Çin’in Dev Baraj Projesi Bölgesel Tansiyonu Yükseltiyor
Çin, dünyanın en büyük hidroelektrik santrallerinden biri olmaya aday Brahmaputra Barajı‘nın inşasına resmen başladı. Tibet’te, Hindistan sınırına çok yakın bir konumda inşa edilen bu devasa proje, komşu ülkeler Hindistan ve Bangladeş’te ciddi endişelere yol açtı.
Projenin Devasa Boyutu ve Kapasitesi
Hindustan Times’ın haberine göre, Yarlung Zangbo olarak da bilinen Brahmaputra Nehri üzerinde, Nyingchi şehrinde temeli atılan baraj, Çin’in Tibet Özerk Bölgesi’ndeki Mainling hidroelektrik santrali sahasında yer alıyor. Temel atma törenine bizzat Çin Başbakanı Li Qiang katıldı. Beş ayrı aşamadan oluşacak projenin toplam yatırım maliyetinin 1.2 trilyon yuan (yaklaşık 167.8 milyar dolar) olması bekleniyor. Çin’in resmi haber ajansı Xinhua, barajın tamamlandığında yıllık 300 milyar kilovatsaat elektrik üreterek 300 milyondan fazla insanın enerji ihtiyacını karşılayacağını duyurdu. Bu üretim kapasitesi, projeyi Çin’in meşhur Üç Boğaz Barajı‘ndan bile daha büyük kılıyor.
Komşu Ülkeler Hindistan ve Bangladeş Neden Endişeli?
Barajın konumu ve büyüklüğü, nehir sularına bağımlı olan Hindistan ve Bangladeş’te büyük bir kaygı dalgası yarattı. Her iki ülke de projenin su akışını tehlikeli bir şekilde değiştirmesinden, tarım için hayati olan besleyici alüvyonları engellemesinden ve bölgede ekolojik felaketlere neden olmasından korkuyor.
Stratejik Bir Silah Olma Potansiyeli
Özellikle Hindistan, Çin’in bu barajı gelecekte stratejik bir silah olarak kullanabileceği ihtimali üzerinde duruyor. Olası bir çatışma durumunda Pekin’in nehir akışını manipüle ederek sınır bölgelerinde sel felaketlerine yol açabileceği düşünülüyor. Çin’in su kaynakları üzerindeki bu kontrolü, bölgede önemli bir jeopolitik baskı unsuru olarak görülüyor.
Deprem Riski ve Çevresel Kaygılar
Projenin inşa edildiği Tibet Platosu, dünyanın tektonik olarak en aktif bölgelerinden biridir. Sık sık depremlerle sarsılan bu coğrafyada bu kadar büyük bir mühendislik projesinin hayata geçirilmesi, ciddi riskler barındırıyor. Ancak Çinli yetkililer, projenin tüm çevresel etkiler göz önünde bulundurularak tasarlandığını ve en son teknolojilerle güvenli bir şekilde inşa edildiğini savunuyor.
Diplomatik Görüşmeler ve Veri Paylaşımı
Sınır aşan nehirlerle ilgili sorunları yönetmek amacıyla 2006 yılında Hindistan-Çin Uzman Düzeyinde Mekanizma (ELM) kurulmuştu. Bu mekanizma kapsamında Çin, muson dönemlerinde Brahmaputra ve Sutlej nehirlerinin hidrolojik verilerini Hindistan ile paylaşıyor. Konu, en son Aralık 2023’te Hindistan Ulusal Güvenlik Danışmanı Ajit Doval ile Çin Dışişleri Bakanı Wang Yi arasındaki görüşmelerde de ele alındı.
Brahmaputra Nehri, Himalayalar’da keskin bir dönüş yaparak Hindistan’a ve ardından Bangladeş’e ulaşıyor. Proje sahası, dünyanın en derin kanyonuna ev sahipliği yapması ve en çok yağış alan bölgelerden biri olmasıyla biliniyor. Çin, tüm bu zorlu koşullara rağmen “bilimsel, güvenli ve yüksek kaliteli bir yapı” inşa etme sözü veriyor.
