milne‘in gözlemleriyle başlatılan ‘Nose2Diagnose’ programı kapsamında yürütüldü. Milne’in bu hassas gözlemi, bilimsel bir keşfe öncülük etti.